Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

 
 
34 - MAVZU. PORAXO‘RLIK JINOYATINI 
TERGOV QILISH
 
Poraxo‘rlikning kriminalistik tavsifi, tipik tergov vaziyatlari, 
versiyalari va tergovni rejalashtirish, poraxo‘rlikni tergov qilishning 
dastlabki bosqichidagi tipik vaziyatlar va tergovchining xatti-harakatlari. 
dastlabki va keyingi tergov harakatlari 

---

491 
Poraxo‘rlikning kriminalistik tavsifi 
 
Poraxo‘rlik har doim mansabdor shaxsning xizmat vazifalarini o‘z 
g‘arazli maqsadlari yo‘lida suiiste’mol qilishi bilan bog‘liq va ko‘pgina 
hollarda yashirincha, guvohlarsiz yuz beradi.
Poraxo‘rlikda jinoyat sub’ektlarining odatiy aloqa sxemasi 
quyidagicha:
1)
 
pora beruvchi – pora oluvchi,
2)
 
pora beruvchi – vositachi – pora oluvchidan iborat. 
Masalan, savdo sohasidagi poraxo‘rlikda ko‘pincha pora 
oluvchining bir necha vositachi bilan aloqasi bo‘ladi. Bunda vositachilar 
mustaqil, ba’zan esa o‘zaro xizmat bilan bog‘liq bo‘ladilar. Vositachi 
o‘zining ulushini olgan holda jinoyatni sir tutishga harakat qiladi va 
odatda poraxo‘rlik tashabbuskorining ishonchli odami bo‘ladi. Bu aloqa 
bajarilishi jarayoni nihoyatda sir saqlanadi. Poraxo‘rlar pora beruvchi 
jinoyat ustida qo‘lga tushganda qanday bahona to‘qishini avvaldan 
kelishib qo‘yadi. Jinoyatni yashirishning turli usullari bor: «sovg‘a 
qilish», «qarz berish», korxonaning shtatiga ishchi, xodim sifatida qabul 
qilish va maosh to‘lash yoki moddiy rag‘batlantirish va hokazo. 
Poraxo‘rlik ko‘pgina hollarda davlat yoki jamoat mulkini talon-
taroj qilish, xizmat vakolatlarini suiiste’mol qilish va boshqa jinoyatlar 
bilan bog‘liq. 
E’tibor qiling!
Poraxo‘rlikning natijasi har doim ham moddiy 
qayd qilinmaydi. Ammo bir qator vaziyatlarda jinoyatga aloqador 
shaxslarning barmoq izlari pora predmetida, o‘ramda qoladi, ba’zan 
esa poraxo‘rlikning boshqa izlari ham saqlanib qoladi (