Lab ishlanma. An kim-12

Vazifalar. 
Ishga oid kuzatish va xulosalarni daftarga yozing.
3-tajriba. Osh tuzi eritmasini elektroliz qilib xlor olish
 
Ishning bajarilish tartibi.
Laboratoriyada osh tuzi eritmasini elektroliz 
qilish yo‘li bilan xlor olish uchun osh tuzining kontsentrlangan eritmasini 
tayyorlang va U-simon nayni shu eritma bilan to‘ldirib, nayga ko‘mir elektrodlar 
tushiring; elektrodlar nay ichiga tushib ketmasligi uchun kartonga yoki probkalarga 
mahkamlab qo‘yiladi. Probkalarda gaz chiqishi uchun o‘yiq bo‘lishi kerak. 
Nayning anodli tirsagiga fuksin eritmasidan (yoki gunafsha siyohdan) bir necha 
tomchi, katodli tirsagiga esa 1—2 tomchi fenolftalein tomizing.
Hamma 
narsa tayyor bo‘lgach, asbobni elektr tarmog`iga ulang, oz vaqt o‘tgandan keyin 
elektrodlar botirilgan eritmalar- rangi o‘zgaradi. Shundan so‘ng asbobin elektr
tarmog`idan uzing va anodli tirsakda hosil bo‘lgan gazni hidlab ko‘ring. 
Vazifalar. 
Kuzatilgan hodisalarni izohlab bering va tegishli xulosalarni 
daftarga yozing. 
4-tajriba. Galogenlarning bir-birini siqib chiqarishini ko‘rsatish
 
uchun asbob tayyorlash 
 
Ishning bajarilish tartibi.
Diametri 1-2 
sm 
va uzunligi 40 
sm 
ga yaqin 
bo‘lgan shisha nayning bir uchiga rasmda ko‘rsatilganidek, natriy bromidning 
kontsentrlangan eritmasi bilan ho‘llangan gigroskopik paxta bo‘lagi, ikkinchi 
uchiga esa natriy yodid yoki kaliy yodid eritmasi shimdirilgan paxtani joylang. 
Paxtadagi ortiqcha namlikni siqib yo‘qotish lozim. Nayga havo puflab, paxta 
gazni qanday o‘tkazishini tekshirib ko‘ring. So‘ngra, nayning ikkala uchiga, 
probka tiqing. Bukilgan gaz o‘tkazgich nayni ortiqcha galogenlarni yuttirish uchun 
o‘yuvchi natriyning kontsentrlangan eritmasi solingan stakanga tushirib qo‘ying. 
Asbobning ikkinchi uchini xlor olish asbobiga ulang. Asbobga xlorning kuchsiz 
oqimini yuboring. Birinchi paxtada bromning qo‘ng`ir bug`lari, ikkinchi paxtada 
esa (qizdirilganda) yodning gunafsha bug`lari paydo bo‘lishini kuzating. 
Shundan keyin xlor yuborishni to‘xtating, xlor olish asbobini va 
galogenlarning bir-birini siqib chiqarishi kuzatiladigan asbobni ajrating. 
Galogenlarning ortiqchasi ishqorda erib ketsin va xona havosini 
zaharlamasligi uchun naydan havo puflang.

---

Kuchkarov M.A. -39- Anorganik kimyo 
32-rasm.