Lotin tili tarixi

LOTIN TILI TARIXI

Lotin tili tarixi

• LOTIN TILI TARIXIDAN
• Lotin tili (Lingua Latina) tillar hindiyevropa oilasining italyan guruhiga
• taalluqlidir. U juda qadimda paydo boigan.
• Avval bu tilda lotinlar - Italiya markazidagi Latsiya orolida
• yashovchilar (qabila-urug‘), shuningdek, qadimgi Rimda yashovchilar va
• miloddan awalgi I asrda Apenin yarim orolida Rimning italiya qabilalari
• hukmronligi ostidagi urugiari so'zlashgan. Miloddan awalgi III asr
• o‘rtalaridan boshlab lotin tili rim regionlari bilan qadimgi madaniyat
• o'choqlari boimish — Yunoniston, Karfagen, Misr, Suriya va boshqalarga
• hamda Yevropaning o‘sha davrda madaniyati kam taraqqiy etgan qabilalariga
• kirib boradi. Asta-sekin lotin tili territoriyasi hozirgi Ruminiya va
• Portugaliya yerlarini ham egallangan ulkan Rim imperiyasining hukmron
• tiliga aylandi. Lekin, agar Yevropaning g‘arbiy qismida lotin tili hech
• qanday qabila tiliqarshiligiga uchramay yetarli darajada tez tarqalgan bo'lsa,
• 0 ‘rta yer dengizi havzasida — Yunoniston, Kichik Osiyo, Misrda uzoqroq
• davr davomida yozma shakllangan, lotin tiliga nisbatan yuqori madaniyatdarajasini o‘zida aks ettirgan tillar qarshiligiga uchraydi. Bu regionlarda
• yunon va ellin yozuvi katta roi o'ynagan. Yunonlar bilan bo‘lgan aloqaning boshlartîshidayoq rirriliklar Yunonistonning yuqori darajada rivojlangan
• madaniyatining ulkan ta’sirini sézganlar.

Lotin tili alifbosi

HARF BIRIKMALARI VA DIGRAFLAR

• HARF BIRIKMALARI
• «kv» 0 ‘qiladi: aq u a-[akva]
• unlilar oldida «ngv» o'qiladi
• undoshlar oldida «ngu» o'qiladi:
• unlilar oldida «si» o'qiladi:
• x, s harflaridan keyin «ti» o‘qiladi:
• lingua - [lingvá]
• angulus — [angulyus]
• solutio — [solyutsio]
• mixtio — [mikstio]

DIGRAFLAR

Digraf bu bitta tovush beradigan ikkita undosh birikmasidir:

ch - x tovushini beradi: china - [xina]

sch — sx tovushini beradi: schema — [sxema]

ph — f tovushini beradi

rh — r tovushini beradi

th — t tovushini beradi

phosphorus — [fosforus]

rheum — [reum]

thorax - [totales]

RODLAR VA KELISHIKLAR

• Lotin tilida otlar uchta rodga va beshta turlanishga ega.
• Genus masculinum (m) - mujskoy rod
• Gentis femininum (f) -jertskiy rod
• Genus neutnmi (h) - sredniy rod,
• ifckita songa Numerus Singularis (Sing.) - birlik
• (son) Numerus K tii^is (Plur.) - ko‘plik(son),
• oltita kelishik
• Nomiftativus (Nom.) - bosh kelishik - kim? nima?
• Genelivus (Gen.) - qaratqich kelishik — kimning? nimaning?
• Dativus (Dat.) — jo‘nalish kelishik - kimga?
• Accusativus (Acc.) tushum kelishik kimda?, nimada?
• Ablativus- o‘rin payt kelishik kimni?, nimani?
• Vocativus (Voc.) - chiqish kelishik - kimdan?, nimadan?

THE END

ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

BAJARDI_RAJABOV HUSNIDDIN