Tuproqning mustahkamlik xususiyatlari
(deformatsiyalarga qarshiligi) – tuproqning
turiga, namligiga, shuningdek o‘simlik ildizlarining bor-yo‘qligiga ancha bog‘liq. Tuproqning
mustahkamligi uning cho‘zilishiga muvaqqat qarshiligi σ
ch
= 0,5 kPa, siljishga qarshiligi τ = 1 kPa
va siqilishga qarshiligi σ
s
= 10 kPa bilan belgilanadi. Bu qiymatlar namligi 20% li qoratuproq
uchun olingan.
Yer haydashda tuproqning solishtirma qarshiligi –
tuproqning mexanik tarkibi,
strukturasi, zichlik darajasi, chim qatlami, namligi va boshqalarga bog‘liq bo‘lib, ishlov berishning
og‘ir-yengilligini aniqlashda qo‘llaniladi. Tuproqning solishtirma qarshiligi quyidagicha topiladi:
P
k
abn
bunda P – plugning dinamometr yordamida o‘lchangan umumiy qarshiligi, N;
a – shudgorlash chuqurligi, m; b – korpusning qamrash kengligi, m;
n – plugdagi korpuslar soni.
Solishtirma qarshiligi 30 kPa gacha bo‘lgan tuproq yengil, 30...50 kPa – o‘rtacha, 50...70
kPa – o‘rtacha og‘ir, 70...120 kPa – og‘ir va 120 kPa dan katta bo‘lganda juda og‘ir tuproq
deyiladi.
kh
Ps
S
4
Do'stlaringiz bilan baham: |