|
13-andoza
12-jadval
0 ‘q u v -m a s h g ‘ulot jara y o n in i n a z o ra t q ilisb uslub lari
va m e’yoriy test la ri
M e ’y o riy te s tla r
N a z o ra t vositalari
Pedagogik u slu b la r
1
.
30 m g a yugurish
Sekundom er
2.
Joydan vertikal sakrash
B elga boylangan o ‘lchov
3.
Y ugurib kelib vertikal
lentasi
sakrash
Basketbol shchitidagi
4.
92 m ga «archasim on»
oMchov-shkala
yugurish
Sekundom er
5.
9-3-6-3-9 m.
Sekundom er
Mokkisimon yugurish
6.
ToMdirma to ‘pni (1 kg)
T o ‘ldirm a to‘p
bosh ortidan ikki qoMlab uloqtirish
Fiziologik u s lu b la r
1
.
Y U Q C H — 60 sek/marta
Sekundom er
2.
N O C H - 60 sek/marta
Sekundom er
3.
N afas o lib , nafas
Sekundom er
chiqarish
P sixologik u slu b la r
1.
Sekundomer strelkasini
Sekundomer
ko‘zn¡ yumib «0» da to‘xtatish
2.
Dinamometrda
Dinamom etr
maksimal bilak kuchining 50% ni
ko‘zni yumib ko‘rsatish
«V oleybolchilar tay y o rlash ja ra y o n in i b o sh q a rish »
m avzusi b o 'y ic h a n az o rat sav o llari
1. Jarayonni boshqarish nim ani anglatadi?
2. Voleybolchilar tayyorlash jarayonini boshqarishda qanday
om illarga asoslanadi?
3. Jarayonni boshqarishda tayyorgarlikni nazorat qilish natijalari
qanday ahamiyatga ega?
4. Jarayonni rejalashtirishda qanday om illar e ’tib org a olinadi?
5.
Rejalashtirish
va
boshqarish jarayonlarining
bogMiqligi
nimalardan iborat?
T anlov d eb muayyan soha yoki faoliyatda yuksak natijalarga erisha
olish im koniyatlari mavjud kishilam i saralab olish jarayoniga aytiladi.
« S port tanlovi» - bu m uayyan sport turi bo‘yicha muntazam
o ‘tkaziladigan o ‘quv mashg‘ulotlari, shu jum ladan musobaqalar bilan
bog‘iiq b o ‘lgan aynan shu jarayonlarda yuqori natijalarga erisha
oladigan istiqbolli bolalami izlab topishga imkon yaratadigan ko‘p yillik
pedagogik jarayondir. Tanlovni m aqsadga mos tashki! qilish, bolalardagi
nasliy v a hayot davomida o ‘zlashtirgan harakat qobiliyatlari, ruhiy
xislatlari
ham da
funksiona!
imkoniyatlarni
obyektiv
baholash,
voleybolga boMgan iste’dod va bo‘lajak mahorat belgilarini aniq
bashoratlash uchun turli m e’yoriy test (m ashqlar)lar m ajmuasidan
foydalanish o d at tusiga kirgan.
S port tanlovi ko‘p yillik sport tayyorgarligi bilan uzviy bog‘liq
bo‘lib, sp o rt malakalarini o ‘zlashtirishning dastlabki bosqichigacha
boshlab en g yuqori bosqichida, y a’ni milliy terma jam oalari faoliyatida
ham am alga oshiriladi. «Tanlov» tushunchasi o ‘z ichiga «munosiblik»,
y a ’ni insonni bir sohaga (m a’lum faoliyatga) iste’dodi bo‘yicha mosligi
yoki m os em asligi masalasini kiritadi. Bu degan so‘z inson nafaqat o ‘z
im koniyatlari (qaddi-qomati, jism oniy sifatlari, ruhiy xususiyatlari va
h.k.) bilan m uayyan faoliyatga (kasbga, ishga, sportga va h.k.) mos
kelishi kerak, balki aynan shu faoliyat m azkur inson mijoziga munosib
boMishi m aqsadga muvofiqdir (emotsiya, aktivatsiya, motivatsiya
m asalalari).
«Tanlov» atamasi o ‘z tarkibiga yana sportga oid
«cham alov» tushunchasini kiritadi.
C ham alash - bog‘chalarda, maktablarda va sport maktablarining
boshlang‘ich guruhlarida amalga oshirilishi mumkin. T o‘g ‘ri chamalash
m urabbiyning iste’dodiga, uning bilimi va tajribasiga bog‘liq. Bolaning
nasliga, turm ush tarzi ko‘rsatkichlariga qarab chamalash ham e’tiborli
aham iyatga ega.
S p o r t ta n lo v i - ko‘p yillik pedagogik ja ra y o n d ir. K o ‘p yillik
sport tayyorgarligi tizimi o ‘z mohiyati va maqsadiga binoan k o‘p yillik
sport tanlovini o ‘z ichiga oladi va m azkur jarayonni 4 bosqichda amalga
oshirishni taqozo etadi:
I. D astlabki tanlov -(7 -1 4 );
II. Sportchilami o‘yin ixtisosligiga (funksiyasiga) saralovchi
maxsus tanlov (15-17);
III. Yuqori jamoalarga tanlov (18-20);
IV. Term a jamoalarga tanlov.
K o‘p yillik sport tayyorgarligi tizim ida tanlov jarayonini tashkiliy
tartibi quyidagi blok-andozada berilgan.
Bolalam i dastlabki tanlovga tayyorlash maktab sharoitida jism oniy
tarbiya o ‘qituvchisi tomonidan am alga oshiriladi, o ‘quvchilar dastur
asosida va baholovchi masliqlar, harakatli halq o ‘yinlari yordam ida
saralanishi mumkin. Mazkur saralovchi vositalar aynan voleybol
o ‘yinining mohiyatiga nihoyatda yaqin bo‘lishi m aqsadga muvofiq.
Bunday vositalar tavsiya qilingan adabiyotlarda keng yoritilgan.
Dastlabki tanlovga tayyorlash jarayonida o ‘quvchilar m untazam tibbiy
ko‘rikdan o ‘tib turishlari shart. Bu tadbir qanchalik sifatli va samarali
am alga oshirilsa, shunchalik sport maktablarida uyushtiriladigan
tanlovni sifat darajasi yuqori bo‘ladi.
D a stlab k i tanlov. Dastlabki tanlov odatda 3 bosqichda am alga
oshiriladi (14-andoza).
D A V R L A R
B oshlang‘ich tanlov
K o‘p yilga moM jallangan
tanlov
Jam oani tu zish tanlovi
P o g ‘o n a la r
Sport
iqtisosli-
giga
yondosh-
tirish
Boshlan-
g 'ic h
tayyorgarlik
guruhiga
tanlov
Sport
ixtisosligiga
tanlov
Sport
takom illa-
shuvi
guruhiga
tanlov
Sport
ustalari
jam oasiga
tanlov
T erm a
jam o a la r-g a
tanlov
BO SQ 1C H LA R
1-bosqich
Tayyor-
gariik
tadbirlari
Tayyor-
garlikni
baholash
Tayyor-
garlikni
baholash
0 ‘vin
sam arasini
baholash
0 ‘vinchi-
lam i
tanlash
N om zod-
lam i tanlash
2 -b o sq ich
N aslga
qarab
Q obiliyat-ni
baho-lash
0 ‘yin
ixtisosliaiua
T akom il-
lashuv
A sosiy
o ‘vinchi-
0 ‘yinchi-
iam i
cham a*
lash
m u n o sib lik
darajasini
baholash
lam i bir-
lashtirish
birlashtirish
3-bosqich
S p o rt
tu rig a
k arab
ch a m a -
lash
S p o tr turiga
m u-nosibligi
haqida
xulosa
Im koniya-
tig a qarab
ch am alash
0 ‘yin
y o ‘nali-
shini
baholash
M a ’lum
o ‘yinga
o ‘yinchi-
lam i
saralash
M a ’lum
o ‘yinga
o ‘yinchiIam i
saralash
Do'stlaringiz bilan baham: |
