Los gigants

9-jadval
“ LOS GIGANTS ” MCHJ da mahsulot va ishlab chiqarish rentabellik ko'rsatkichi tahlili.

№	Ko'rsatkichlar	2019-yil	2020-yil	Farqi (+,-)
1	Mahsulot hajmi, ming so‘m	18135000	19325209	1190209
2	Ishlab chiqarish tannarxi, ming so‘m	14062400	14064390	1990
3	Yalpi foyda, ming so‘m	4072600	5260819	1188219
4	Sof foyda, ming so'm	X	X	X
5	Ishlab chiqarish rentabelligi, %	28,96	37,4	8,44
6	Mahsulot rentabelligi, % (4\5+6)*100	X	X	X

Yuqoridagi jadval ma'lumotlaridan ko'rinadiki, biz tahlil qilayotgan korxona har tomonlama o’sishga erisha olgan buning sababi ko’rinayotgan farqlar ham buni ko’rsatmoqda bitta rentabellikning o;zi ham 8.44 ga oshganligi buni ko’rsatadi.
Tahlilni ishlab chiqarish rentabelligiga omillar ta’sirini o’rganishda davom etamiz.
10-jadval
“ LOS GIGANTS ” MCHJ da ishlab ciqarish rentabelligiga omillar ta’sirini umumlashtirish

Ko’rsatkichlar	Yalpi foyda	Ishlab chiqarish tannarxi	Ishlab chiqarish rentabelligi	Farq	Omillar ta’siri
O’tgan yil	4072600	14062400	28.96
Hisobot yili o’tgan yilgi xarajat bo’yicha	5260819	14062400	37.4	+8.44	foyda miqdorining o’zgarishi
Hisobot yilda	5260819	14064390	37.4	0	Ishlab chiqarish tannarxi
Chetlanish	1188219	-12598010	0	+8.44

Jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki korxonada ishlab chiqarish rentabelligiga har ikki omilning ta’sirini ko’rib chiqamiz. Xususan, foyda miqdorining 1188219ming so’mga ko’payganligi oqibatida rentabellik darajasi +8.44 foizga oshirib , ishlab chiqarish tannarxining -12598010ming so’mga kamayganligi Demak korxona rahbariyati tomonidan ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish, mahsulot hajmini oshirish orqali foyda miqdorini ko’paytirish chora tadbirlarini ko’rilganligini ko’rish mumkin. Buning uchun ushbu ko’rsatkichlarga ta’sir ko’rsatuvchi omillarni tahlil qilib mavjud foydalanilmagan rezervlarni aniqlash kerak.
ISHLAB CHIQARISH RENTABELLIGIGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR TAHLILI.
Ishlab chiqarish harajatlarining hajmi korxona foydasiga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadi. Foyda miqdorini ham oshirishning eng asosiy omillaridan biri ham ishlab chiqarish harajatlarini kamaytirish bo‘lib hisoblanadi. Biz tahlil qilayotgan korxonada foyda miqdori ishlab chiqarish harajatlari ta’sirida qanday o‘zgarganligini quyidagi jadval ma’lumotlari asosida ko‘rib chiqamiz.

11-jadval
“ LOS GIGANTS ” MCHJ da foyda miqdorining tahlili.

№	Ko‘rsatkichlar	Hisobot yili		Chetlanish (+/-)
		2019 yil	2020 yil
1	Mahsulot sotish xajmi, ming so‘m	20 150 000	20 342 325	192 325
2	Ishlab chiqarilgan mahsulotning tannarxi, ming so‘m	14 960 000	15 123 000	163 000
3	Ishlab chiqarishdan olingan foyda, ming so‘m	5 190 000	5 219 325	29 325
4	Bir so‘mlik mahsulot uchun xarajat, tiyin	74.2	74.3	0.1

Jadval ma’lumotlari ishlab chiqarishdan olingan foyda 29 325 ming so‘mga oshganini ko‘rsatmoqda. Bunga quyidagi omillar ta’sir ko‘rsatgan.

1. Mahsulot hajmining o‘zgarishi:
ming so‘m.

2. 
   Mahsulot tannarxining o‘zgarishi:
   

ming so‘m.

2. 
   Ikki omil yig‘indisi:
   

(+49536,811)+(-20211,811) = 29 325 ming so‘m.
Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, yuqoridagi jadvalda korxona foyda miqdorini hamda rentabellik darajasini rejaga nisbatan kamayganligini ko’rsatmoqda. Bunga asosan ishlab chiqarish harajatlarining xususan 1 so’mlik mahsulot uchun harajatlarning ko’payishi salbiy ta’sir ko’rsatgan. Rejadagi 1 so’mlik mahsulot uchun sarflangan harajatlar ya’ni 74.2 tiyn 0.1 tiynga ko’paygan. Shu uchun korxonada harajatlarni kamaytirish sarf meyorlarini takomillashtirish bo’yicha tizimli ishlarni shakllantirish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Demak, foyda miqdori mahsulot hajmini oshishi hisobiga 49 536,811 ming so‘mga ko‘paygan, lekin tannarxni o‘zgarishi hisobiga esa 20 211,811 ming so‘mga kamaygan. Chunki tannarxning 20 211.811ming so’mga ko’paytirib yuborgan. Bunga tannarx tarkibidagi moddiy harajatlarning oshib ketishi sabab bo‘lgan bo‘lishi mumkin. SHunday ekan tahlilni avvalo ishlab chiqarish xarajatlarini tahlil qilishdan boshlaymiz.