Laboratoriya ishi №4

Ishni bajarish tartibi

1. 
   Laboratoriya ishining yo`riqnomasini va texnika xavfsizligi qoidalarini o`qib o`rganing. O`qituvchi savollariga javob berib ishni bajarishga ruxsat oling.
   

1. 
   Laboratoriya xonasining temperaturasini termometr yordamida aniqlang.
   

Еslatma. Simob zaharli modda!!! Simobli termometrdan foydalanganda juda еhtiyot bo`ling. Sovuq (issiq) termometrni issiq (sovuq) suyuqlik yoki jismga tegizmang, shishasi yoriladi! Simob to`kiladi!

2. 
   Berilgan mis bo`lagini tarozida aniq torting va uning massasini aniqlang.
   
3. 
   Kalorimetrga 100—150 ml suv quying va uning temperaturasini o`lchang.
   
4. 
   Jism(mis)ni mufel pechiga (yoki qaynab turgan suvga) joylashtiring va uning temperaturasi 100⁰Cra tenglashgunicha kuting.
   
5. 
   Jism(mis)ni tezgina kalorimetrdagi suvga tushiring va suvning temperaturasini o`lchang. Natijalarni quyidagi jadvalga kiriting.
   

Еslatma. Hisoblashlarda jismning qaynoq suvdan olgan issiqlik miqdori kalorimetrdagi sovuq suvga to`liq uzatiladi, deb hisoblanadi: Q₁=Q₂

№	Kalorimetr-dagi suv- ning massasi mk, kg	Suvning boshlang`ich temperature-si, Ts, K	Jism massasi, mj, kg	Jismning boshlang`ich temperaturasi Tj, K	Jism va suvni- ng umumiy temperaturasi, Tm, K	cj; J/kg*K	Δcj; J/kg*K	D, %
1
2
3
O’rtacha qiymat

6. 
   Yuqorida keltirilgan (4) tenglamaga jadval natijalarini qo`yib, s_j ni hisoblang.
   
7. 
   Tajribani uch marta har xil massali mis uchun o`tkazib, o`rtacha s_j va uning absolyut hamda nisbiy xatoliklarini toping.
   

Nazorat savollari

1. 
   Issiqlik miqdori deganda nimani tushunasiz?
   

1. 
   Moddaning solishtirma issiqlik sig`imi deb nimaga ayti- ladi?
   

2. 
   Nima uchun jismlarning solishtirma issiklik sig`imlari har xil bo`ladi?
   
3. 
   Nima uchun jismning solishtirma issiqlik sig`imi uning geometrik shakliga bog`liq еmas?