Logistika

q_opt =V2 - 28,8-10⁶ / 0,28 =14350, dona.

Hisoblar ko'rsatishicha, buyurtmaning samarali miqdori narx 2,00 pul birligiga teng bo'lganda buyurtma qilinayotgan miqdorning yuqori chegarasidan oshadi (9999 dona), shuning uchun 10 000 teng yoki ozgina kamroq bo‘lgan partiyaning har qanday miqdori samara bermaydi. Partiyaning optimal kattaligining hisobi yillik xarajatlar yig^cindisi asosida olib borilgani uchun ularni faqat 10000 donadan ko‘p bo'lgan partiyalar uchun taqqoslaymiz.

Biz 1,6 pul birligiga teng bo'lgan narx uchun buyurtma hajmi 13,416 donaga tengligini aniqladik. Olingan ma lumotlarga asos- lanib, yillik xarajatlar yig'indisini hisoblaymiz:

С = 28,8 • 10⁶/13,416 + 1,6 ■ 10^й + 0,32/2 ■ 13,416 =

= 1604293,12 pul birligida.

Narx 1,40 pul birligiga teng bo'lganda va taklif etilgan ulgurji narxlarga arzonlashtirishlar strukturasi uchun yillik xarajatlami topishda biz yuqorida hisoblab topilgan 14,350 donaga teng kattalikdan emas, balki 20 000 donaga teng partiyaning minimal hajmidan foydalanamiz. Bu hoi uchun yillik xarajatlar yig‘indisi quyidagini tashkil etadi:

С = — - ф +1 4 • 10⁶ + — • 2 • 10⁴ = 1404240,00.

210 2

Keltirilgan hisobotlardan ko'rinib turibdiki, materiallar par- tiyasini 20 000 donadan xarid qilish maqsadga muvofiq. Kattaroq yoki kichikroq partiyalarni xarid qilish kamroq samara beradi. Ko'rib chiqilgan misol uchun yillik xarajatlar grafigi 10.7-rasmda ko‘rsatilgan (grafik bu misol uchun xos bog'liqliklarni aks ettiradi).

Defitsitni hisobga olgan holda buyurtmaning samarali miqdorini aniqlash. Buyurtmaning samarali miqdorining klassik modelida ishlab chiqarish uchun zarur mahsulotga defitsit paydo bo'lishi mumkinligi hisobga olinmaydi.

Lekin defitsit natijasidagi yo‘qotishlar oshiqcha zaxiralarni saqlashga ketadigan xarajatlarga nisbatan teng bo'lgan hoilarda defitsit hisobga olinadi. U mavjud bo'lganda buyurtma samarali miqdorining modeli ma’lum metodik xususiyatlarni hisobga olishni talab etadi.




10.7-rasm. Ulgurji narxlar arzonlashtirilishiiiing yillik xarajatlar yig‘indisiga ta’siri.




Materiallarga defitsit hisobga olinganda joriy zaxira harakatining eng umumiy holi 10.8-rasmda ko‘rsatilgan, bu yerda q„ — har bir t interval orasidagi kelib tushishlar boshidagi zaxira hajmi. t interval ikkita davrga ajraladi:

1. 
   Omborda zaxira mavjud bo'lgan vaqt oralig‘i, t\.
   
2. 
   Zaxira mavjud bo‘lmagan vaqt oralig‘i, ti.
   

Bu sharoitlarda zaxiraning boshlang'ich hajmi q„ partiyaning optimal hajmi ga nisbatan kamroq deb qabul qilingan. Zaxiralarni boshqarish masalasi boshlang‘ich zaxiraning ratsional kattaligini o’matishga va hajmini miqdoriy aniqlashga qaratilgan. Kelib tushayotgan partiyaning optimallik mezoni boMib tayyorlov- tashish xarajatlarining, zaxiralarni saqlashga ketadigan xarajat­larning va defitsit natijasidagi yo'qotishlaming minimal summasi hisoblanadi.

Buyurtmaning samarali miqdori quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

12-С,-О IC,*C,

V с, 'V с, '

bunda, Сз — mahsulot defitsiti natijasidagi yillik xarajatlar.

Zaxira darajasi

10.8-rasm. Defitsit hisobga olingan holda joriy zaxiraning harakatlanish sikli.




Сз sezilarli darajada oshganda Сз /(C2 + Сз) munosabati 1 ga intiladi va partiyaning optimal hajmi defitsit mavjud bo‘lmagan holatdagi miqdorga intiladi.

Agar defitsit natijasidagi yo'qotishlar katta bo‘lmasa, unda Сз /(Ci + Сз) 0 ga intiladi, partiyaning optimal hajmi esa cheksizlikka, ya’ni zaxirada yuqori darajadagi defitsit vujudga keladi.

Misol.

Detallarga beriladigan buyurtmaning samarali miqdori Xo 500 donaga teng bo‘lsin va defitsit natijasidagi yo'qotishlar bir yilda

1. 
   20 pul birligini tashkil etsin.
   

_я '0Л + 0,2 _

■Ч 4Л 1

LOGISTIKA 1

1.2.Logistikaning asosiy tushunchalari 9

1.3.Logistikaning rivojlanish bosqichlari 13

1.4.Logistikaning funksional sohalari va ularning tavsifi 15

idTrt bu^.| A.--- 16

2.5.Logistik tizim tushunchasi va uning faoliyatini baholash 39

Ill BOB. LOGISTIKADA MATERIALLARNI BOSHQARISH VA TASHKIL QILISH 52

3.1.Moddiy oqim tushunchasi va uning harakatlanish sxemasi 54

3.2.Moddiy oqimlarni boshqarish tizimlari 67

3.3.Moddiy oqimiar harakatlari sxemasining ta’rifi 82

7b- — Tkb + Ttt + Txm + Til + Tils + T_r + Tmx, 103

4.2.Taqsimot logistikasining sohalarda qo‘lianilishi va o‘zaro hamkorligi 113

4.4.Taqsimotni boshqarish tizimlari va strategiyasi 121

5.2.Moddiy oqimlarni bashorat qilish 126

5.4.Ishlab chiqarishning moddiy ta’minotini rejalashtirish 79

VIBOB. TRANSPORT LOGISTIKASI 88

6.1.Logistikada transport turlari va vazifalari 88

6.2.Transport turlarini tanlash omillari 93

6.4.Transport vositalar! va ularning moddiy-texnika bazasi 102

Zos + Z& + Z_ft + Zsts + Zks + Z_pi4 + Zds + Zss + Zps < z„_g + 130

к -^Sfoy 146

к .Ь. 146

* = F~^Q 180

V с, 'V с, ' 187

LOGISTIKA 251