Kurs ishi urganch davlat universiteti fizika-matematika fakulteti matematika yo‘nalishi 192-guruh talabasi babajonova nilufarning diskret matematika va matemtik mantiq fanidan mavzu: To’plamlar algebrasi

5- teorema (kesishmaga nisbatan assotsiativlik qonuni). Ixtiyoriy A , В va С to'plamlar uchun

tenglik о‘rinlidir.

Isbot. to'plamning ixtiyoriy x elementini qaraymiz.

To'plamlar kesishmasining ta’rifiga asosan, va . Bu yerdan va ekanligi kelib chiqadi. Shuning uchun va bo'ladi. Demak, . Xuddi shunga o'xshash mulohaza yuritib, to'plamning ixtiyoriy elementi to'plamning ham elementi bo'lishini ko'rsatish qiyin emas. Demak, . ■

Kesishmaga nisbatan assotsiativlik qonuniga ko‘ra A , В va С to'plamlarga kesishma amalini qanday tartibda qo'llashning ahamiyati yo‘q. Shuning uchun A , В va С to'plamlarning kesishmasini deb belgilash ham mumkin.

Ikkita to'plamlarning kesishmasi tushunchasiga berilgan ta’rif ixtiyoriy chekli sondagi to'plamlarning kesishmasi uchun ham qo'llanilishi mumkin: har qanday chekli sondagi to'plamlarning barcha umumiy elementlaridan tuzilgan to'plamga shu to'plamlarning kesishmasi deb aytiladi. to'plam larning kesishmasi uchun yoki ko'rinishdagi belgilash qabul qilingan.

Kesishmaga nisbatan kommutativlik qonuniga ko'ra, to'plamlarning kesishmasini ikkita to'plamlar kesishmasi amalini istalgan tartibda ketme-ket qo'llab hosil qilish mumkin: dastlab berilgan to'plamlardan ixtiyoriy ikkitasining, masalan va to'plamlarning kesishmasini tuzish, keyin to'plam bilan va to'plamlardan boshqa ixtiyoriy to'plamning kesishmasini tuzish, va hokazo, shunday davom etib, to'plamlarning kesishmasini hosil qilish mumkin.

Chekli to'plam lar uchun munosabat o'rinlidir. Berilgan to'plamlardan birortasi qolgan barcha to'plamlarning qism to'plami bo'lsagina bu munosabatda tenglik o'rinli bo'ladi. Bundan tashqari, to'plam berilgan barcha to'plamlarning xos qism to'plami bo'lsagina yuqoridagi munosabat qat’iy tengsizlik ko‘rinishida bajariladi. Kombinatorikaga oid tushunchalar yordamida to'plam ning quvvatini hisoblash formulasini topish mumkin.

2- misol. А = {а,b,с} , В = {a, b, c, d }, C={ e , f , k } bo'lsa, u holda , bo'ladi. Osonlik bilan ko'rish mumkinki, , va . Bundan tashqari, . ■

3- misol. Eramizning i- yilida butun dunyoda tug'ilgan bolalar to'plamini bilan va n bilan shartni qanoatlantiruvchi natural sonni belgilasak, u holda bo'ladi. ■