Lab ishlanma. An kim-12

4-tajriba. Ammiak olish va uning xossalarini o‘rganish 
Ishning bajarilish tartibi.
Metodik adabiyotlarda ammiak olish uchun 
asosan ammoniy xloridga ishqor eritmalari ta'sir ettirish ko‘proq tavsiya etiladi. 
Buning uchun ammoniy xlorid tuzi qattiq holatda Vyurts kolbasiga solinib uning 
ustiga tomizgichli voronkada tomchilatib kontsentrlangan natriy gidroksid eritmasi 
qo‘shiladi. Bu reaksiya xona haroratidayoq boshlanib isitilganda tezlashadi. 
Tajribani oz miqdordagi moddalar bilan probirkada ham bajarish mumkin.
NH
4
Cl + NaOH → NaCl + NH
3
+ H
2
O 
Laboratoriya sharoitida ammoniy xloridga so‘ndirilgan ohak qo‘shib, 
probirka og‘zini nay o‘rnatilgan probka bilan bekitib, probirkani qizdirish orqali 
ham ammiak olish mumkin. 
Quyidagi usul bilan reaktivlar yetishmaydigan sharoitda ham ammiak olib, 
uning xossalarini o‘rganish mumkin. Buning uchun mineral suvdan bo‘shagan 
idishga kir sodasining to‘yingan, issiq eritmasidan tayyorlanadi. Uning ustiga 
ammiak eritmasidan (nashatir spirti, dorixonalardan olish mumkin) quyiladi va 
o‘tkazgich nayli tiqin bilan bekitiladi. Nayning ikkinchi uchi to‘nkarilgan 
probirkaga tiqiladi. Reaksiya natijasida ammiak hosil bo‘lib probirkaga to‘ladi. 
Na
2
CO
3
+ NH
4
OH → NaOH + CO
2
+ NH
3
Probirkani to‘nkarilgan holda stakandagi suvga tushiriladi. Ammiak suvda 
yaxshi eriganligi uchun, stakandagi suv probirkaga ko‘tariladi. 
Ammiak ajralayotganini hididan bilish mumkin, bundan tashqari yana mis 
kuporosining kuchsiz eritmasiga yuborish bilan ham aniqlash mumkin. Bu paytda 
to‘q ko‘k rangli kompleks [Cu(NH
3
)
4
]SO
4
hosil bo‘ladi.
Vazifalar. 
Reaksiya tenglamalarini tenglang va xulosalarni yozing. 
5-tajriba. Ammiak sintez qilish