L. R. Ayrapetyans, A. A. Pulatov

33

4-zonadan

6. 
   
   

6. 
   
   6. 
      
      
   
   zbekialon Termsjamoalar Termejamoalar
   Chemptonati 2008 2010
   

zbekiston Termajamoaar

Chempionati 2005 2008

2-zonadan

Termajamoalar 2010

Ozbekiston TermaJamoalar2008 Termajamoalar201o"

Chempifjnuti 2QQ5

yaaVkatslq MJuftlikda ■uchlikda

2-rasm. 2,3 va 4- zonalardan ijro etilgan zarbalarga qarshi qyilgantsiqlarsamaradoiligi.

34

Bugungi voleybolda yin samaradorligi turli yin ixtisosligi (amplua)ga ega yinchilarning ijrochilik mahoratiga boliqdir. Jumladan, ikkinchi temp bilan harakatlanuvchi hujumchi birinchi temp bilan harakatlanuvchi hujumchi, uzatuvchi (bolovchi), libero (himoyachi).

Jahonning eng kuchli terma jamoalari yinlarini videotasvir yordamida tahlil qilish yin shiddati jihatidan texnik-taktik harakatlarini (TTH) ikki asosiy guruhlarga blish imkonini beradi. Yuqori yin shiddati bilan ifodalanuvchi birinchi guruhga - yugurib kelib sakrab tp kiritish, hujum zarbasi, tsiq qyish va himoyada ynashmalakalarikiritildi.

rtacha yin shiddati bilan ifodalanuvchi ikkinchi guruhga -kiritilgan tpni qabul qilish, qriqlash (straxovka) va turli harakatlanishlarkiritildi.

Qolgan barcha texnik-taktik harakatlar sekin shiddatli deb belgilandi.

Tadqiqot asosida aniqlandiki, bir partiya davomida oym vaziyatni davom ettiruvchi va diagonal harakatlanuvchi hujumchilar hartida «uzatuvchi» yinchilarning umumiy TTH miqdori 43-50 martani tashkil etdi. Lekin, yuqori va rtacha shiddatli TTH rtasida keskin farq qayd etildi. Masalan, «uzatuvchi» va yin vaziyatini davom ettiruvchi hujumchilarda TTH rtacha shiddat bilan ifodalanar ekan.

Diagonal harakatlanuvchi yinchilarda yuqori shiddatli TTH ancha kproq blib, bir partiyada 20-22 martani tashkil etadi.

Birinchi temp bilan harakatlanuvchi yinchilarda TTH nisbati boshqacha krinishda ifodalandi. Jumladan, ushbu ixtisoslikdagi vinchilarda yuqori shiddatli TTH 2 barobardan ortiq bldi. Buning asosiy sababi, birinchi temp bilan harakatlanuvchi hujumchilar yin vaqtini kproq hujum zonalarida tkazar ekan, himoya zonalarida ularni aksariyat hollarda «libero» yínchílari almashtirishi kuzatiidi. Yuqorida qayd etilgan nazariy va ilmiy maMumotlar hamda ularning qiyosiy tahlili zamonaviy voleybolning dolzarb ynalishlari va amaliy jihatdan muhim masalalarini ochib berdi. Binobarin, quv-trenirovka mashulotlarini tashkil etish, mashulot-musobaqa birligini ta’mmlash hamda mashqlami tanlash va qllashda zamonaviy voleybol xususiyatiga mos texnologiyalardan foydalanish zarurligiga e’tibor qaratadi.