Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари

И умумлаштириш даражаси - тўғридан-тўғри маъно билан боғлиқ сўз, у кўп тўғридан-тўғри тирнаш хусусияти - резидентлар, яъни. бевосита асосда пайдо бўлиши; зна - алдаш, сўзлар ўзларини огоҳлантирувчи ҳисларни келтириб чиқариши мумкин. Масалан, "она" сўзи барча туйғуларни умумлаштиради - бола онадан оладиган ния - унинг ташқи кўриниши, яланғоч - са, тегиниш ва ҳоказо.
Мисол. Бувиси икки ёшли Коляга: "Онам келяпти", дейди ва у гўё уни кўргандек хурсанд бўлиб эшик томон югурди.
ИИ даража - сўз билан турли хил тасвирларни умумлаштириш. Мушукчалар билан мушукни кўриб, Коля: "Кися - она", дейди. Бола Перене мумкин - янги объектга СТИ сўз, яъни, у учун аллақачон умумлаштирилган бўлди.. - -айланувчи маъно аниқ бўлди. Сўзни умумлаштирувчи сигнал ("сигналлар сигнали") сифатида баҳолаш мумкин, агар у бирон бир объектни эмас, балки уларнинг кўплигини билдирса.
ИИИ даража - юқори даражадаги синтез (кенг умумлаштиришлар - - тозаловчи қиймат). Масалан: тўғридан-тўғри ҳислар (ко - лючие филиали) - фақат "бу дарахт"; турли хил тасвирлар - "дарахт" сўзи; умумлаштиришнинг юқори даражаси - "дарахт".
Умумлаштиришнинг юқори даражалари - барча АЛС нинг илдизлари билан боғлиқлик - баа, кейин йўқолган.
Агар сўз фақат битта объект ёки ҳаракатни билдирса, биз бу сўзнинг маъносини ҳақиқий тушуниш деб айта олмаймиз (аниқ қошиқ, она, дарахт, умуман қошиқ, умуман, онам, умумий тушунчалар мавжуд эмас. ). Сўзларнинг маъносини ҳайвонлар учун товуш сигналларининг маъноси билан солиштириш мумкин. Масалан, ит кўплаб оғзаки сигналларга тўғри жавоб беради: "Пиёда беринг", "Тур" ва ҳоказо. Демак, бу даражадаги боланинг реактсиясини иккинчи сигнал Б - тем фаолиятининг намоён бўлиши деб ҳисоблаш мумкин эмас .
Мисол. Чақалоқ, 1 ёш 6 ойлик, онаси ақлдан озган деган сўзларни эшитди - лекин чарчаган, ундан кейин такрорланг: "Безюмана, безюмана". Албатта, бу тўтиқуш ёки старлинг каби оддий ономатопея.
Ҳаётнинг иккинчи йилининг иккинчи ярмида бола свя бошланади - учта сўздан иборат битта жумлада боғлаш. Бу мия фаолиятида катта мураккабликдан далолат беради: ҳар бир сўз учун уланишлар тизими ишлаб чиқилган ва энди улар бирлаштирилмоқда. Болалар Очиқ - ҳар бир нарсанинг ўз номи бор вают - ҳар бир объект, ҳар бир шахс (ўғил, қиз ва ҳоказо исми).
Кўпроқ номларни билиш истаги болаларда умумлаштиришнинг юқори даражаларини ривожланишини таъминлайди. Бола кўпинча қийин исмни ундош товуш билан алмаштиради, артикулятсия учун юмшоқроқ.
Шундай қилиб, товушлар кетма-кетлигини сўзда сингдириш шартли боғланишлар тизимининг ривожланиши натижасидир, лекин айни пайтда боғланган - сўз бирикмасидаги сўзлар ҳам анъанавий боғланишларига асосланади . Стереотип принтсипи, агар диққатли бўлса, аниқ кўринади - лекин болаларнинг нутқ реактсияларини тинглаш. Барча асосида янада фаол боланинг сўз ва стереотиплар янада мураккаб шакллари.
Нутқни таъминлашнинг фонетик жиҳатини ўзлаштиришдаги муваффақият - бу идрокнинг эрта ривожланиши ва эшитиш ва нутқ мотор анализаторида динамик второсигнал шартли бирикмаларнинг мураккаб тизимининг пайдо бўлиши. Реа таъсир - Боланинг нутқи атрофидаги ёзилди доимий тузатиш ҳисобланади. Қатлам - вазиятлар синфларини тавсифловчи умумлашган белгига айланишда. 6 ёшга келиб, луғат аллақачон 2000-3000 сўз оралиғида бўлади. Грамматик шакллар янада барқарор ва фарқли бўлиб қолди - ферентсированнйми, нутқ фаолиятининг элементларини тушунди: товушлар, бўғинлар, сўзлар ва жумлалар (ва объект ёки Cонч - вазиятнинг ретнй тасвири сифатида эмас ). Шу билан бир вақтда у фаоллаштирилган внут - ренняя нутқ - речемйслителнйҳ жараёни содир дин - -еффеcтивелй предикатив шаклда бола ўзи гапириш мумкин, у баланд овозда гапирганда эмас. Сўзнинг маъноси ўз-ўзидан умумлашма бўлиб, нафақат сўзнинг бирлиги, балки фикрлаш бирлиги бўлиб, юқори ақлий функтсияларнинг ривожланиши жараёнида болада сифат жиҳатидан янги, мураккаб бирлик пайдо бўлади. - оғзаки фикрлаш. Сўзлаш юз - новится панаcеа фикрлаш, мулоқот ва идрок - Ния ва уларнинг ҳаёти давомида сайқалланган .
12.5. Нутқдан олдинги ривожланишнинг бузилиши
(Остида, қобиқ Бу миянинг турли даражаларда билан боғлиқ - хусусиятлари товушлар билан, кортикал ва шаклланиши билан боғлиқ ва мушаклар нутқ органлари, уларнинг асабига чўзилган) - тҳ ва нафас олиш аппаратлари. Нутқ тизимининг барча даражалари бир-бири билан чамбарчас боғлиқ. Назоратнинг ҳар қандай даражадаги мағлубияти билан - нутқ бузилишининг ўзига хос шакллари. Шундай қилиб, аллақачон жароҳатларда куни - воcализатионс чақалоқларда онтогенез бу босқичлари сиз мумкин - норманинг бир оғиш кўрсатган, ўзгариш бўлиши - ривожланиш мол албатта. Ског ёки бошқа касаллик - Овоз бузилиши эрта босқич неврологиче биринчи ва тез-тез ягона белгиси бўлиши мумкин. Туғма шикастланган болаларда - мия ярим шарларидаги ниями фронтал қисмларида Нару белгилаб қўйилган - ғалати ва сўзларнинг бошланиши шение вақти. Ҳалқумнинг нотўғри ривожланиши билан ғўнғирлаш йўқ ёки ёмон ифодаланади, нутқ кейинроқ пайдо бўлади ва артикулятсия бузилади.
Масалан, кам - турли патологиясини билан чақалоқларда - туғилгандаги НЙ оғирлиги, асаб тизими касалликлари (асфиксия, бактериал менингит), кромозомал хато - биринчи формант қариб бир ой максимал частота Ф ₀ 1 100 1340 Ҳазрати ва метаболик эришиш мумкин бузилишлар (гипербилирубинемия) - 2 120 Ҳз. Худди шу касалликларга чалинган болалар учун минимал Ф ₀ қийматлари соғлом болаларга қараганда ўртача 100-200 Гтс юқори, уларда 350-420 Гтс. Қачон дис - эндокрин безлар функтсияси (тузилмаси Ҳорт таъсир қилади - йўқ), аксинча, Ф ₀ чақалоқлар сезиларли даражада камаяди.
Нутқни тўғри ва ўз вақтида шакллантириш учун ихтиёрий равишда - тўлиқ овозли муҳитга, соматик здо - рове ва нормал эшитишга эга бўлинг. Акустик фикр-мулоҳазалар нутқни ривожлантиришда муҳим рол ўйнайди, унинг ёрдамида нутқ ишлаб чиқариш жараёнининг якуний натижаси баҳоланади. Ўзгартириш ҳам, - тил ривожланиш мол курси оғриётган ва эшитиш, ҳам бузилиши туфайли бўлиши мумкин. Маълумки, биринчи ойларда туғилишдан кар бўлган болалар соғлом бўлган товушларни талаффуз қиладилар. Бироқ, 5 дан 6 ойгача бу товушлар сусаяди ва, масалан - чора-тадбирлар, 8-13 ойлик табиатда вокализатсия билан болалар - 4-6 ойлик нормал эшитиш чақалоқлар учун жавобгардир.
Болаларда кузатилади нутқ герилиğи нормал бўлса ҳаётининг биринчи йилларида ҳар қандай сабабга кўра, эшитиш каби ҳолларда каби, маҳрум овози бор - с, нормал эшитиш билан бир бола кар бир оилада ўсган ёки афония мажбур траҳеото - миссия ... Иккинчи ҳолда, нормал нутқ таълим оператсиядан сўнг болани ўраб олди арıлар айтишга қодир - бу ёшдаги кар болаларга хос новном лабиал (лабда) товушлар.
Овоз аппаратининг яхши ишлашини шакллантиришнинг мутлақ аҳамияти билан бирга бутун тананинг мотор тизимлари, айниқса кичик мо - Торики қўллари ва нутқининг зарур ва нормал ривожланиши . Эшитиш қобилияти заиф болалар бармоқларнинг нозик ҳаракатларини параллел равишда машқ қилиш билан товушли нутқни осонроқ ўрганадилар.
Нутқнинг нормал ривожланишига муҳим таъсир кўрсатади - бу бизга артикуляр ҳаракатларни баҳолашга имкон беради. Реббе - нок катталарнинг лаблари ҳаракатини диққат билан кузатиб боради. Бу алоҳида - лекин тақлид ва тақлид босқичларида муҳим аҳамиятга эга. Жавдардан кўр - Дения болалари кейинроқ гапира бошлайди. Тақлид босқичи ҳам сезиларли кечикиш билан бирга келади.
Нутқни ўзлаштириш механизмлари ҳақида турли хил фикрлар мавжуд. Баъзи тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, вақт - витие нутқи рефлексив - бойқушларнинг юқори даражадаги контингент шаклланиши турига кўра содир бўлади . Бошқалар буни туғма - гидроклорик қобилият деб билишади . Бу генетик белгиланади қайси кўра, нуқтаи энг самарали нуқтаси, лекин вақти - витие мумкин фақат танқид ва атроф-муҳит соғлом муҳит таъсирини ўзгартириш бўлса.
Ўн ойлик ёшга келиб ундош товушларни тақсимлаш ва артй жой - кулятсии ва интонатсия контурлари пойга яқинлашиб келаётган бўғилишда - Номе тили. Кўриниб турибдики, болалар нутқининг ривожланиши тил ҳамжамиятидан тилнинг ўзига хослигига боғлиқ.
271 

Туғилгандан кейин мияда содир бўладиган жараёнларни ўрганиш нутқнинг ривожланиши билан боғлиқлигини кўрсатди. Гаплаш пайтида эшитиш ва кўришда метаболик фаоллик кучаяди - кортекс соҳасига. Биринчи сўзларнинг пайдо бўлиши пайтида биз олиб ташладик - фронтал соҳаларда Чива .метаболизм. Грамматикани шакллантириш жараёнида барча рейдларда - стяҳ қобиғида метаболик фаоллик кучаяди . "Воcабуларй портлаш", ёки боғланган сўз, огоҳлантиради бошланиши - бош мия пўстлоғининг турли соҳаларида фаол сйнаптогенесис томонидан паниед.
нутқ асимметрия қатъи назар, нутқ материя табиати - риал (она ёки чет тили) эрта возрас да содир - бўлганлар. Ҳаётнинг биринчи йилидаги болалар нутқ жараёнида асосан чап ярим шарни фаоллаштиради, йил давомида ле - Вåгå ярим шарининг фаоллашиши фақат она тилида аниқ ифодаланади. Ўнг қўлнинг чению частотаси ритмик ҳаракатлари - мия фаолияти нутқ асимметрия тортилган мос келади . Эрта wок - чақалоқлар озгартиришга далолатдир босқичма-босқич бўлиб - Ния марказий ва периферик вилоятлар нутқ тизимининг чора ҳақида гап ва туфайли вокал аппарати ўзига хос жиҳатлари билан.