Leksemalarida graduonimiya bitiruv malakaviy ishi

O‘
ktam Usmonov,Yana kelgan baxt) 
Yomon ko‘rmoq, nafratlanmoq, jirkanmoq
. Bu darajalanish qatoridaa 
ham ma‟no shunday kuchayib borganini kuzatamiz. 
Nega tushunishmaydi axir, menga bunaqa mulozamatlar yoqmaydi. 
Men seni qanchalik yomon ko„rishimni tasavuringning bir chetiga ham 
sig„dirolmaysan. 
Ayol bu erkakning gaplaridan ijirg„anib ketdi. 
O‘
tgan umrini eslab ayol butun hayotidan o„z-o„zidan, o„zini qamrab turgan 
jamiyatdan nafratlandi. 
Tur yo„qol, sendan jirkanaman 
Isbotlamoq, asoslamoq, dalillamoq, bo‘yniga qo‘ymoq. 
Kimgadir nimanidir dalillashdan boshlangan darajalanish qatori kimnidir 
qaysidir ishni bo„yniga qo„yish bilan nihoyalanmoqda. Darajalanish qatori
kuchayib, ortib borgan sari ma‟noda ozgina o„zgarish kuzatilmoqda.
Men aybsiz ekanimni butun oilam mahalla ko„y, kollektivim oldida hali 
isbotlashim kerak edi. 
U bu ish rejaning juda puxta ekanini ishonarli dalillar bilan asosladi. 
Ishning dolzarbligini dalilladi. 
U o„zidan hamma aybni osonlikcha soqit qilib, mening bo„ynimga qo„ydi. 
Umumlashtirmoq, xulosalamoq, yakunlamoq. 
Bu fe‟llarni darajalanish qatoriga joylashtirishda biz harakat natijasini 
nazarda tutdik, chunki birinchi ma‟lum ish umumlashtiriladi keyin xulosalanadi 
undan so„ng esa yakunlanadi. Bir qaraganda bu fe‟llar bir ma‟noni 

---

30 
ifodalagandek tuyulsada, lekin ma‟nosida nozik farqlikni darajalanishni 
kuzatishimiz mumkin. Shuning uchun bunday darajalanish qatorini vujudaga 
keltirishni ma‟qul topdik. 
Hamma fikrlarini umumlashtirdi. 
Ana endi o„z fikringizni xulosalang. 
Ma‟ruzangizni endi yakunlang. 
Sir boy bermoq, og‘zidan gullamoq, gapidan ilinmoq, aytib 
qo‘ymoq. 
Bu iboralarning darajalanish qatori “sir boy bermoq” iborasi bilan 
boshlanadi va “aytib qo„ymoq” fe‟li bilan yakunlanadi, bu qatorning 
boshlanishidagi ibora kuchsiz ma‟no ifodalaydi va darajalanish qatoriga qarab 
kuchayib boradi.
 
Pismiq, sir boy bermaydi bir. 
Baribir bir kun og„zidan gullaydi. 
U o„zi bilmagan holda gapidan ilindi. 
Birov so„rasa, bu gapni aytib qo„yadi u qo„rqoq.