Ya. Tinbergen



Download 129,97 Kb.
bet1/5
Sana12.02.2022
Hajmi129,97 Kb.
#444850
  1   2   3   4   5
Bog'liq
ekonometrika yangi


1 Quyidagi ta’rif kimga tegishli:”Ekonometrika bir vaqtning o‘zida atrofimizda qamrab turgan iqtisodiy dunyoni o‘rganish uchun bizning teleskopimiz va mikroskopimiz hisoblanadi”.
I.Fisher
R.Frish
Ya.Tinbergen
Z.Grillixes
2 Ekonometrikada mamlakat,uning xududlari va mintaqalari hamda jahon miqyosidagi iqtisodiy jarayonlarni iqtisodiy matematik usullar va modellar yordamida o‘rganilishi ekonometrikaning qaysi jixatini belgilaydi
mikroekonometrika
megaekonometrika
umumiy ekonometrika
makroekonometrika
3 Qachon ekonometrika fan sifatida qachon vujudga kelgan
1933 yil
1929 yil
1935 yil
1930 yil
4 Real iqtisodiy ob’ektlarni modellashtirish va miqdoriy tahlil qilishning usullarini ishlab chiqish.......ni tashkil etadi.
ekonometrikaning maqsadi
ekonometrikaning tamoyili
ekonometrikaning metodikasi
ekonometrikaning vazifasi

5 Ekonometrikada korxona yoki tarmoq miqyosidagi iqtisodiy jarayonlarni iqtisodiy matematik usullar va modellar yordamida o‘rganilishi ekonometrikaning qaysi jixatini belgilaydi


makroekonometrika
megaekonometrika
mikroekonometrika
umumiy ekonometrika

6 Quyidagi ta’rif qaysi olimga tegishli: ”Agar buxgalteriya xisob kitoblarida algebra va geometriya metodlarini korxonaning moliyaviy xo‘jalik natijalarini o‘rganilishi”


Z.Grillixes
I.Fisher,
P.Siyompa
Ya.Tinbergen

7 Iqtisodiy obektlarning coddalashtirilgan nucxaci bu:


biznes reja
maket
loyixa
iqtisodiy model
8 Ekonometrik modellashtirilayotgan tizimning real jarayonlarga moslashishi ..... deyiladi.
adekvatlik
avtokorrelyatsiya
korrelyatsiya
adaptatsiya
9 Quyidagilardan ekonometrika fanining predmetini ko‘rsating
iqtisodiy xodisa va jarayonlarni o‘lchash va taxlil qilish
iqtisodiy xodisa va jarayonlarni taxlil qilish
iqtisodiy xodisa va jarayonlarni o‘lchash va taxlil qilish,ularning o‘zaro bog‘liqligi
iqtisodiy xodisa va jarayonlarning o‘zaro bog‘liqligi ?

10 Quyidagi ta’rif kimga tegishli: “Zamonaviy iqtisodiy xayotda unga miqdoriy ta’rif berish uchun statistika,iqtisodiy nazariya va matematika zarur.Bu uchala fanning birgalikda qo‘llanishi ekonometrikadir”


P.Siyompa
Z.Grillixes
Ekonometrika jo‘rnalida
I.Frish

11 Ekonometrika-statistik ma’lumotlar asosida o‘zaro bog‘liq hodisa va jarayonlarga ……..tavsif beruvchi fandir.


sifat jihatdan
mantiqiy
mazmunan
miqdoriy
12 Iqtisodiy hodisalarning sifat jihatlari o‘rganilishi qaysi fan predmeti hisoblanadi
Iqtisodiy nazariya;
Matematik iqtisodiyot;
Iqtisodiy statistika;
Matematik statistika

13 Ekonometrik model – bu ehtimollik-stoxastik model bo‘lib, yordamida iqtisodiy ko‘rsatkishlarni o‘zgarish qonuniyatlarini ....ko‘rinishda ifodalash mumkin.


matematik ko‘rinishida tenglamalar, tengsizliklar va tenglamalar tizimi.
fizik ko‘rinishida tenglamalar tizimi.
kimyoviy ko‘rinishida tenglamalar, tengsizliklar va tenglamalar tizimi.
chizma,smeta ko‘rinishidagi loyihalar.

14 Asosan o‘rganilayotgan ob’ekt va jarayonni geometrik, fizik, dinamik yoki funksional tavsiflarini ifodalaydigan model turini ko‘rsating.


moddiy modellar
ideal modellar
nazariy modellar
fiktiv ko‘rsatkichlar

15 Ekonometrik usullarni kursating


iqtisodiy o‘cish nazariyaci;
ishlab chiqarish funksiyaci nazariyaci
iqtisodiy o‘sish va ishlab chiqarish funksiyasi,talab va taklif taxlili
talab va taklif tahlili;

16 Jamiyatdagi va iqtisodiyotdagi ob’ektlarni matematik modellar yordamida kuzatish nima deb ataladi


prognozlashtirish;
dasturlash;
modellashtirish;
taxlil qilish;

17 Matematik model bu:-


matematik belgilar asosida ifodalangan matematik modellashtirish obektining yaqinlashtirilgan bayoni
ehtimolllik elementlariga ega model
ehtimoliy statistik model
iqtisodiy obektning bayoni

Ekonometrika termini birinchi bor 1926 yilda kim tamonidan kiritilgan


Chebыshov
Tinbergen
Petti
Frish

Tuzilgan ekonometrik modelning real iqtisodiy ob’ektga yoki jarayonga mos kelishi nima deb ataladi


modelning adekvatligi
modelning algoritmi
tanlama dispersiyasi
multikollinearligi

Matematik modellar shaklida bir necha ratsional gipotezalarni rasmiylashtirish orqali muammolarni hal etishning optimal mexanizmlar transformatsiyasini ochib berish ekonometrika fanining ....... tashkil etadi.


maqsadini
funksiyasini
vazifasiini
barcha javoblar to‘g‘ri

Iqtisodiy jarayonlarni tenglamalar, tengsizliklar, funksional, logik sxemalar orqali ifodalash deb tushuniladi.


matematik modellashtirish
fizik modellashtirish
moddiy modellashtirish
ideal modellashtirish

Ekonometrik model tuzishda quyidagi zaruriyat hal etiladi:


modelga imkoni boricha barcha omil-argumentlar kiritiladi, ikkinchidan, model mukammal va katta bo‘lmacligi kerak .
modelga imkoni boricha barcha omil-argumentlar kiritiladi
model mukammal va katta bo‘lmacligi kerak,
to‘plam yetarli darajada katta bo‘lishi

Quyidagi usullardan qaysi biri matematik statistikaning usullari hisoblanadi


dispersion,korrelyatsion,regression taxlil;
dicpercion va korrelyatsion tahlil;
korrelyatsiya va regression tahlili;
regression tahlili;

Ekonometrik usul va modellarning axamiyati nimada ko‘rinadi.


moddiy, mehnat va pul recurclaridan oqilona foydalaniladi
iqtisodiy va tabiiy fanlarni rivojlantirish
iqtisodiyotning kelgucidagi rivojlanishini oldindan aytib berish
barchasida

Ekonometrika matematik va statistik usullar orqali iqtisodiy nazariya asoslab bergan .... ni taxlil qilishdan iborat.


iqtisodiy qonuniyatlar;
iqtisodiy munosabatlar;
ishlab chiqarish munosabatlar;
taqsimot munosabatlar;

To‘plam birliklarini miqdoriy belgilariga qarab tasniflash natijasida hosil bo‘lgan taqsimot qatorlari bu:-


variatsion qatorlar;
diskret qatorlar;
intervalli qatorlar;
taqsimot qatorlari

To‘plam birliklarini guruhlarga, oraliqlarga taqsimlanishi,bu:-


oraliqli variatsion qator;
diskret qatorlar;
taqsimot qatorlari;
saflangan qatorlar;

Ayrim, ajralgan qiymatlarni ma’lum ehtimollar bilan qabul qiluvchi miqdorga aytiladi


tasodifiy miqdor
uzluksiz tasodifiy miqdor
dickret (uzlukli) tasodifiy miqdor
o‘zgarmas miqdor

Keng tarqalgan va bepul taqdim qilingan,ruscha interfeysga ega,modellarni test qiluvchi mezonlar yetishmaydigan dastur paketini ko‘rsating


Excel
EViews»
Gretl
Statistika

Statistik ma’lumotlar .............ko‘rinishida ifodalanadi.


statistik to‘plam;
statistik qonuniyatlar;
tarqoq;
oraliq qatorlar;

Statistik to‘plam birliklarini ma’lum holatga (paytga) nisbatan yoki vaqt oralig‘i davomida kuzatib, ularni biror belgi asosida tasniflash natijasi ........deb yuritiladi


taqsimot qatorlari;
variatsion qatorlar;
diskret qatorlar;
intervalli qatorlar;

To‘plangan ma’lumotlarni ilmiy tekshirishdan ko‘zlangan maqsad va vazifalar nuqtai-nazaridan qayta ishlash jarayoniga ...tushuniladi.


statistik svodkalash
statistik guruxlash
statistik to‘plam
statistik tasniflash

Son bilan ifodalanmaydigan, ya’ni so‘z bilan ifodalanadigan omil va natijaviy belgilarni sifat tomonini ifodalovshi belgilar .....deyiladi.


miqdoriy belgilar
atributiv belgilar
alternativ belgilar
sifat belgilar

Absolyut miqdor bo‘lib, har bir variantning to‘plamda necha bor uchrashuvini ko‘rsatadigan daraja nima deb yuritiladi


chastota
belgi
miqdor
ko‘rsatkich

Variantalar va ularga mos chastotalar yoki nisbiy chastotalar ro‘yxatiga nima deb aytiladi


tanlanmaning statistik taqsimoti
davriy qatorlar
dinamik qatorlar
uzluksiz qatorlar

Ko‘payuvchi yoki kamayuvchi shaklda tuzilgan qatorlar ..............deb ataladi.


saflangan qatorlar;
intervalli qatorlar;
diskret qatorlar;
taqsimot qatorlari

O‘rganilayotgan hodisa va jarayonlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ma’lum agona ilmiy-tashkiliy dastur bo‘yicha qayd qilishga va to‘plash jarayoniga nima tushuniladi


statistik kuzatish
statistik guruxlash
statistik to‘plam
statistik tasniflash

O‘rganilayotgan hodisa va voqealar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tartibli, ko‘rgazmali ifodalashga nima deb aytiladi


statistik jadvallar
statistik grafiklar
matn
statistik formulalar

Son bilan ifodalanadigan belgilar .....deyiladi.


miqdoriy belgilar
atributiv belgilar
alternativ belgilar
sifat belgilar

O‘zida vaqtning ayrim, qayd qilingan oralig‘ini qamrab oladigan modellar qanday modellar hisoblanadi


statistik modellar
dinamik modellar
to‘liq modellar
aralash modellar

Amaliyotda iqtisodiy statistik modellar qanday maqsadlar uchun moclashgan


ishlab chiqarish tendenciyalari va yo‘nalishlarini aniqlash
ishlab chiqarish yo‘nalishlarini aniqlash
ishlab chiqarish tendenciyalari va qonuniyatlarini aniqlash
ishlab chiqarish qonuniyatlarini aniqlash

Raqamli miqdorlar va ularning nisbatini nuqta, chiziq, figura va boshqa geometrik shaklda shartli tasvirlanishi nima deb aytiladi


statistik jadvallar
statistik grafiklar
matn
statistik formulalar

Keng ma’noda ekonometrika qanday ma’no tushiniladi


nazariy natijalar majmuasi
matematik-statistik metodlar yordamida amalga oshirilgan turli iqtisodiy tadqiqotlar majmuasi
mustaqil nazariy fan
statistik metodlarning qo‘llanilishi

To‘plam birliklarini ma’lum belgilar asosida guruhlarga (qismlarga) bo‘linishi... deyiladi.


taqsimot qatorlari
tekislangan qatorlar
ranjirlangan qatorlar
vaznli qatorlar

O‘rganilishi lozim bo‘lgan to‘plamdan birliklarning maxsus usullar bilan tanlab olingan ob’ektlar yig‘indisi qanday to‘plam deyiladi


bosh to‘plam
tanlama to‘plam
kuzatish birligi
hisob birligi

Ekonometrik modellar tuzishda avvaldan aniqlangan o‘zgaruvchilar qanday o‘zgaruvchilar hisoblanadi


ekzogen o‘zgaruvchilar
endogen o‘zgaruvchilar
omil belgilar?
tasodifiy o‘zgaruvchilar?

Ta’sir yetuvchi, lekin ularga bog‘liq bo‘lmagan o‘zgaruvchilardir, ular odatda x sifatida belgilanadi.


ekzogen o‘zgaruvchilar
endogen o‘zgaruvchilar
natijaviy belgilar?
tasodifiy o‘zgaruvchilar?

Modelga kiritilgan barcha omillar ......ga ega bo‘lishi kerak.


miqdor o‘zgarishlar
sifat o‘zgarishlar
nisbiy o‘zgarishlar
qiyosiy o‘zgarishlar

Real ob’ektlarni va sun’iy matriallar yordamida aks ettiriladigan modellar qanday modellar hisoblanadi


moddiy modellar
ideal modellar
moliyaviy modellar
nomoddiy modellar

Sifat ko‘rsatkichlardan miqdoriy ko‘rsatkichlarga o‘tkazilgan ko‘rsatkichlar nima deb ataladi


fiktiv ko‘rsatkichlar.
moddiy modellar
ideal modellar?
nazariy modellar

Ekonometrik modellashtirishda quyidagi ma’lumotlardan foydalaniladi.


fazoviy va vaqtli ma’lumotlar
vaqtli va panel qatorlar
panel va fazoviy ma’lumotlar
fazoviy,vaqtli va panel ma’lumotlar

Bir vaqtning o‘zida turli ob’ektlarning rivojlanishini ko‘rsatuvchchi ma’lumotlar qaysi ma’lumotlar guruxiga kiritiladi


fazoviy ma’lumotlar
vaqtli qatorlar
panel ma’lumotlar
hech biriga

Turlicha davrlar bo‘yicha biron bir ob’ektning rivojlanish dinamikasini ko‘rsatuvchi ma’lumotlar qaysi guruxga kiritiladi


fazoviy ma’lumotlar
vaqtli qatorlar
panel ma’lumotlar
hech biriga

Turlicha davrlar ketma ketligida turli xil ob’ektlarning rivojlanish dinamikasini ko‘rsatuvchi ma’lumotlar ma’lumotlarning qaysi guruxiga kiritiladi


fazoviy ma’lumotlar
vaqtli qatorlar
panel ma’lumotlar
hech biriga

2000-2018 yillarda berilgan makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar dinamikasi qaysi gurux ma’lumotlariga kiritiladi


fazoviy ma’lumotlar
vaqtli qatorlar
panel ma’lumotlar
hech biriga

Har bir X bog‘liq o‘zgaruvchiga  o‘zgaruvchini o‘rtacha qiymatini beruvchi tenglama ..........deyiladi.


regressionning nazariy chizig‘i
regressiya koefitsiyenti
regressionning empirik chizig‘i
barcha javoblar to‘g‘ri

O‘zgarmas miqdorning matematik kutilishi shu o‘zgarmasning o‘ziga tengligini ifodalovchi matematik ifodani toping


M(S)S
M(SX)SM(X)
M(XU)M(X)M(U)
M(XU)M(X)M(U)

Ekonmetrikada tasodifiy ravishda tanlab olingan ob’ektlar to‘plamiga nima aytiladi


cheklangan;
cheksiz;
asosiy;
tanlama;.

Ekonometrik modellar o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi .........xarakterni ifodalaydi


Qa’tiy tasodifiy
Noaniq
Stoxastik
Qa’tiy diterminallashgan

O‘zgarmas ko‘paytuvchini matematik kutilish belgisidan tashqariga chiqarish mumkinligini ifodalovchi matematik ifodani toping


M(S)S
M(SX)SM(X)
M(XU)M(X)M(U)
M(XU)M(X)M(U)

Ikkita erkli X va U tasodifiy miqdorlar ko‘paytmasining matematik kutilishi ularning matematik kutilishlari ko‘paytmasiga teng:


M(S)S
M(SX)SM(X)
M(XU)M(X)M(U)
M(XU)M(X)M(U)

Qator hadlarining tebranuvchanligi, varianta qiy­matlarining o‘zgaruvchanligi bu;-


variatsiya
o‘rtacha
chastota
tuzilmaviy o‘rtacha

Alohida miqdorlar bilan ularning o‘rtachalari ayirmalarini kvadratga ko‘tarib,to‘plam birliklari soniga nisbati qaysi variatsiya ko‘rsatkichini keltirib chiqaradi


variatsiya kengligi
dispersiya
o‘rtacha kvadratik tafovut
variatsiya koyefitsiyenti

Avvaldan noma’lum bo‘lgan va oldindan inobatga olib bo‘lmaydigan tasodifiy cabablarga bog‘liq bo‘lgan hamda cinash natijacida bitta mumkin bo‘lgan qiymat qabul qiluvchi miqdor ......... deb aytiladi


tasodifiy miqdor
Dickret (uzlukli) tasodifiy miqdor
Uzlukciz tasodifiy miqdor
O‘zgarmas miqdor

Iqtisodiy ob’ektlarning soddalashtirilgan nusxasi bu:-


iqtisodiy model
reja;
prognoz
loyiha.

O‘zgarmas ko‘paytuvchini matematik kutilish belgisidan tashqariga chiqarish mumkinligini ifodalovchi matematik ifodani toping


M(S)S
M(SX)SM(X)
M(XU)M(X)M(U)
M(XU)M(X)M(U

Ijtimoiy iqtisodiy hodisalarning vaqt ichida o‘zgarishiga nima deyiladi


dinamika qatorlari
variatsiya ko‘rsatkichlari
dispersiya ko‘rsatkichlari
taqsimot qatorlari

Ikkita tasodifiy miqdor yig‘indisining matematik kutilishi qo‘shiluvchilarning matematik kutilishlar yig‘indisiga teng:


M(S)S
M(SX)SM(X)
M(XU)M(X)M(U)
M(XU)M(X)M(U)

Agar dispersiyani kvadrat ildizdan chiqarsak,qanday variatsiya ko‘rsatkichini hosil qilamiz


variatsiya kengligi
dispersiya
o‘rtacha kvadratik tafovut
variatsiya koyefitsiyenti

Quyidagilardan qaysi biri ekonometrik usullarga kirmaydi


iqtisodiy o‘sish nazariyasi
ishlab chiqarish funksiyasi nazariyasi
talab va taklif nazariyasi
dispersion tahlil

Barcha mumkin bo‘lgan qiymatlarini mos ehtimollarga ko‘paytmalari yig‘indisiga nima deb aytiladi


diskret tasodifiy miqdorning matematik kutilishi
uzluksiz tasodifiy miqdorning matematik kutilishi
davriy tasodifiy miqdorning matematik kutilishi
aniqlashtirilgan miqdorlar matematik kutilishi

Variatsion qator – bu:


Belgining o‘zgarishidir;
O‘zgaruvchi belgining konkret ifodasi;
O‘zgaruvchi belgining miqdorlari majmuasi;
Qatorning ekstremal qiymatlari farqi.

Variatsiya koyeffitsiyenti


o‘rtacha kvadratik tafovutning belgining o‘rtacha darajasiga bo‘lgan nisbatidir;
belgining o‘rtacha darajasining o‘rtacha kvadratik tafovutga bo‘lgan nisbatidir;
o‘rtacha mutlaq tafovutning belgining o‘rtacha darajasiga bo‘lgan nisbatidir;
alohida miqdorlar bilan ularning o‘rtacha darajasi o‘rtasidagi nisbat

Korrelyatsion modelni tuzishning uchinchi bocqichini ko‘rsating


masalaning qo‘yilishi va ctatictik ko‘rcatkichlarini icbotlash;
statictik ma’lumotlarni to‘plash va ularni birlamchi qayta ishlash;
juft bog‘lanishlarni o‘rganish;
bog‘lanish shakllarini tanlash va regression tenglamalari parametrlarini aniqlash;

Bir omilli belgiga ega regressiya modeli ...............deyiladi


Rekursivli
Standartli
Juft
Ko‘p omilli ?

Agarda omil va natijaviy belgilar birday, qariyb arifmetik progressiya bo‘yicha ortsa, u holda ular o‘rtasida qanday bog‘lanish mavjudligidan dalolat beradi


porabola
bog‘lanish mavjud emas
to‘g‘ri chiziqli
giperbola

Ikki hodisa yoki omil va natijaviy belgilar orasidagi bog‘lanish .........deb ataladi.


juft korrelyatsiya;
ko‘p omilli korrelyatsiya;
chiziqli korrelyatsiya;
toq korrelyatsiya;

Korrelyatsion-regression tahlilning uchinchi vazifasini nima tashkil etadi


bog‘lanish zichligi va kuchini o‘lchash;
omil belgibilan natijaviy belgi o‘rtasidagi bog‘liqlik aniqlash;
belgilar o‘rtasidagi bog‘lanishni ifodalovchi regressiya tenglamasini aniqlash;
bog‘lanishni ifodalovchi regressiya tenglamasining parametrlarini hisoblash;

Funksiyalar parametrlari odatda “____________” usuli bilan aniklanadi.


eng kichik kvadratlar;
katta sonlar qonuni;
qo‘shish usuli;
ayirish;

Parabola, giperbola, darajali funksiya, ko‘rsatkichli funksiya, trigonometrik funksiya va boshqalar ko‘rinishida modellar anday modellar hisoblanadi.


chiziqsiz modellar
to‘g‘ri chiziqli modellar
ideal modellar
nazariy modellar

Chiziqli bir omilli model qurishda uning ayrim kamchiliklariga ega


asosiy omil cheksiz o‘zgaradi.
uning chiziqli ko‘rinishi
modelni jarayonning bitta omil yordamida o‘rganadi
kamchiligi yo‘q

Bir o‘zgaruvchi belgining har qaysi qiymatiga boshqa o‘zgaruvchi belgining aniq bitta qiymati mos kelsa hamda barcha omillarning to‘liq ro‘yxatini keltirish mumkin bo‘lsa,bunday bog‘lanish turini qanday bog‘lanish turi hisoblanadi


funksional bog‘lanish
korrelyatsion bog‘lanish
teskari bog‘lanish
chiziqli bog‘lanish

Turli ko‘rinishga ega ishlab chiqarish funksiyalari, analitik ko‘rinishi bo‘yicha ikki guruhga bo‘linadi:


to‘g‘ri chiziqli va egri chiziqli.
dinamik va statistik
bir omilli va ko‘p omilli
egiluvchan va egilmas

Korrelyatsion bog‘lanish kuchini nima ifodalaydi


korrelyatsiya koefitsiyenti
determinatsiya indeksi
korrelyatsiya indeksi
Darbin-Uotson mezoni

Bu shunday to‘liqsiz bog‘lanishki, unda omillarning har bir qiymatiga turli zamon va makon sharoitlarida natijaning har xil qiymatlari mos keladi.


korrelyatsion bog‘lanish
regression bog‘lanish
funksional bog‘lanish
dispersion bog‘lanish

Model ichida, hisob-kitoblar asosida shakllanuvchi o‘zgaruvchilar bu:


endogen o‘zgaruvchilar
ekzogen o‘zgaruvchilar
doimiy omillar
tashqi omillar

Korrelyatsion tahlil asoschilari ...........nomlari bilan bog‘liqdir.


F.Galton va K.Pirson
Ch.Fisher va Styudent
K.Chuprov va K.Pirson
Laypress va Ch Fisher

Korrelyatsiyani tahlil qilishdan maqsad ...........o‘rganishdir


hodisalar o‘rtacidagi bog‘lanishning zichligini
regresiya tenglamasini aniqlash
o‘rtacha o‘zgarishini aniqlash
barcha javoblar to‘g‘ri

Ekonometrik model shaklini tanlashda qo‘llanadigan usul:


Regression tahlil usuli;
Korrelyatsion tahlil usuli;
Ekstrapolyatsiya usuli;
Prognoz usuli

Funksiyalar parametrlari odatda .............bilan aniklanadi


“eng kichik kvadratlar” usuli
dispersion taxlil
parallel qatorlar
korrelyatsiya koefitsiyenti

Agarda omil va natijaviy belgilarning nisbiy o‘sish sur’atlari deyarlik birday bo‘lsa:


to‘g‘ri chiziqli
bog‘lanish mavjud emas
egri chiziqli
nol bog‘lanish

Chiziqli ekonometrik modellar....... o‘rtasidagi chiziqli bog‘liqliklarni aks ettiradi.


Bog‘liqli o‘zgaruvchi va tasodifiy omillar?
Bog‘liqli va erkin o‘zgaruvchilar
Erkin o‘zgaruvchilar va tasodifiy omillar?
Erkin va bog‘liq o‘zgaruvchilar

Agar y 2,52 0,25 x regressiya tenglamasida uning parametrlari nimani ifodalaydi


X omilning bir birlikka o‘zgarishi natiaviy belgining 0,25 birlikka o‘zgarishini va tasodifiy omillar hisobiga 2.52 birlik to‘g‘ri kelishini
X omilning bir birlikka o‘zgarishi natiaviy belgining 0,25 birlikka o‘zgarishini
tasodifiy omillar hisobiga 2.52 birlik to‘g‘ri kelishini
X omilning bir birlikka o‘zgarishi natiaviy belgining 2.52 birlikka o‘zgarishini va tasodifiy omillar hisobiga 0,25 birlik to‘g‘ri kelishini

Korrelyatsiya koyeffitsiyentining manfiy qiymati .........ekanligidan dalolat beradi


hodisalar o‘rtacida teckari bog‘lanish mavjud
to‘g‘ri javob keltirilmagan
hodisalar o‘rtacida to‘g‘ri bog‘lanish mavjud
hodisalar o‘rtacida bog‘lanish mavjud emas

Ko‘p omilli korrelyatsiya koyeffitsiyentini kvadratga ko‘tarish or­qali ............aniqlanadi.


determinatsiya koyeffitsiyenti;
juft korrelyatsiya koyeffitsiyenti;
ossilatsiya koyeffitsiyenti;
regressiya koyeffitsiyenti;

Regressiya tenglamalariga omillar soni kuzatishlar sonidan ......bo‘lishi kerak.


3-5 marta kam
3-5 marta ko‘p
1-3 marta kam
6-8 marta ko‘p

Ko‘plikdagi korrelyatsiya koyeffitsiyenti va determinatsiya koyeffitsiyenti yordamida nima baholanadi


modelning sifati
modelning ahamiyati
modelning parametrlarini ishonchliligi
«eng kishik kvadratlar usulining» bajarilish shartlari

Omillar o‘rtasida funksional yoki shunga yaqin bog‘lanishlarning mavjudligi .........ko‘rsatadi.


multikollenearlik borligini
avtokorrelyatsiya borligini
avtoregresiya borligini
multikollenearlik yo‘qligini

Modelda kuzatilayotgan ning o‘zgarishiga ......ta’sir qilayotgan asosiy omillar qatnashishi kerak.


kuchli
kuchsiz
o‘rta
sust

Ekonometrik modelda barcha bog‘liq bo‘lmagan omillar asosiy bog‘liq bo‘lgan omil bilan .....bog‘langan bo‘lishi kerak


zich
kuchsiz
o‘rta
sust

Regression tahlil natijalari sifat ifodaciga ega bo‘lishini nima ko‘rsatadi


regression tenglamalari va koyeffitsiyentlari;
regression tenglamalari;
regression koyeffitsiyentlari;
xususiy korrelyatsiya koyeffitsiyentlari;

Ikki va undan ortiq bo‘lgan asosiy (muhim) omil belgilarining ta’sirini aniqlash uchun ...........qo‘llaniladi.


ko‘p omilli korrellyatsiya;
juft korrellyatsiya;
paralel qatorlar;
sirg‘anchiq o‘rtacha;

Regression tenglamasining koeffitsiyentlarini ......uculi asosida hicoblash mumkin


dispersiya
korrelyatsiya koefitsiyenti
eng kichik kvadratlar
moda

Ekonometrik modelda qatnashadigan omillarni tanlashda qo‘llanadigan usulni ko‘rsating:


Korrelyatsion tahlil usuli
Regression tahlil usuli;
Ekstrapolyatsiya usuli
Prognoz usuli.

Natijaviy belgi o‘zgaruvchanligining qaysi qismi x-omil ta’siri ostida vujudga kelishini ko‘rsatadigan ko‘rsatkich bu:


determinatsiya koeffitsiyenti
elastiklik koefitsiyenti
korrelyatsiya koefitsiyenti
regressiya koefitsiyenti

Korrelyatsiya koeffitsiyentlari necha xil turda bo‘ladi


Juft, xususiy va ko‘plikdagi;
Juft, ko‘plikdagi, doimiy;
Xususiy, ko‘plikdagi, o‘zgaruvchan;
Ko‘plikdagi, doimiy, multikollinear

Regressiya tenglamasi – bu:


Natijaviy omil va unga ta’sir etuvchi omillar orasidagi bog‘lanishning shakli;
Ta’sir etuvchi omillar orasidagi munosabat;
Asosiy omil va unga ta’sir etuvchi omillar orasidagi bog‘lanish zichligi
Omillar orasidagi munosabatni ko‘rsatmaydi

Regression tahlil hodisalar o‘rtacidagi bog‘lanishning ctatictik tahlil uculi bo‘lib, .................tahlil qiladi


bog‘lanish formalarini
bog‘lanishning zichligini
o‘rtacha o‘zgarishini aniqlash
barcha javoblar to‘g‘ri

Ekonometrik taxlilda eng kichik kvadratlar usulidan qanday maqsadda foydalaniladi


Dinamik qatorlarni tekislash uchun foydalaniladi;
Omillar orasidagi bog‘lanish zichligini aniqlashda foydalaniladi;
Dinamik qatorlardagi o‘rtacha qiymatlarni aniqlashda foydalaniladi;
Omillarning o‘rtacha kvadrat chetlanishini aniqlashda foydalaniladi

Korrelyatsion bog‘lanish zichligi bo‘yicha:


Kuchsiz, o‘rtacha, zich bo‘ladi;
To‘g‘ri, teskari bo‘ladi;
To‘g‘ri chiziqli, egri chiziqli bo‘ladi
Juft, ko‘p omilli bo‘ladi.

O‘rganilayotgan omillar ta’siri ostida yuzaga chiqqan belgi o‘zgaruvchanligini noma’lum sabablarga ko‘ra kuzatilayotgan o‘zgaruvchanlik bilan taqqoslab, omillar rolini baholash usuli bu:


dispersion tahlil usuli
eng kichik kvadratlar usuli
korrelyatsion taxlil usuli
regression taxlil usuli

Korrelyatsion bog‘lanishning xarakterli xususiyati shundan iboratki, bunda..


omillarning to‘liq soni noma’lum hisoblanadi
omillarning to‘liq soni ma’lum hisoblanadi
omillar ro‘yxati to‘liq beriladi.?
omillar soni chegaralangan bo‘ladi

Ekonometrik taxlilda ko‘p omilli korrelyatsiya koefitsiyenti va determinatsiya koefitsiyenti qanday maqsadda qo‘llaniladi


ekonometrik modellarning sifati aniqlaydi
ekonometrik modelning ahamiyatini baxolaydi?
dinamik qatorlarda avtokorrelyatsiya mavjudligini ?
modelning parametrlarini ishonchliligi baxolaydi?

Agar natijaviy omilga bir nechta omillar ta’sir ko‘rsatsa, unda omillar orasida .....koyeffitsiyenti hisoblanadi.


xususiy korrelyatsiya koyeffitsiyenti
juft korrelyatsiya koyeffitsiyenti
ko‘p omilli korrelyatsiya koyeffitsiyenti
diterminatsiya koefitsiyenti

Ko‘p omilli regressiya tenglamasida omillarni tanlash uchun ....amalga tuziladi.


chiziqli juft korrelyatsiya koyeffitsiyentlarining matritsasi;
chiziqli juft regressiya koyeffitsiyentlarining matritsasi;?
eng kichik kvadratlar;
juft bog‘lanishlar matritsasi;

Ko‘p o‘lchovli determinatsiya koyeffitsiyentini kvadrat ildiz ostidan chiqarish natijasida .........hosil bo‘ladi.


ko‘p omilli korrelyatsiya koyeffitsiyenti;
juft korrelyatsiya koyeffitsiyenti;
regressiya koyeffitsiyenti;
hech narsa bo‘lmaydi;

Ko‘p omilli chiziqli regressiya tenglamasida modelni spetsifikatsiyalashdagi asosiy muammo bu


Regressiya tenglamasining sifatini taxlil qilish?
Modelga kiritiladigan omillarni tanlash
O‘zgaruvilarni standartlashtirish
Regressiya tenglamasi parametrlarini baxolash

Omil belgining har qaysi qiymatiga natijaviy belgining turlicha qiymatlari mos kelsa,bunda natijaga ta’sir qiluvchi belgilarning to‘liq ro‘yxatini keltirish mumkin bo‘lmasa,bunday bog‘lanish turi .........hisoblanadi.


funksional bog‘lanish
korrelyatsion bog‘lanish
teskari bog‘lanish
chiziqli bog‘lanish

Korrelyatsion bog‘lanishlarni o‘rganish uchun qanday usullardan foydalaniladi


parallel qatorlar,iqtisodiy indekslar,dispersion taxlil,korrelyatsion regresson taxlil
balans va guruxlash usuli, dispersin taxlil
parallel qatorlar,iqtisodiy indekslar
korrelyatsion regresson taxlil

Determinatsiya koeffitsiyenti yordamida nima aniqlanadi


Omillarning zich bog‘langanligi;
Natijaviy ko‘rsatkichning necha foizga modelga kiritilgan omillardan tashkil topishi.
Omillar orasidagi to‘g‘ri yoki teskari aloqa mavjudli;
Regressiya tenglamasida natijaviy ko‘rsatkichga eng kuchli ta’sir etuvchi omil;

Identifikatsiya jarayonida modelning...... amalga oshiriladi


adekvatligini baholash ?
parametrlar baholanadi?
statistik taxlili va parametrlar baholanadi
statistik tahlili?

121Eng kichik kvadratlar usulining asosiy elementlaridan biri tasodifiy chetlanishlar dispersiyasining doimiy mavjud bo‘lmasligi nimani ifodalaydi.


gomoskedatlik
geteroskedatlik
eng kichik kvadratlar usulining bajarilmasligi
nolga teng gipoteza

122Regressiya tenglamasining koffitsentlarini mohiyatlik darajasini tekshirish uchun, ....dan foydalaniladi.


Styudent mezoni
Fisher mezoni
Darbin Uotson mezoni
Fisher Z mezoni

123Bog‘lanish zichligi baholashda ............dan foydalanish mumkin:


korrelyatsiya koeffitsiyenti;
regression koyeffitsiyentlari;
ishonch koyeffitsiyenti;
ozod had;

124Darbin-Uotson mezoni yordamida ........tekshiriladi.


modelning sifati
modelning ahamiyati
modelning parametrlarini ishonchliligi
«eng kishik kvadratlar usulining» bajarilish shartlari

125«Eng kishik kvadratlar usuli» yordamida tuziladigan yekonometrik modelning parametrlari aniqlanishi qaysi bosqichda amalga oshiriladi


spetsifikatsiya qilish
identifikatsiya
verifikatsiya qilish
prognoz qilish

126Approksimatsiya xatoligi va Fisher mezoni yordamida nima baholanadi


modelning sifati
modelning ahamiyati
modelning parametrlarini ishonchliligi
«eng kishik kvadratlar usulining» bajarilish shartlari

127Quyidagilardan qaysi biri matematik statistika usullarga kirmaydi


dispersion tahlil
korrelyatsiya tahlili
regressiya tahlili
iqtisodiy o‘sish nazariyasi

128Styudent mezoni bo‘yicha nima baholanadi


modelning sifati
modelning ahamiyati
modelning parametrlarini ishonchliligi
«eng kichik kvadratlar usulining» bajarilish shartlari

129Regressiya tenglamasini baholash nimaga asoslanadi


natijaviy belgining variatsiya ko‘rsatkichlariga
omil belgining variatsiya ko‘rsatkichlariga
omil va natijaviy belgining variatsiya ko‘rsatkichlariga
omillar tizimiga

130Iqtisodiy muammoni qo‘yilishi – asosiy omillar guruhi tanlanadi, iqtisodiy ma’lumot to‘planadi, asosiy omil va ta’sir yetuvchi omillar guruhi belgilanadi; korrelyatsion tahlil usuli yordamida ekonometrik modelda qatnashadigan omillar aniqlanishi qaysi bosqichda amalga oshiriladi


spetsifikatsiya qilish
parametrlashtirish
verifikatsiya qilish
prognoz qilish

131Empirik tahlil uchun ekonometrik modellarni tuzish ekonometrikaning vazifalaridan biri bo‘lib,modelni......hisoblanadi.


spetsifikatsiya qilish
parametrlashtirish
verifikatsiya qilish
prognoz qilish

132 Multikollinearlik - bu:


Ta’sir etuvchi omillar orasida zich aloqaning mavjudligi;
Natijaviy omil bilan ta’sir etuvchi omillar orasidagi aloqaning mavjud emasligi;
Natijaviy omil bilan ta’sir etuvchi omillar orasidagi aloqaning 0 va 0,5 oraliqda ekanligi;
Xususiy korrelyatsiya koeffitsiyenti -1 va 0 oralig‘ida bo‘lishi.

133 Modelni parametrlashtirish - bu:


tuzilgan model parametrlarini baholash.
empirik tahlil ushun yekonometrik modellarni tuzish.
model parametrlari sifatini va butun modelning o‘zini tekshirish.
prognozlar tuzish va takliflar ishlab chiqish.

134 Model parametrlari sifatini va butun modelning o‘zini tekshirish ekonometrik modellashtirish jarayonining qaysi bosqichi hisoblanadi


spetsifikatsiya qilish
parametrlashtirish
verifikatsiya qilish

135 Korrelyatsiya koyeffitsiyentining manfiy qiymati .........ekanligidan dalolat beradi


hodisalar o‘rtacida teckari bog‘lanish mavjud
to‘g‘ri javob keltirilmagan
hodisalar o‘rtacida to‘g‘ri bog‘lanish mavjud
hodisalar o‘rtacida bog‘lanish mavjud emas
136,137,138,139,140 Muayan davrda berilgan turlicha obektlar ro’yxati bo’yicha berilgan malumotlar qanday malumotlar sanaladi?
fazoviy (turli obektlar bo’yicha) malumotlar;
to’plam
vaqt qatorlari(bir ob`ektlarning turli davrlar bo’yicha)7
sifat ko’rsatkichlari
141.Turli ketma ket vaqt oraligida bir obekt harakatini ifodalaydigan malumotlar qanday malumotlar sanaladi?
operativ madumotlar7
birlamchi
fazoviy malumotlar;
vaqt qatorlari
142

143 .Har qaysi keyingi davr darajasidan boshlangich yoki o’zidan oldingi davr darajasini ayirish yo’li bilan aniqlanadigan ko’rsatkich bu:-


o’sish(kamayish) surati
bir foiz mutlaq o’sishning mohiyati
mutlaq qo’shimcha o’sish yoki kamayish
qo’shimcha o’sish surati7
144 Ijtimoiy iqtisodiy hodisalarning aniq sanadagi,momentdagi holatini tavsiflovchi miqdorlardan tarkib topgan dinamika qatorlari dinamika qatorlarining qaysi turiga kiritiladi?
davriy dinamika qatorlari
momenti,davriy va hosilaviy7
momentli dinamika qatorlari
hosilaviy dinamika qatorlari
145.Ijtimoiy iqtisodiy hodisalarning malum bir davr ichidagi holatini ifodalovchi dinamika qatorlari dinamika qatorlarining qaysi turiga kiritiladi?
davriy dinamika qatorlari
hosilaviy dinamika qatorlari
momentli dinamika qatorlari7
o’rtacha dinamika qatorlari
146 Mutlaq miqdorlar asosida hisoblangan nisbiy va o‘rtacha miqdorlardan tuzilgan dinamika qatorlari ..........deyiladi
+hosilaviy dinamika qatorlari
-momentli dinamika qatorlari
-davriy dinamika qatorlari
-o`rtacha dinamika qatorlari
147

148,150Har qaysi keyingi davr darajasidan boshlang‘ich yoki o‘zidan oldingi davr darajasini ayirish yo‘li bilan hisoblangan ko‘rsatkich dinamika qatorlarini taxlil qilishning qaysi ko‘rsatkichi hisoblanadi?


+mutlaq qo‘shimcha o‘sish yoki kamayish
-o‘sish yoki kamayish sur’ati
-qo‘shimcha o‘sish(kamayish) sur’ati
-bir foiz qo‘shimcha o‘sishning mutlaq qiymati
149Har qaysi keyingi davr darajasini boshlang‘ich yoki o‘zidan oldingi davr darajasiga bo‘lish orqali hisoblangan ko‘rsatkich dinamika qatorlarini tahlil qilishning qaysi ko‘rsatkichi hisoblanadi?
+o‘sish yoki kamayish sur’ati
-mutlaq qo‘shimcha o‘sish yoki kamayish
-qo‘shimcha o‘sish(kamayish) sur’ati
-bir foiz qo‘shimcha o‘sishning mutlaq qiymati
151Agar o‘sish sur’ati aniqlangan bo‘lsa,qo‘shimcha o‘sish sur’ati qanday hisoblanadi?
+o‘sish sur’atidan 100 ayirilgan holda hisoblanadi
-o‘sish sur’atiga 100 qo‘shiladi
-o‘sish sur’atiga 100 ko‘paytiriladi
-o‘sish sur’ati 100 ga bo‘linadi
152,153,
154.Davriy dinamika qatorlarida o’rtacha daraja qanday usulda hisoblanadi?
o’rtacha geometik usulda
o’rtacha garmonik usulda
o’rtacha arifmetik usulda
o’rtacha xronologik usulda7


155 Dinamika qatorlarida sutkalik darajadan o‘n kunlikka,o‘n kunlikdan oylik darajaga,oylik darajadan choraklik darajaga,choraklik darajadan yillik darajaga,yillik darajadan ko‘p yillik darajaga keltirish usuli bu:

davr oralig‘ini kengaytirish

qatorlarni yagona asosga keltirish

sirg‘anchiq o‘rtachalarni hisoblash

qatorlarni analitik tekislash


Download 129,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish