Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари

12.2.Онтогенезда нутқ органларининг анатомик ўзгаришлари
Янги туғилган чақалоқнинг анатомик нутқи КАТТАдан бошқа органлар - жуфтлашган. Янги туғилган чақалоқнинг овоз йўлларининг узунлиги 7-9 см ни ташкил қилади - 17 см га тенг.
Ларингеал рудиментнинг кўриниши бачадон ҳаётининг 3-ҳафтаси охирида аниқланиши мумкин. Бу бирламчи деворидан келиб чиқади - Карловна ичак, бирламчи томоқ бирлашмаси - разуется қалинлашиши - туберкулй, ҳалқум микроблари. Кўп ўтмай, у олдиндан - қисқа трубкага айланади ва 1-ойнинг охирига келиб, ҳалқумнинг юқори қисмида аритеноид тугунлар пайдо бўлади, тез орада тароқ шаклланади - келажакдаги эпиглоттис.
10-ҳафтага келиб, ҳалқумнинг 11 ёриқсимон бўшлиғи - унинг деворининг шиллиқ қаватининг кириб бориши натижасида қувур шаклини олишдан бошланади - бурмалар ва овоз лаблари ҳосил бўлади. Аввало, одатда, 4-ҳафтанинг охирига келиб, у бармоқни ҳосил қила бошлайди - кўринмайдиган хафтага, бироздан кейин - қалқонсимон ламина ҳря - ўтказувчан ва гилл ёйларининг ИВ ва В қисмларидан келиб чиқадиган гиоид суяги. Ҳалқум мушакларининг пайдо бўлиши ва иннерватсиянинг ривожланиши ҳам шу вақтга тегишли. Қоидага кўра, ҳалқумнинг ривожланиши этарли - албатта тез суръат ва туғилиш вақти амалий - шаклланган. Бироқ, унинг ўсиши узоқ вақт давом этади ва турли функтсионал ўзгаришлар юз беради.
Ҳаётнинг биринчи ойларида бола нутқ товушларини фарқлай олади, лекин уларни фақат кейинроқ такрорлаши мумкин. Янги туғилган чақалоқ фақат йиғлаш ва физиологик - мантиқий товушларни чиқаришга қодир . Кўпгина тадқиқотчилар бунинг сабабини нутқ моторининг анатомик этуклиги даврида кўришади - Паратй. Янги туғилган чақалоқда ҳалқум баланд, деярли юмшоқ танглай даражасида жойлашган бўлиб, бу фаренкснинг ҳаракатини чеклайди. Ишора - Телънйкҳ катта тили ҳам бутун оғиз бўшлиғи ва пх тўлдиради - шакли ва халкум ва оғиз бўшлиғи, реқ ҳажмининг ўзгаришини мавжуд - сöйлейиş ҳаракатлари учун димйҳ. Бурун йўллари янги туғилган чақалоқлар - денного кам ривожланган. Кенг диапазонларни кўпайтириш учун - нутқнинг форматли частоталарида яхши ривожланган фарингеал бўшлиқ керак, унинг олд девори орқа учинчи тилдир; бу бўшлиқ коеффитсиентларнинг мураккаб ўзгаришларига мослашган - биз ва ҳажм. Янги туғилган чақалоқларда, шунингдек, приматларда, гиоид суяги юқори бўлади, шунинг учун у тилни ҳаракатга келтиради тўла - оғизда Сту; фарингеал бўшлиқ амалда йўқ. ЖССТ - Раст ҳалқум ва тил пастга туширилади ва имконият Сун бор - нутқ товушларини ишлаб чиқариш.
Ҳалқумнинг тез ўсиши, унинг тушиш жараёни билан бирга, ҳаётнинг биринчи йилида бошланади, сўнгра 5-7 ёшда кучаяди ва 13 ёшида охирги ҳолатига этади.
243 

14 ёш; тўлиқ ҳалқум ўсиши фақат 20-25 тҳ тугайди - ҳаёт беради.

Уч ёшга қадар ҳар икки жинсдаги болаларда ҳалқумнинг ҳажми ва шакли бир хил бўлади. Глоттис тор ва жойлашган мавсуми - то - даражасида ИИИ бўйин умуртқа поғонаси (5 - 7 йил). Овоз бурмалари қалин ва калта (узунлиги 4 – 5 см), қийшайган. Вояга этган эркакларда уларнинг узунлиги 20-24 мм, аёлларда 12,5-17 мм бўлиб, улар горизонтал ҳолатда жойлашган.
Чақалоқларда овоз омборини бошқарадиган ҳалқум мушаклари - ками кам ривожланган. Тоғларнинг энг интенсив ўсиши ва ривожланиши - ҳаётнинг биринчи йилида кузатиладиган тани, вокал кордлар, мушаклар. Ривожланишнинг иккинчи чўққиси балоғат ёшида кузатилади. Бу оҳангнинг характерли частотасига сезиларли таъсир кўрсатади, чунки оҳанг тўғридан-тўғри пропортсионал равишда ортади - вокал қатламларнинг эркин қиррасини қисқартиради. Мими - чақалоқларда ижро этиш ва ёноқ мушаклари кам ривожланган бўлади. Шу билан бирга, орбиcуларис орис мушак ва мушак буккал сўриш ҳаракатини таъминлайди, шунингдек, мушак ва пастки кўтарувчи тушириш - Тегишли юқори лаб, яхши ривожланган.
Янги туғилган чақалоқнинг бўйин ва юз мушакларининг иннерватсияси СФОР - граммли, аммо ҳали ҳам давом этаётган нерв воло миелинатсияси серияси - cон. Олд ва тригеминал нервлар сезгирликни таъминлайди - сўришнинг гидроклорик ва мотор иннерватсияси, миелинли. Кейинчалик тилни, ҳалқум мушакларини ва нафас олиш органларини иннерватсия қилувчи глоссофарингеал ва вагус нервлари миелинланади. Улар глоттис кенглиги ва голограмма кучланиш ўзгартириш - фонасён учун зарур бўлган ижтимоий боғлами. Чақалоқлар товушлари боғлиқ - ФНФ нафас олиш тезлигидан, бу болаларда катталарникига қараганда юқори.
Янги туғилган чақалоқларнинг биринчи товушлари тананинг кўплаб ҳаётни қўллаб-қувватлаш тизимларининг ишга туширилиши билан боғлиқ бўлган туғилиш пайтида қичқиради ёки йиғлайди. Туғруқ пайтида транспласентал қон - қон айланиши (шнурни қисиш билан) тугатилади , терининг тирнаш хусусияти ретсепторлари пайдо бўлади (ҳарорат ва намликнинг ўзгариши туфайли - сти), газ консентратсияси ўзгаради, натижада аорта ва уйқу артерияси ретсепторлари рағбатлантирилади, нафас олиш маркази фаоллашади. . Буларнинг барчаси ҳамроҳ бўлган биринчи нафаснинг ривожланишига олиб келади - шовқин беринг. Ҳаётининг биринчи ҳафта давомида, қўрғошин вокал - боланинг ёзилди йиғлайди ва турли товушлар бола вегетатив реактсиялар билан бирга, (йўтал, эзилади).
12.3.Онтогенезда нутқ шаклланишининг асосий босқичлари
Бола нутқининг ривожланиши маълум қонуниятларга бўйсунади - Носта. Унинг тузувчилар давомида маълум бир ёши йўқ - н - дастлабки уч йил. Ушбу босқичдан кейин эшитиш жараёни
243 

нутқни ривожлантириш ва ўрганиш секинлашади ва кўп Wухи - лй талаб қилади . Остида: Умуман олганда, бола нутқи шаклланиши уч босқичда орқали ўтади - , 1,5-2 йил туғилган қадар ўз-ўзини сўз босқичи - - готовителнй ёки дофонемнй 1,5 дан - тизимли ёши ва босқичи 2 йилдан 7 йилгача - Cескй ўрганиш ва нутқни ривожлантириш - мактаб даври.

Яна овоз учун жисмоний ва психологик шароитлар - Витиа:
1) анатомик ва физиологик мия камолотга: мия оғирлиги Уwе - личивается 2,5 марта ва унинг ички тузилишини этук (нерв ҳужайралари ўсиши, уларнинг фарқлаш, миелинатсия оқ ве - жамият ва мия пўстлоғи);
2)нафас олиш, овозда анатомик ва физиологик ўзгаришлар - Вåгå ва нутқ тизимининг артикулятсияси: диафрагма ва ҳалқум мушакларини мустаҳкамлайди; ёноқларнинг қалинлигида ёғли бўлаклар сўрилади; оғиз бўшлиғининг олд деворининг тишлари ҳосил бўлади ва унинг шакли ўзгаради;
3)кўп атроф-муҳит таъсири, ва оила аъзолари билан мулоқот турли шакллари ва боланинг фаолият соҳасини узлуксиз кенгайтириш қизғин ҳиссий ва восита ривожланишига олиб келади, унинг хотира, эътибор, элементлар - контейнер фикрлаш, ҳиссий ва иродали ривожланиши;
4)юқори нерв фаолиятини такомиллаштириш, шакл - вание тобора мураккаб шартли рефлексли боғланишлар тизими, ташқи ва ички таҳлил ва синтез амалга оширишда тараққиёт - рағбатлантириш ҳисобланади;
5)ешитиш функтсияларини интенсив ривожлантириш ва речедвигател - оёқ анализаторлари.
12.3.1. Нутқни ривожлантиришга тайёргарлик босқичи (нутқдан олдинги босқич)
Онтогенетик ривожланишда инсон туг`илгандан то қарилик давригача бо`лган бир қанча о`згаришлар бо`либ, улар ҳам физиологик – мантиқий жиҳатларга, ҳам инсон яшаб, ривожланиб бораётган муҳит шароитларига бог`лиқ.
Йиғлаш, нола, нола - қайта биринчи товушлар - Бенко. Улар бутун тана ва вакиллик ҳаракатлари билан бирга - кучли ички бир шартсиз рефлекс реактсиялар ляют - ташқи огоҳлантириш ва салбий характерга эга (очлик, оғриқ, ҳўл кийим ва бошқалар). Аста-секин боланинг йиғлашини ўзгартириш - куч, баландлик, оҳанг ва узунликда тсируется. 1-ойнинг охирига келиб, она боланинг йиғлаши билан оғриқ, очлик ёки ноқулайликни бошдан кечираётганини билиши мумкин. Ўртасида алоқа сифатида - ДЙ болани қичқириқ ва тегишли реактсия катталар йиғлаб уни шартли рефлектор белги хусусиятлари коммутатор касб - никативности, ўзбошимчалик бўлади.
243 

Қадам қичқириқ координаталарини ўрнатиш учун муҳим аҳамиятга эга - ординатсия нафас олиш ва овоз аппарати; у шартларни тайёрлайди - Вие овоз оҳангини изчил ривожлантириш, шунингдек, артикулятсия мосламасини яхшилаш учун.

Чақалоқ йиғлашнинг дастлабки кунлариданоқ унли ва баъзи ундош товушларнинг ўхшашлигини фарқлаш мумкин. А. Ирвин (1952) маълумотларига кўра, биринчи 1,5 ойда болаларда ўртача 4-5 марта - индивидуал унлилар ва фақат 2 - 7 ундошлар кузатилади . Олдиндан унли - бундай олдида сифатида товушлар бор ва, уҳ, шунингдек, эшитиб , ва. Розилиги - Ҳукумат - гуттурал, ёндашув давомида шаклланган ва овози ёпилиш - ярим юмшоқ шаклида Эй лигаментс сийрак тил овози л.
Аниқланишича, аъзолари юқори нутқ фаоллигига эга бўлган оилаларда ўсаётган болалар ва миқдорий ка - сифат жиҳатидан овозли кўрсаткичлари болалик давридаги нутқнинг биринчи даврида кенг тарқалган - НИЖ болага кам эътибор берадиган оилалардаги болаларга қараганда яхшироқ эди .
Физиологик вақт даражаси - Витиа артикулятсия органларининг фонатсияси ва хусусиятлари ўртасидаги қатъий мувофиқликни эрта ёшда амалга ошириш қийин. Шундай қилиб, туғилган вақтга келиб - Ния тригеминал асаб тўлиқ эмиш акти билан шуғулланувчи мушакларнинг иннерватсиясини таъминлайди, шу жумладан оғиз ва подязйч - Нуҳ тил мушаклари. Унинг тилини қисқартирганда - юқорига қараб бўлмаган йўналишда ҳаракат қилади, бу товушнинг артикулятсияси ва артикулятсиясида талаб қилинади. Бироқ, унли товуш болаларда ҳам жуда кеч пайдо бўлади.
Согласноподобне товушлар биринчи ой зҳиз ҳосил бўлади - йўқ. Нафас олиш кўпинча ярага ўхшаш фонатсия билан бирга келади - ка, бу биринчи согласноподобнйм вокализатсия деб аталади. Қобилиятсиз артикулятсия Аппа - рата чақалоқ, биринчи тил, нозик ҳаракатлар туфайли унлилар билан солиштирганда шунга ўхшаш товушлар кейинчалик пайдо кўра .
Лекин чақалоқларда 2 ойда недиффе пайдо бўлади - рентсированне овозли товушлар - гевезелик, cооинг ёки "Гулен" (18-жадвал.). Гулен дастлаб фақат унли товушларни ўз ичига олади ( "АА", "АБ", "ау" ва бошқалар), кейинчалик талаффуз билан қўшилади эмас - ким рози. Гулан - айтиш эрта босқичи, олдиндан - шилдирамоқ пишириш. Нисбатан катта пҳо - -кинетик хилма-хиллиги қичқириқдан фарқ қилади .
Унли товушларнинг барчаси кўпроқ рози бўлади - Даубней. 2 ойдан 3 ойгача вокал реактсияларида мавжуд товушлар билан бир қаторда ёпиқ товушлар й ва, ундош товуш р ва баъзи болаларда ҳатто мураккаб товуш мажмуалари пайдо бўлади, масалан, "ату", "убу". , "ебм", "агн", "Eхе" ва бошқалар. Қабул қиламан - лаблар ва тилнинг олд қисмини ташкил этувчи не товушлари 6, п, энг кенг тарқалган. Рефлекс сўриб, эҳтимол кейин, восита учун энг муҳим шартларидан бири ҳисобланади - нутқ ривожланиши пуфлаб.
243