Kurs ishi peregondagi xarakatni boshqarish tizimlari

6. Chastotali dispetchirlik nazorat sxemasi
ЧДК tizimining tuzilmaviy sxemasi 6.1.– rasmda keltirilgan. Tizim shunday tuzilganki, peregonlar bo’ylab poezdlar harakati haqidagi ma’lumot, avval uzluksiz holda peregonni chegaralovchi stanstiyalarga kelib tushadi. Bu maqsadda avtoblokirovkaning har bir signal nuqtasidagi releli shkafida (RSh) 319-1524 Gst diapazonida joylashgan 16 qayd etilgan chastotalarning birini ishlab chiqaradigan nazorat generatori ГК o’rnatiladi. 16 nazorat generatorlarning barchasi
(ГК6-1÷ГК6-16) ikki simli ДСН zanjiriga parallel ravishda ulangan (aslida, ushbu zanjir signal nuqtalarning svetoforlarida kuchlanishni ikki barobar kamaytiruvchi ДСН relesini ulash uchun mo’ljallangan). Stanstiyada, peregondan qabul qilingan chastotali signallar dastlabki kuchaytirgich УПДК bilan kuchaytirilib, so’ngra kamerton priyomnik–deshifrator ДК (ПК5–1÷ПК5–8 turidagi) yordamida deshifrastiya qilinadilar. Har bir ПК5 turidagi priyomnik – deshifrator signal nuqtalarida joylashgan ГК generatorning chastotalariga sozlangan ikkita chastotali priyomnikdan iborat bo’lib, ularni chiqishlariga qabul qiluvchi elektromagnit relelar ulangan. Qabul relelarning kontaktlari peregonni nazorat tablosida yoki ДСП pultida joylashgan tegishli lampochkalarni boshqarish hamda ma’lumotni markaziy dispetcherlik postiga uzatish uchun ishlatiladi.
Bunda, signalning so’nishi aniqlanish shartidan, po’lat simli osma ДСН zanjirning uzunligi 25 km, kabel zanjirning esa – 20 km dan oshmasligi lozim.
O’zgaruvchan tokli son kodli avtoblokirovkaligida, peregondagi signal nuqtalarida ГК6 turidagi nazorat generatorlari o’rnatiladi. Agar uni 3-4 chiqishlari tutashgan bo’lsa generator chastotali signalni ishlab chiqaradi, (6.2.-rasm). Blok–uchastka bo’shligida hamda signal nuqtadagi barcha qurilmalar sozligida, blok–uchastka bo’shligini nazorat etuvchi J sariq chiroq relening; svetofordagi qizil chiroq lampasining cho’ғlanish tolasi butunligini nazorat etuvchi O relening; signal nuqtada asosiy va zahira elektr ta’minot mavjudligini nazorat etuvchi A va A1 relelarning frontal kontaktlari orqali, generatorning 3 – 4 chiqishlari tutashgan holda, nazorat etilayotgan signal nuqtadagi releli shkaf RSh larda joylashgan ГК nazorat generatori tegishli chastotali uzluksiz signal tokini ishlab chiqarib, ДСН zanjiriga yuboradi.
Bu chastotali signallarni qabul qiluvchi stanstiyada, tegishli qabul relelari qo’zғaladi. Tablo (pult) dagi lampochkalar yonmaydi va bu blok–uchastka bo’shligi haqida dalolat beradi. Blok - uchastka bandligida esa, J relesi toksizlanadi va uni kontakti bilan generatordagi 3–4 chiqishlarning zanjiri uziladi. Natijada ДСН zanjiriga signal chastota yuborilishi to’xtatiladi va stanstiyadagi qabul relesi toksizlanib, tablodagi blok - uchastka bandligini ko’rsatuvchi tegishli nazorat lampochkani yoqadi.
Dispetcherlik uchastkaning stanstiyalarida, har bir signal nuqtadagi avtoblokirovka qurilmalarning sozligi ham tekshiriladi.
Generator ГК ichida joylashgan, uni ichki o’zgarmas tokli elektr ta’minot manbaining zanjiri, 3 – 4 chiqishlari orqali o’tadi. Shu sababli bu tok Ж, O, A, A1 relelarning kontaktlari, kodli yo’l transmitter КРТ ning З, Ж, KЖ kontaktlari va deshifrator ДА ning 1 rele – hisoblagich kontakti orqali ham o’tadi.