Logopedik ritmika

Tovush talaffuz qilishi buzilgan bolalar 

---

uchun harakatlantiruvchi o‘yinlar
14
 
 
«Tikuv mashinasi» 
Bolalar o‘ng qo‘llarida panja va tirsaklar bilan aylanani aylanitirishni, chap 
qo‘llarida igna bilan ishlashga mos mayda harakatlarni bajaradilar. Keyin harakatlar 
almashadi: chap qo‘l aylanma harakatlarni, o‘ng qo‘l – igna harakatlarini. Qo‘l 
harakatlari «tuk-tuk-tuk» so‘zlarini ritmik aytish ostida amalga oshiriladi.
«Ayiqchani yashiramiz» 
Bolalar ayiqchani yashirayotgan yetaklovchiga orqalarini qilib turadilar. 
Bolalar sho‘x musiqa ostida uni qidiradilar. Kim topsa, o‘sha yetaklovchi bo‘ladi. 
«Ko‘prikcha ustida yurish» 
Bolalar poldan 5-10 sm balandlikda qo‘yilgan sal qiyalikdagi ko‘prikcha-
doskada galma-gal yuradilar. Qomatlarini, yurish ritmlarini kuzatish. 
«Kichik oyoqchalar yo‘lda yuguradilar» 
Bolalar o‘tiribdilar, pedagog ularga oyoqlarini ko‘tarishni taklif qiladi. 
Ularning oyoqlari kichkinaligiga e’tiborini qaratadi va bir necha marta qaytaradi: 
«Kichik oyoqchalar yo‘lda yuguradilar». Keyin esa pedagog ayiqning oyoqlari katta, 
shuning uchun u sekin yuradi, deydi: «Katta oyoqlar yo‘lda yuradilar». Pedagog 
bolalarda tez va yengil, yoki bo‘lmasa sekin va og‘ir oyoq harakatlarini ko‘rsatish 
uchun musiqa ostida hazil ashulalarni tez va sekin tempda aytadilar. 
Logoritmik mashg‘ulotlarda tovushlarni avtomatlashtirish jarayonida turli 
harakatlar mosligida artikulyatsiya, diksiya, ohangdor burrolik va boshqalar (hamma 
prosodiyalarda) amalga oshiriladi.
14
Страховская В.Л. Подвижные игры в терапии больных и ослабленных детей.– М., 1978. 

---

Artikulyatsiyani rivojlantiruvchi o‘yin va mashqlar 
«Aks-sado» 
Bolalar sekin, ohista musiqa ostida o‘rmonda yuradilar va meva, qo‘ziqorinlar 
teradilar. Birinchi guruh zalning bir tomoniga, boshqasi qarama-qarshi tomonga 
ketadilar. Musiqa ancha baland, tahlikali yangraydi. Birinchi guruh bolalari baland 
ovozda «AU-AU-AU» deydilar. Ikkinchi guruh ularga sokin musiqa ostida past 
ovozda «AU-AU-AU» deb, javob qaytaradilar. Bir-birlarini chaqirishib ikkala guruh 
uchrashadi. Marsh yangraydi, bolalar o‘rmondan uyga qarab keladilar. 
Undosh tovushlarni aniq gapirtiruvchi o‘yinlar