Лекция №4 Экономика как социальная сфера

kelgan ruhiy noqulaylik holati

Professorlar F.M.Borodkin, N.M.Koryak va R.Z.Jumayevlar nizoli vaziyatlarda shaxs toifalari va xislatlari xususida o’z ilmiy tadqiqod ishlarida to’xtalib o’tganlar. Ularninrg g’oyalariga asoslanib shaxs toifalarini quydagilarga bo’lish mumkin

Namoyishkorona toifadagi nizoli shaxs

• Namoyishkorona toifadagi nizoli shaxs
• Rigid toifadagi nizoli shaxs
• Boshqarib bo’lmaydigan toifadagi nizoli shaxs
• Aniqlikni talab etadigan toifadagi nizoli shaxs
• Nizosiz toifadagi nizoli shaxs
• Maqsadga yo’naltirilgan toifadagi nizoli shaxs
• Hadikli-qo’rqoq toifadagi nizoli shaxs
• Siklotimik toifadagi nizoli shaxs
• Giperfaol toifadagi nizoli shaxs
• Emotsional toifadagi nizoli shaxs
• O’ta ta’sirchan toifadagi nizoli shaxs
• Konfo’rm, moslashuvchi toifadagi nizoli shaxs
• “Tiqilib qoladigan” toifadagi nizoli shaxs
• Qo’zg’aluvchan toifadagi nizoli shaxs

Hayotda turli vaziyatlar bo’ladi, shuning uchun insonning murakkab xarakterini faqat bir usulga bog’lab o’rganish to’g’ri emas, inson u yoki bu vaziyatga qarab o’zini tutishi o’sha vaziyatga ham o’ziga hos tarzda bog’liq bo’ladi. Demak konfliktologiyada quyidagi konfliktlarni boshqarish usullari mavjud:

Namoyishkorona toifadagi nizoli shaxs xislatlari: diqqat markazda bo’lishni istaydi; boshqalar ko’z oldida yaxshi ko’rinishni xoxlaydi; uning boshqalarga bo’lgan munosabati, odamlarning unga bo’lgan munosabatidan kelib chiqadi; osongina yuzaki nizolarga berila oladi; turli vaziyatlarga osongina moslashadi; emotsional jixatdan faol bo’lib, aqlan ish ko’rmaydi; vaziyatga qarab ishini tashkil etadi va xar doim ham amal qilmaydi; sistemali, og’ir ishlardan o’zini olib qochadi; nizolardan chekinmaydi, janjalli vaziyatlarda o’zini yomon his etmaydi; ko’pincha nizolarga sababchi bo’ladi, lekin o’zini unday hisoblamaydi.

Namoyishkorona toifadagi nizoli shaxs xislatlari: diqqat markazda bo’lishni istaydi; boshqalar ko’z oldida yaxshi ko’rinishni xoxlaydi; uning boshqalarga bo’lgan munosabati, odamlarning unga bo’lgan munosabatidan kelib chiqadi; osongina yuzaki nizolarga berila oladi; turli vaziyatlarga osongina moslashadi; emotsional jixatdan faol bo’lib, aqlan ish ko’rmaydi; vaziyatga qarab ishini tashkil etadi va xar doim ham amal qilmaydi; sistemali, og’ir ishlardan o’zini olib qochadi; nizolardan chekinmaydi, janjalli vaziyatlarda o’zini yomon his etmaydi; ko’pincha nizolarga sababchi bo’ladi, lekin o’zini unday hisoblamaydi.