Aholisi va mehnat resurslari. Viloyat Mirzacho’l iqtisodiy rayoni aholisining 39,6 foizini o’zida mujassamlashtirgan. Aholining soniga ko’ra mintaqalar ichida Navoiy viloyatidan keyin oxirgi o’rinda turadi. Zichligi xar 1 km2 ga 127,3 kishi. Mazkur ko’rsatkich tumanlar doirasida quyidagicha taqsimlangan.
Sirdaryo aholisining zichligi Jizzax viloyatinikiga qaraganda 2,6 marta yuqori. Buni maydonining kichikligi va uning barcha qismini yaxshi o’zlashtirilganligi bilan izoxlash mumkin. Xovos, Mehnatobod va Mirzaobod tumanlarida aholining soni xar birida 50 ming kishiga ham etmaydi. Qolgan oltita tumanining aholisi viloyat umumiy aholisining 60,9 foiziga teng. Guliston, Yangier va Shirin kabi shaxarlarning aholisi esa 22,2 foizni tashkil qiladi. Viloyat markazi - Guliston shaxrining aholisi 55 ming kishidir.
Mamlakat mintaqalari ichida Sirdaryo viloyatining aholisi kam sonli bo’lsada, bu erda tabiiy ko’payish o’ziga xos xususiyatga ega. Jumladan, 2000 yil yakunlariga ko’ra, aholining tabiiy ko’payish ko’rsatkichi xar ming kishiga 16,6, tug’ilish koeffitsienti esa 22,1 va o’lim 5,5 promillega teng bo’lgan. Mazkur jarayonlarning hududiy farqlari deyarli sezilmaydi. Masalan, tug’ilish Sh.Rashidov (25,2%o)g Sayxunobod (25,4%0), Mirzaobod (24,3°G’00), Boyovut (24,6%0) va Guliston (23,3%o) tumanlarida viloyat o’rtacha ko’rsatkichdan yuqori bo’lsa, boshqa tumanlarda u aksincha, pastroq o’lim darajasi shaxar joylarda nisbatan baland bo’lib, u 6 - 8 promilleni tashkil etadi. Mazkur ko’rsatkich, Sirdaryo tumanini (7,0%) hisobga olmaganda, qolgan barchasida viloyatning o’rtacha darajasidan past.
Aholining mexanik xarakati bu viloyatga ma’lum yillarda o’zining ijobiy ta’sirini ko’rsatgan bo’lsada, xozirda uning ahamiyati ancha kamaygan.
Milliy tarkibida asosan O’zbeklar, bundan tashqari qozoqlar, tojiklar, ruslar, koreys va boshqa millat vakillari bor.
Viloyat aholisining 32,2 foizi shaxar joylarda yashaydi. Mavjud 5 ta shaxaridan nisbatan yiriklari Guliston, Yangier va Shirin shaxarlari hisoblanadi. Umuman olganda esa bu erda tom ma’nosidagi yirik shaxar yuq
Mirzacho’lni o’zlashtirishda Sirdaryoga qo’shni viloyatlar o’zining ishchi kuchi va malakali kadrlari bilan katta yordam ko’rsatishgan. Hozirda viloyat o’z mehnat resurslari bilan yaxshi ta’minlangan. Mehnatga layoqatli aholining soni, 2001 yil 1 yanvar ma’lumotlariga ko’ra, 306,6 ming kishi yoki jami viloyat aholisining 47,2 foiziga teng. Halq xo’jaligi tarmoqlarida barcha mehnatga layoqatli aholining 246 mingi, ya’ni 80,2 foizi band.
Statistika ma’lumotlariga binoan, rasman ishsiz deb tan olingan shaxslar soni 991 kishini tashkil etadi (2001 yil). Ammo «yashirin» ishsizlarni ham hisobga olinadigan bo’lsa, yuqoridagi ko’rsatkich ancha kam.
Mehnat resurslaridan foydalanishdagi muammolarni inobatga olib, qishloq joylarda 2000 yilda 4.6 ming qo’shimcha ish o’rinlari yaratilgan. Mehnat resurslari sonining yildan-yilga oshib borishi natijasida viloyatda yangi ish o’rinlarini ko’paytirish asosiy muammolardan biri bo’lib kolmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |