|
1. Ўзбекистонни инновацион ривожлантириш омиллари, интеллектуал ресурслари ва стратегияси.
Ўзбекистон Республикасини 2017-2021 йилларда янада ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар стратегиясида фан ютуқларини ишлаб чиқаришга жорий этишнинг инновацион моделига ўтиш ва бунинг учун замонавий таълим сифатини, шунингдек, технологик ва ахборот тизимида туб ўзгаришларни амалга ошириш йўллари белгиланган.
Ушбу қўйилган мақсадларга эришишни таъминлаш учун Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги ва шу йўналишда бошқа бир қатор тузилмалар ташкил этиш юзасидан махсус қарорлар қабул қилинди. Қарорларда Ўзбекистоннинг инновацион ривожланиши асосий йўналишлари сифатида қуйидагилар белгиланган: - иқтисодиёт тармоқлари ва соҳаларини устувор ривожлантиришнинг инновацион моделини шакллантириш имконини берувчи стратегик режалаштириш тизимини яратиш;
- давлат бошқаруви органлари фаолияти самарадорлигини оширишни таъминлашнинг инновацион шаклларини жорий қилиш;
- фан ва инновацион фаолиятни ривожлантиришнинг замонавий инфратузилмасини шакллантириш;
- инновацион ғоя ва технологияларни ишлаб чиқиш ва жорий этишга инвестицияларни кенг жалб этиш;
- илмий тадқиқот ва инновацион фаолиятни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш, энг аввало, ёш авлоднинг ғоя ва ишланмаларини
қўллаб-қувватлаш.
Шу билан бир қаторда стратегия йўналишларида таълим тизимини такомиллаштириш, соғлиқни сақлаш, АКТни ривожлантириш, саноат
ва аграр соҳада янги инновацион технологияларни яратиш ва жорий этиш кўзда тутилган.
Ўзбекистон иқтисодиётининг инновацион ривожланиш йўлига ўтишнинг энг биринчи масаласи мамлакатда муносиб инновацион муҳитни яратиш, у бундай муҳитда фан ва техника ютуқлари униб-ўсиш имкони яратилиши лозим ҳисобланади. Бунинг учун мамлакатимизда рағбатлантирувчи инновацион муҳитни шакллантириш бўйича ташкилий институтлар ҳамда ҳуқуқий-институционал меъёрлар яратилди.
Ўзбекистон Республикасининг “Фан тўғрисида”ги қонун лойиҳасининг ишлаб чиқилиши бу соҳада муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади. Шу билан бир вақтда таъкидлаш лозимки, муносиб инновацион муҳитга кўплаб омиллар таъсир кўрсатади. Улар қаторига тадқиқотчиларнинг назарий билимлари, иқтисодий эркинлиги, бюрократик тўсиқлар йўқлиги, рақобатбардошлик, венчур капиталининг мавжудлиги, шартнома шартларини бажариш механизми ва ҳоказоларни киритиш мумкин. Ўзбекистонда илмий-инновацион тадқиқотлар давлатнинг Фундаментал; Амалий тадқиқотлар; Инновацион ҳамда Ёш олимлар тадқиқотлари дастурларига кирган илмий лойиҳалар ва хўжалик шартномалари асосида олиб борилади.
Ҳозирги кунда ушбу давлат дастурлари бўйича илмий-инновацион тадқиқотларни бажариш бўйича илмий тадқиқот институтлари, университет, йирик корхона ва ташкилотлар қошидаги илмий марказларнинг кенг тармоғи
фаолият кўрсатмоқда. Улар фундаментал изланишларни бажариш ҳамда амалий ишланмаларни яратиш ишларини бажаришга жавобгар ҳисобланади ва илмий ҳисобот, ихтиро, илмий мақола шаклидаги интеллектуал маҳсулотлар ишлаб чиқаради, шунингдек, юқори малакали кадрлар тайёрлаш билан шуғулланади.
Инновацион тадқиқотларни бажариш, тажриба-конструкторлик ишланмаларини яратиш бўйича Ўзбекистон ФА ҳамда вазирлик ва идоралар қошидаги 440 тага яқин илмий тадқиқот институтлари ва марказлари, катта илмий ходим-изланувчилар институти Ўзбекистонда инновацияларнинг интеллектуал ресурслар базасини ташкил этади. Мамлакатимизда фақат
2017 йилда ИТТКИга 440,3 млрд. сўм маблағ сарфланган. Бу 2010 йилга нисбатан 3,6 мартага кўпдир.
Ўзбекистонда инновацион интеллектуал маҳсулот яратиш билан қарийб 37 минг киши банд, улардан 32 мингтаси тадқиқотчилар ҳисобланади. Тадқиқотчиларнинг илмий салоҳияти ҳозирги кунда қарийб 40 фоизга тенг келади. Бу кўрсаткич ўсиб бориш тенденциясига эга бўлиб, у давлат томонидан кенг қўллаб-қувватланмоқда.
Мамлакатимиз иқтисодиётини инновацион ривожлантиришда ҳукумат қарорларида кўзда тутилганидек, илмий кадрларни тайёрлаш, пухта билимга эга бўлган етук ёшларни тарбиялашда олий таълим муассасалари ҳамда илмий тадқиқот институтлари билан ҳамкорликда вазирлик ва идоралар, йирик корхоналар иш юритишлари талаб этилади.
Ўзаро ҳамкорликнинг ушбу талаблар асосида ташкил этиш тизими Тошкент давлат иқтисодиёт университетида ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий қилинган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
