Lotin tili va uning tarixi

 
38- mashq. Berilgan fe’llarni Futurum primum zamonida tuslang 
conspicĕre 3,  vocвre  1,   docзre 2,  audоre 4 

---

 
92 
DUO  AMICI  ET  URSUS 
  Duo  amоci,  qui  in  itinĕre    errant,  subĭto  ursum  vidзrunt.  Tum  alter  eфrum 
perterrĭtus  arbŏrem  ascendit;  alter,  credens  se  sine  auxilio  amĭci  suis  virĭbus 
ursum  superвre  non  posse,  in  terram  se  jecit:  sciзbat  enim  ursos  corpфra 
mortuфrum  repudiвre.  Itгque,  terrв  jacens,  anĭmum  continзbat,  simǔlans  se 
mortuum  esse.  Ursus,  toto  corpŏre  jacentis  pertemptвto,  denĭque  discessit,  nam 
homĭnem esse mortuum putвbat. Paulo post amоcus, qui de arbŏre descendĕrat , 
altĕrum per jocum interrogвvit: “ Quid ursus ad aurem tibi dixit? “ . “ Pulchrum,-
inquit ille , - proverbium: amоcus verus – rara avis” . 
LEO   et  MUS 
   Leo  magnus  dormiзbat  in  silva;  prope  ludзbant  mures  et  incaute  unus  nasum 
leфnis  tetĭgit.  Leo  irвtus  murem  corripuit.  Tum  mus  orвvit  eum:  “  Da  mihi 
veniam ,gratus tibi ero”. Leo respondit : “ Misĕra bestiŏla, quid tu mihi prodĕris? 
 Sed ignoscam tibi et dimitam , nam leфnis sunt generфsi. Effǔge! “  Mus effыgit. 
Paulo post leo in laqueos incidĕrat . Fremзbat maxĭme. Cito mus , qui fremĭtum 
audivĕrat , accurrit. Acыtis suis dentĭbus nodos rodit et laqueos solvit. Sic parvus 
mus liberвvit magnum leфnem. 
IN   SCHOLA 
   Schola  nostra  haut  procul  a  forф  oppĭdi  nostri  sita  est.  In  scholв  sunt  multa 
auditoria . Auditoria sunt magna et clara. De fenestris auditorii nostri vias latas et 
stratas  rectas    aedificia  magnifĭca,  theatrum  pulchrum  et  hortum  publĭcum 
discipǔli vident. In auditoriф nostrф tabǔla nigra et charta terrae nostrae, mensae 
et sellae magistri et discipulфrum sunt.  
    Hora studii instat. Jam cuncti discipǔli – puĕri et puellae – absunt. Magister in 
auditorium intrat , discipǔli surgunt et magistrum salыtant. 
Magister. – Salvзte, amоci! Assidĭte! Quis hodie abest?  
Discipuli. -  Nemo abest , cuncti hodie absǔmus.  
Magister. -   Bene.Silentium! Quis hodie respondзre potest? 

---

 
93 
Discipuli. -  Ego possum! – Ego possum! – Cuncti possǔmus! 
Magister.  -    Tacзte,  discipǔli  ,  nolоte  clamвre,  dum  in  auditorio  estis.Cuncti 
potestis? Optĭme!  Tu, Petre , potesne conjugвre verbum Latоnum “ abesse”? 
Petrus.    -     Ita est, magister , possum . 
Magister. -   Veni , quaeso, ad tabǔlam et scribe. ( Petrus venit ad tabulam et cretв  
in  tabǔla  scribit:  “  Praesens  indicatоvi.  Singulвris:  absum  ,  abes,                           
abest; plurвlis: absǔmus, abestis, absunt”). 
Magister. -    Bene! Assĭde! 
J O  C  U  S 
--Mater, mater!  Quid agĭs?  
   Puer , quem lavas, vicinae nostrae  
   filius est ! Me specte! Ego Andreas 
   sum , filiolus tuus , ornamentum tuum! 
                                                 
In  schola 
      Discipǔlae in scholam venоunt. Ubi magistram salutвnt: “ Salve, magоstra!” 
 Magistra  respondзt:  “  Salvete,  discipǔlae!”  Puellae  in  scholг  legunt  et 
scribunt.Tum  magistra  interrogat:  “  Ubi  est  Italia?”  Una  puellвrum  respondзt: 
“Italia est in Europa”. Et magistra narrat : “ Italia est antĭqua terra Europae. Italia 
paeninsǔla  est.  Incŏlae  Italiae  sunt  agricŏlae;  etiam  nautae  in  Italia  habitant.  In 
Italia  Roma  est.  Roma  clara  est.  Roma  clara  las  de  Roma  scribunt  et  Romam 
celebrant”.