Lotin Amerikasi mamlakatlari XIX asr oxiri XX asr boshlarida mundarija kirish

Afro-Amerika (Braziliya, Venesuela, Kuba va boshqa Karib dengizi mamlakatlari) tropik va subtropiklarning boshqa zonalari bilan birga, avvalgidek, yangi jahon bozoriga mahsulot eksportchilari sifatida kirdi. tropik qishloq xo'jaligi. Angliya va Fransiya bir zonadagi mustamlakalarning eng yirik egalari bo'lganligi sababli, Braziliyadan tashqari ushbu mamlakatlar guruhining asosiy hamkori, kreditori va "donori" AQSH edi. Umuman olganda, bu guruh ham yuqori o'sish sur'atlariga ega edi. Masalan, Braziliyada 1876-1913 yillarda. ular yiliga o'rtacha 3,2% ni tashkil etdi. XX asr boshlariga kelib. Bu guruh bir qator ekinlarning jahon eksportida yetakchi oʻrinlarni egalladi: qahva uchun Braziliya (75%), shakar boʻyicha 3 million aholiga ega Kuba (20%), Markaziy Amerika mamlakatlari “banan respublikalari” va boshqalarga aylandi. .
Va shunga qaramay, bu mamlakatlarda dinamizm kamroq edi, chunki ilg'or Yevropa texnologiyasi ularning plantatsiya iqtisodiyotiga ko'p narsa bermadi, jahon bozorida ular Osiyo va Afrikadagi ko'plab mustamlakalar bilan raqobatlashishga majbur bo'ldilar, jahon narxlarining o'zgarishi oqibatlari yanada og'riqliroq edi. Ular temir yo'l tarmog'ining uzunligi bo'yicha (hatto Braziliya, hududi va aholisi bo'yicha Argentinadan uch baravar katta, 1914 yilda bu ko'rsatkich bo'yicha 21 ming km.ga ega bo'lgan) Evro-Amerikadan orqada qolishgan. yevropalik muhojirlarning ulushi, aholining savodxonligi va boshqa ko'plab xususiyatlar.
Tog'-kon eksport iqtisodiyoti asosan Perudagi Hind-Amerikada, Boliviyaning "qalay respublikasi", shuningdek, chorvachilik va eksport tropik qishloq xo'jaligiga qo'shni bo'lgan Meksikada rivojlangan. Chili 19-asrning oʻrtalaridan boshlab bugʻdoyning yirik eksportchisi boʻlgan kapitalizm mamlakatlari bilan qoʻshni boʻlsa-da, bir vaqtning oʻzida togʻ-kon sanoatini rivojlantirib, mis eksporti boʻyicha jahonda birinchi boʻlib, 19-asr oxiridan boshlab esa yetakchi boʻldi. va selitra. Keyinchalik bu iqtisodiyot neft qazib olish bilan to'ldirildi va materikdagi eng yirik neft eksportchisi Venesuela ishlab chiqaruvchi mamlakatlar qatoriga kiritildi.
Bu mamlakatlar guruhi ham rivojlanishning yuqori o'rtacha statistik ko'rsatkichlarini ko'rsatdi. Shunday qilib, agar 1890 yilda Boliviyada qalay qazib olish 1 ming tonnani tashkil etgan bo'lsa, 1905 yilda u 15 ming tonnani tashkil etdi va 1914 yilga kelib u jahon ishlab chiqarishining 20 foizini beradigan qalay ishlab chiqaruvchi ikkinchi davlatga aylandi. bu metalldan. 1892 yilda Chilida nitrat eksporti atigi 300 ming tonnani, 1906 yilda esa 11,600 ming tonnani tashkil etdi.Barcha eksport qiymatiga selitradan tashqari mis, oltin, kumush, qo'rg'oshin, temir, ko'mir kiradi. va marganets, xuddi shu davrda 29 dan 580 million pesogacha ko'tarildi.
Biroq, mineral resurslarni o'zlashtirish katta sarmoyalar va ilg'or texnologiyalarni talab qildi va ularning egalari Angliya va AQSh monopoliyasi erkin raqobat sharoitida Lotin Amerikasidagi tog'-kon sanoatini osongina egallab oldi, mahalliy kapitalni siqib chiqardi yoki integratsiya qildi. ularning tuzilmalari. Bu monopoliyalar ekstraterritoriallik huquqidan foydalandilar, ya'ni. mahalliy qonunlar yurisdiktsiyasidan tashqarida. Ular o'z foydalarini xorijga erkin eksport qildilar, yer qa'rini o'zlashtirish uchun zarur bo'lgan hamma narsani chetdan olib kirdilar, nisbatan kichik mahalliy ishchi kuchini talab qildilar, hech qanday yuk tashish uchun mos bo'lmagan yuqori ixtisoslashgan temir yo'llar tarmog'ini yaratdilar. Shu sababli, qazib olish tarmoqlari xorijiy anklavlarga aylanib, butun mamlakat iqtisodiyotiga (faqat nisbatan kichik soliq tushumlari) ozgina foyda keltirdi. Natijada, mamlakat eng boy mineral resurslarga ega bo'lib, kambag'al bo'lib qolishi mumkin edi.