Respublikamiz soliq siyosatida mahsulot ishlab chiqaruvchi sohalar va jismoniy shaxslar uchun soliq og‘irligini tobora kamaytirib borish tadbirlari ko‘rilmoqda. Prezidentimiz Islom Karimov “2001 yilda Respublikani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari, iqtisodiy islohatlarning borishini baholash hamda 2002 yilgi vazifalar”ga bag‘ishlangan Vazirlar Maxkamasining yig‘ilishida so‘zlagan nutqida ta’kidlab o‘tganidek:“ …yildan-yilga, avvalo ishlab chiqarish tarmoqlari va korxonalarimiz bo‘yniga tushayotgan soliq og‘irligi tobora kamayib bormoqda”. Masalan, 2001 yilda yalpi ichki mahsulotga nisbatan davlat byudjetiga undirilgan soliq ulushi 26 foizgacha qisqardi. Ko‘pgina xorijiy davlatlarda bu ko‘rsatgich hozir o‘rtacha 30-33 foizni tashkil etadi. Eng muhimi, soliq og‘irligini bundan buyon ham kamaytirish siyosatini yurgizish, soliqlarning rag‘batlantiruvchi rolini oshirib borish, ayniqsa, tabiiy va mineral xom ashyolardan foydalanish borasida korxonalar faoliyatiga ta’sir doirasini kuchaytirish lozimligi ta’kidlab o‘tildi. Soliqlar og‘irligini faqat yuridik shaxslargagina emas, balki jismoniy shaxslarga nisbatan ham kamaytirish tadbirlari belgilangan. Soliq og‘irligini kamaytirish iqtisodiyotimizda yuridik shaxslarning o‘z ixtiyorida qoladigan daromadlarini ko‘paytirish va shu orqali ishlab chiqarishni kengaytirish, kreditorlik qarzlarini kamaytirish va nihoyat, boqimandalar bo‘lmasligiga olib keladi. Bu esa soliqlarning iqtisodiyotga ta’sirini yanada kuchaytiradi, tadbirkorlikning erkin rivojlanishiga sharoit yaratadi. 1.4.. Soliqlarni yalpi talab va yalpi taklifga ta’siri Soliqlarning joriy qilinishi va mavjud soliq tizimiga o‘zgarishlar kiritilishi bevosita yoki bilvosita yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etadi. Tovar narxi qancha yuqori bo‘lsa, uni sotib olishga tayyor xaridorlar shuncha kam va uni ishlab chiqaruvchidar esa ko‘proq taklif qiladilar. Bozor muvozanati talab va taklif kesishgan nuqtada to‘xtaydi. Talabning egiluvchanligi xaridorning taklif qilinayotgan tovarni sotish shartlariga bog‘liq ravishda (eng avvalo narxigaqarab) sotib olishga tayyorligi darajasini ko‘rsatadi. Xaridorlar kelishuvga qanchalik ko‘p intilsalar, talab shunchalik kamegiluvchan bo‘ladi. Talab egiluvchan bo‘lmasa, sotuvchilar soliq yukini xaridorlar zimmasiga osongina o‘tkazib yuboradilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |