Lab ishlanma. An kim-12

Vazifalar.
 
Reaksiya tenglamalari va xulosalarni yozing. 
7-tajriba. Aluminiyga ishqor ta'sir ettirish yo‘li bilan vodorod olish 
Ishning bajarilish tartibi.
Probirkaga aluminiy donalaridan solib, ustiga 
10% li ishqor eritmasi quyiladi. Reaksiya sekin boshlanib, vaqt o‘tishi reaksiya 
natijasida harorat ko‘tarilishi hisobiga jarayon tezlashib boradi. Reaksiya natijasida 
nisbatan toza vodorod olish mumkin. 
2Al + 2NaOH + 10H
2
O = 2Na[Al(OH)
4 
∙ 2H
2
O] + 3H
2
Tajribani gaz olish asbobi yoki Vyurts kolbasida bajarib jarayonni 
boshqarish mumkin. 
Vazifalar.
 
Reaksiya tenglamalari va xulosalarni yozing. 
8-tajriba. Aluminiy va natriy karbonatdan foydalanib vodorod olish 
Ishning bajarilish tartibi.
Kimyo laboratoriyasida vodorod olish uchun 
metallarga kislota ta'sir ettirish ommaviylashgan tajriba hisoblanadi. Lekin 
vodorod olish uchun ancha arzon, ko‘p tarqalgan reaktivlardan foydalanib 
xavfsizroq tajribalarni ham tashkil etish mumkin. Probirkaga natriy karbonatning 
to‘yingan eritmasidan quyib, unga aluminiy donalaridan solinadi (aluminiyni 
egovlab kukun holida foydalanilsa jarayon ancha tez boradi). Probirkani nay 
o‘rnatilgan tiqin bilan bekitib, spirt lampasida asta qizdiriladi. Soda gidrolizlanishi 
natijasida hosil bo‘lgan ishqor aluminiy bilan reaksiyaga kirishib vodorod ajraladi. 
Gidroliz natijasida karbonat angidrid ham ajraladi. Ajralib chiqayotgan gazlarni 
suv ostida probirkaga yig‘ish mumkin. Gaz yig‘ish uchun mo‘ljallangan 
kristalizatordagi suvga ohakli suv qo‘shilsa, krabonat angidrid kaltsiy karbonat 
holida cho‘kmaga tushib, probirkaga toza vodorod yig‘iladi. Gazlar aralashmasini 
ohakli suv solingan yuvuvchi sklyanka orqali o‘tkazib ham vodorodni tozalab olish 
mumkin.
Natriy karbonat eritmasiga ohakli suv qo‘shish bilan natriy gidroksid hosil 
qilib, so‘ngra unga aluminiy ta'sir ettirish yo‘li bilan ham vodorod olish mumkin.