Laboratoriya mashg’ulotlari tuzuvchilar

Tajriba.

Yettita probilkaga tarkibi quyidagicha bo’lgan aralashmalardan 8g dan solinadi.

Probilkalarning nomeri 1 2 3 4 5 6 7

Naftalin, g......................... 8 6 5 4 3 2 0
Fenol, g, . ............................0 2 3 4 5 6 8

Aralashmalar solingan probilkalarning og’zi probka bilan berkitilib shtativga o’rnatiladi, probirkalardan 100 ⁰ li termometr va sim aralashtirgich o’tkazilgan bo’ladi. 500 ml li stakanda suv qaynatiladi va moddalar solingan probilkadan 1 tasi shu suvga botiriladi. Modda suyuqlanib 100 ⁰ gacha qizigandan keyin probilka sochiq bilan artilib qurililadi va havo “ko’ylagi” ga tushirib, mahkamlab qo’yiladi. Sekundrometrga qarab turib, probilka ichidagi moddaning temperaturasi har 30 sekunddan keyin yozib boriladi. Bunga probilka ichidagi moddalar sim aralashtirgich yordamida sekundiga 1 martadan aralashtirib turaladi.

Boshqa polbilkalar ichiga solingan moddalar bilan ham xuddi shu tariqa tajriba o’tkaziladi.
Olingan ma’lumotlar jadvalga yozib boriladi.

O’lchash har (0.5 minutda)	Arlashmaning temperaturasi ^0S
	Probilkalar nomeri
	1	2	3	4	5	6	7
1
2
3

Tajribadan olingan natijalar asosida sovish egri chiziqlari chiziladi. Buning uchun abstsissa o’qiga vaqt ordinata o’qiga esa aralashmaning temperaturasi qo’yib chiqiladi. Sovush egri chizig’i singan joyga qarab aralashmalar kritallana boshlagan temperatura va evtektikaning qotish temperaturasi shuningdek tarkibi turlicha bo’lgan aralashmalar evtektikasi qancha vaqt davomida qotishi topiladi.

Oligan natijalar jadvalga yozib boriladi.
Shu jadvalga yozilgan ma’muotlar asosida naftalin – fenol sistemasining suyuqlanuvchanlik diogrammasi quriladi, bunda ordinata o’qiga aralashma kristallana boshlangan temperatura abstsissa o’qiga esa aralashmaning tarkibi qo’yiladi.

Aralashma ning nomeri	Aralashmaning tarkibi (% xisobida)		Aralashma kristallana boshlangan temperatura (^0S xisobida)	Evtektikaning qotishi
	Naftalin	Fenol		Temperatura (^0S xisobida)	Temperaturaning qancha o’zgarmay turishi (minut xisobida)
1	100.0	0
2	75.0	25,0
3	62,5	37,5
4	50,0	50,0
5	37,0	62,5
6	25,0	75,0
7	0	100,0

Qilingan ish haqidan xisobot

1. Millimetrlarga bo’lingan qog’ozga sovush egri chiziqlarini chizish.

2. Suyuqlanuvchanlik diogrammasini chiziq va evtektikaning qotish temperaturasini hamda evtektikaning tartibini naftalin – fenol sistemasi uchun topish


Kontrol savollar

1. 
   Sovush tezligi qanday foktorlarga bog’liq
   
2. 
   Aralashmaning sovush egri chiziqlari toza moddalarning sovush egri chiziqlaridan nima bilan farq qiladi va bunday farq bo’lishiga sabab nima?
   
3. 
   Evtektikalar qanday xususiyatlarga ega
   
4. 
   Sistemaning suyuqlanuvchanlik diogrammasi foydalanib nimani topish mumkin.?
   

LABORATORIYA MASHG’ULOTI № 7

ELEKTROLIT ERITMALARNING ELEKTR O`TKAZUVCHANLIGINI O`LCHASH.

Ishdan kuzatilgan maqsad: 1.Elektrolit eritmasining elektr o`tkazuvchanligini va eritilgan moddaning elektrolitik dissotsilanish darajasini topishning o`lmas metodi bilan amaliy ravishda tanishish.
2.Har xil (1/8 n. dan 1/64n.gacha) konsentratsiyali sirka kislotaning solishtirma elektr o`tkazuvchanligini toppish.
3.Tajribadan olingan natijarga asoslanib:
a) yuqorida ko`rsatilgan eritmalarni ekvivalent elektr o`tkazuvchanligini;
b) shu eritmaning elektrolitik dissotsilanish darajasini;
v) sirka kislotaning elektrolitik dissotsilanish konstantasini hisoblab toppish.