Лаборатория иши №5

Kolchedanni kuydirishning optimal sharoiti.

Zavodlarda kolchedan kuydirishni qanday sharoitlarda olib borish maqsadga eng muvofiq? Buning uchun reaksion apparatdan yuqori unumda foydalanish bilan birga, stexiometrikka yaqin miqdorda oltingugurt (VI)- oksid olish uchun xom-ashyodan iloji boricha to’liq foydalanish kerak. Reaksion apparatning unumdorligi — bu mazkur apparatda vaqt birligi ichida, masalan, bir sutka davomida olingan mahsulot miqdoridir. (buni vaqt birligi ichida qayta ishlangan xom-ashyo miqdori bilan ham xarakterlash mumkin). Reaksiya ekzotermik bo’lganligi sababli, reaksiya issiqligidan foydalanish masalasini hal qilish zarur. Qo’yilgan maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan sharoitlarni — optimal sharoit deyiladi — bu hozirgi zamon texnikasi yaratgan imkoniyatlarni hisobga olganda eng qulay hisoblanadi. Ishlab chiqarish korxonalarida kimyoviy reaksiyalarni boshqarishning optimizatsiyalash muammosi eng muhim hisoblanadi va kimyoviy kibernetika vositalari yordamida juda aniq hal etiladi. Fizik-kimyoviy ma’lumotlardan bevosita ma’lumki, jarayonning optimal harorati 800°C. Agar kuydirish reaksiya tenglamasi bo’yicha zarur bo’lgan miqdordagi havo ishtirokida olib borilsa, reaksiya zonasidagi harorat 1400°C gacha ko’tariladi.

Oltingugurt (IV)-oksidi SO₂ ning kislorod bilan oksidlanish reaksiyasining fizika-kimyoviy xarakteristikasi.

Oltingugurt yoki uning birikmalarini yondirish asosida olingan oltingugurt (IV)-oksidini, oltingugurt (VI)-oksidiga qadar oksidlash kerak:
2SO₂ + O₂ = 2SO₃ + Q
bunda dastlabki moddaning reaksiya mahsulotiga aylanishi 100% ga yaqin bo’lishi kerak. Harorat va bosim oshirilganda muvozanat qaysi tomonga siljiydi? Gaz aralashmasidagi o’zaro ta’sir etuvchi moddalarning nisbatini o’zgartirib, oksidning reaksiya mahsulotiga o’tish darajasini oshirsa bo’ladimi?
Mahsulot hosil bo’lish muvozanatiga harorat ta’sirining miqdoriy bog’liqligi (atmosfera bosimida, oksidlash uchun yuborilayotgan gaz aralashmasining hajm bo’yicha dastlabki tarkibi — 7% SO₂, 11% O₂ va 82% N₂):