Lab ishlanma. An kim-12

 
 

---

Kuchkarov M.A. -70- Anorganik kimyo 
1-tajriba. Ko‘mirning adsorbsion xususiyati 
Ishning bajarilish tartibi.
1) Bo‘yoqlar adsorbsiyasi. Probirkaning 
yarmiga och pushti rangli fuksin eritmasidan quying. Unga ozroq aktivlantirilgan 
ko‘mir qo‘shing va probirka og‘zini bosh barmog‘ingiz bilan berkitib, 2-3 minut 
kuchli chayqating. So‘ngra eritmani tindiring va uning rangsizlanganligiga 
ahamiyat bering. 
2) Eritmadagi ionlar adsorbsiyasi. Ikkita probirka olib, ularning biriga 3-4 
tomchi ikkinchisiga esa yarmigacha suyultirilgan qo‘rg‘oshin asetat eritmasidan 
soling. Birinchi probirkaga 2-3 tomchi kaliy yod eritmasidan soling. Cho‘kma 
hosil bo‘lishini kuzating. Ikkinchi probirkaga aktivlantirilgan ko‘mirdan solib, 2-3 
minut kuchli chayqating. So‘ngra probirkadagi eritmani tindiring. Tiniq eritmadan 
3-4 tomchi olib, uchinchi probirkaga soling. Uning ustiga 2-3 tomchi kaliy yod 
eritmasidan qo‘shing. Kuzatganlaringizni izohlang. 
Vazifalar.
1)Aktivlangan ko‘mirda bo‘yoqli eritma rangsizlanishini 
izohlang.
2)Reaksiya tenglamasini yozing. 
Xulosalarni daftaringizga yozing. 
 
2-tajriba. Ko‘mirning qaytaruvchilik xossalari 
Ishning bajarilish tartibi.
1) CuO ni ko‘mir bilan qaytarish. Filtr qog‘ozda 
CuO va maydalangan ko‘mirdan 1:2 hajmiy nisbatda olib, ularni yaxshilab 
aralashtiring. Aralashmani probirkaga solib, uni gorizantal holda shtativga 
maxkamlang va aralashmani 10-12 minut qattiq qizdiring. So‘ngra probirkani 
sovutib, aralashmani oq qog‘ozga to‘king. To‘kilgan aralashmaning rangiga 
ahamiyat bering. Probirka devorida hosil bo‘lgan vertikal holda joylashtirilgan 
ikkinchi probirka tubiga tushiring va uning og‘zini paxta bilan berkiting. So‘ngra 
aralashma yaltiroq qizg‘ish dog‘lar hosil bo‘lish sababini tushuntiring.
2) Sulfat kislotani ko‘mir bilan qaytarish. Mikrokolbaga 2-3 tomchi 
konsentrlangan sulfat kislota H
2
SO
4
va bir bo‘lak ko‘mir soling. Kolbachani 
shtativga mahkamlab, oxista qizdiring. Gaz ajralib chiqishini kuzating. Uning 
hididan qanday gaz ekanligini aniqlang.
Vazifalar.
1) CuO ni ko‘mir bilan qaytarish reaksiya tenglamasini yozing. 
2)Ko‘mirning uglerod (IV) - oksidgacha oksidlanishini hisobga olib, 
reaksiya tenglamasini yozing. 
Xulosalarni daftaringizga yozing.