Laboratoriya ishi №1 Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash texnika xavfsizlik koidalari

2. Natriy tiosulfat bilan o‘tkaziladigan reaksiya.
Natriy tiosulfat ozgina kislota ko‘shilgan mis tuzi eritmasiga ko‘shilganda, kompleks tuzning xosil bo‘lishi sababli eritma rangsizlanadi.

Agar eritma kizdirilsa, Cu₂S va oltingugurt aralashmasidan iborat bo‘lgan to‘k ko‘ngir cho‘kma xosil bo‘ladi:

2Cu²⁺ + 2S₂O₃^2- + 2H₂O =Cu₂S↓ + S↓ + 4H⁺ + 2SO₄^2-

Kislotali muxitda Cd²⁺ ion natriy tiosulfat ta’sirida sulfid cho‘kmasini xosil kilmaydi va shuning uchun bu reaksiyadan Cu²⁺ ionini Cd²⁺ ionidan ajratishda foydalanish mumkin.

3. Alyuminiy, temir va rux metallari bilan o‘tkaziladigan reaksiyalar.
Alyuminiy, temir va rux metallari Cu²⁺ ionini kizil govak massa ko‘rinishida cho‘kadigan mis metaligacha kaytaradi, masalan:

3Cu²⁺ + 2Al = 3Cu + 2Al³⁺

Cu²⁺ ionini Cd²⁺ ionidan ajratishda xam bu reaksiyadan foydalanish mumkin. Cu va Cd ning kuchlanishlar katoridagi o‘rniga karaganda bu ikkala metall xam o‘z tuzlari eritmasidan alyuminiy, rux va temir ta’sirida ajratilib chikariladi deb kutish kerak edi. Ammo kislotada eriydigan kadmiy H₂SO₄ ishtirokida cho‘kmaydi. Aksincha, mis metali kuchlanishlar katorida vodoroddan o‘ngda egallagan o‘rniga muvofik suyultirilgan H₂SO₄ da erimaydi va shuning uchun xam bu kislota ishtirokida cho‘kaveradi.

Mis HNO₃ ishtirokida cho‘kmaga tushmaydi, chunki unda mis oson eriydi:

3Cu↓ + 2NO₃^- + 8H⁺ =3Cu²⁺ + 2NO↑ + 4H₂O

Demak, Cu²⁺ ionini Cd²⁺ dan ajratishda oldin HNO₃ ni eritmadan butunlay yo‘kotish kerak. Buning uchun eritmaga H₂SO₄ ko‘shiladi va buglatiladi.