Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари



Download 1,9 Mb.
bet24/233
Sana12.07.2022
Hajmi1,9 Mb.
#779479
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   233
Bog'liq
1Anatomiya, fiziologiya

Тест саволлари ва топшириқлари

  1. Eшитиш тизими эволютсиясининг асосий тамойиллари қандай?

  2. Ташқи ва ўрта қулоқнинг диаграммасини тузинг ва уларнинг тузилмаларининг вазифаларини санаб ўтинг.

  3. Ички қулоқнинг тузилишини ва коклеада товуш тўлқинининг ўзгаришини тасвирлаб беринг.

  4. Коклеа узунлиги бўйлаб турли хил товуш частоталари қандай ифодаланади? Қайси ретсепторлар юқори ва паст ставкага жавоб беради - Баня?

  5. Ички қулоқ коклеасининг марказий проексиялари қандай жойлашган? Тақиқлаш - бу схема.

  6. Тонотопик ташкилот нима ва у СЛE - ҳовой мия пўстлоғида қандай амалга оширилади ?

  7. Пренатал ва постнатал онтогенезда эшитиш органининг ривожланиш қонуниятлари ва хусусиятларини айтиб беринг.

4-боб
EШИТИШНИНГ ФИЗИОЛОГИК МEХАНИЗМЛАРИ


4Л. Эшитиш физиологиясининг қисқача тарихи
Eшитиш тизимини ўрганиш тарихи кўп асрларга бориб тақалади. Қадимги юнонлар даврида ҳам олимлар ва шифокорлар эътиборини фило - софов СЛE қонунлари билан боғлиқ масалаларни ўзига тортди - қулоқ билан идрок қилиш.
Овоз (акустик) фанининг келиб чиқиши, бузилганлигини аниқлаш усуллари - Ниж эшитиш ва уларни даволаш олимлар Дарахтлар - бу Гретсия, Миср, Рим ёзувларида аллақачон мавжуд .
ВИ асрда. Милоддан аввалги. юнон файласуфи ва олими Пифагор турли узунликдаги торлар билан тажрибалар асосида товушларнинг уйғун комбинатсиясини очиб берди. Асосан, бу тажрибалар ўрганиш учун пойдевор қўйди - чению роли ритмлари актёрлик сифатида овоз, АФС - касал одам учун каиваюсчего маблағлари, бунинг учун Пифагор биринчи овоз ҳодисалар одамлар учун аҳамияти миқдорий параметрларини тасвирланган .
В асрда. Милоддан аввалги. товуш ҳаво орқали узатиладиган тебраниш жараёни сифатида кўрилган ва бу тебранишларнинг қулоққа кириши натижасида эшитиш. Улар тимпаник мембрана ва тимпаник бўшлиқ каби маълум анатомик тузилмалар бўлиб, охиргиси - НЖ эшитиш органи деб ҳисобланган.
Юқори даражада меҳнат пайтида эшитиш ҳақида маълумот мавжуд - даҳ Гиппократ (милоддан аввалги 400 йил). У анатонинг таърифини берди - эшитиш органининг вазифаси, қулоқ касалликларининг бир қатор аломатлари ва - одамлар эшитишлари учун овоз тимпаник бўшлиқ орқали мияга келади деган хулосага келди. Гиппократ қулоқдан оқишни мия суюқлиги деб ҳисоблаган.
50 йил Қадимги Юнонистон, унинг ватандоши файласуф Гиппократ кейин, Аристотел (384 - 322 БC.) Тажрибаларда - ҳайвонлар устида мах салянгоз бир соат эканлигини топилди - Теw эшитиш тизими. У биринчи эшитиш найчасини тасвирлаб, кото - Руи кейинчалик батафсил Рим университети профессори ўрганиб - университет Б.Eвстаҳй (1590 АД).
Ичкарида ва ичида. АД кейинги 13 асрда эса отология (қулоқ ҳақидаги таълимот) соҳасида юнон шифокори ва файласуфи К-Галеннинг асарлари устунлик қилди. У анатомия, фармакология, физиология ва терапиянинг турли масалаларига бағишланган 90 дан ортиқ жилдларни қолдирди. К. газ-зиғир батафсил краниал нервларни тасвирланган, шу жумладан эшитиш, транс - вйм "лабиринт" атамасини қўлланилади ички қулоққа нисбатан, таклиф дренаж мастоид да интракраниал асоратларни олдини олиш учун қулоқ ўткир яллиғланиши - Ниж ва карлик. . У биринчи бўлиб эшитиш сезгисининг энг муҳим сабаби эшитиш нервининг қўзғалиши эканлиги ҳақидаги маълумотга дуч келди ва уни "асаб пардаси" деб атайди.
Уйғониш даврида (ХВ-ХВИ асрлар.) отология повй қизиқиш - бурмалар. Бу вақтда энг муҳим тадқиқот Прово - Италия университетларида дятся - Падуа, Болоня ва Римда. Улар орасида А.Весалиус ва Б.Eустахийларнинг асарлари алоҳида эътиборга лойиқдир. А. Весалиус одамларда ўрта қулоқнинг эшитиш суякларининг аниқ тавсифини тақдим этди ва эшитиш физиологияси бўйича бир қатор назарияларни таклиф қилди. Б. Эвстахи коклеа ва эшитиш найчасини тасвирлаб берди. Унинг иши фақат қулоққа бағишланган биринчи нашр эди; Бу ҳақида - 100 йилдан ортиқ вақт давомида Ватикан кутубхонасида номаълумликда ётган ва батафсил тасвирланган эшитиш найчаси муаллифнинг ўлимидан 150 йил ўтгач, унинг номи билан аталган. Бу вақт ва анато тақдим Инглиз табиб Т. Wиллис, иш томонидан - иқтисодий тавсифи ВИИ ва Бошсуяги нервларнинг ВИИИ жуфт ва - Муқаддас тадқиқотлар бир қатор эшитиш. У қулоқ пардаси товушлар билан ҳаракатланади, уларнинг тебраниши ички қулоққа эшитиш нервига узатилади, деб фараз қилди. У таърифлайди - ёғлар шовқинли муҳитда эшитиш ҳолатларида ҳам эшитишни яхшилайди - бу симптом, ҳозирда "ПА-саратон ЗИС Wиллис" деб номланади.
Eшитиш ҳақидаги билимимизни ошириш йўлидаги навбатдаги қадам Париждаги анатомия профессори Ж.Дювернайнинг тадқиқоти бўлди. Эшитиш органи ҳақидаги рисоласида у суяк лабиринт ва оʻрта қулоқнинг тузилишини тоʻгʻри тавсифлаб берган. Биргаликда физик Э. Мариотт билан у тайинланган функтсионал асосли - , қулоқ турли тузилмалари коклеая учун овоз тўлқинлар йўлини таъриф ва эшитиш назариясини таклиф қилди. Ж.Дювернай қулоқ пардаси маълум частота диапазонига жавоб беради ва унинг кучланишига қараб паст ёки баланд товушларни ўтказиш имконини беради, деб ҳисоблаган. Коклеанинг якуний тузилишини қабул қилиш, унинг фикрига кўра, бу таранглашган - Э сезгир туклари бўлган суяк спирал ламинаси . Пастки қисмида у кенгроқ ва шунинг учун юқоридаги паст частотали товушларга жавоб беради - Кие товушларига жавоб беради . Шундай қилиб, овоз механизми Эхплоре идрок билан боғлиқ баъзи қоидалари нотўғри қарамай - Бани Зҳ.Дювернея эшитиш резонанс назарияси олдиндан белгиланган, Э. Эелмголтсем 200 йил ўтиб билдирди.

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   233




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish