Kurs ishi Mavzu: O'simliklarning ildiz va havo orqali oziqlanishi Bajardi

Mn- suvni fotolizida katnashadi.

Mg+2ni bargdagi elementlarni miqdori bo’yicha 4-o’rinda turadi. Barglarda uni miqdori 0,3-3% ga teng, 1 gr yashil massada 300-800 mg magniy bo’ladi. Bu element makkajo’xorida, kartoshkada dukkakli o’simliklarda ko’p uchiraydi.

Xlor ioni erkin ion kurinishida uchiraydi. Fotosintez jarayonida kislorodni ajralib chikishida kandaydir rol uynashi aniklangan emas.

Miroelementlarni barcha organik birikmalarga osonlik bilan birikib, turli komplekslar hosil qiladi va shu kompleks tarzida o’simlik hujayrasida uchraydi.

Bunday komplekslar tarkibida ularning faolligi keskin ortadi, masalan; temir pirol halqasining tarkibida 1000, katalaza fermenti tarkibida esa, bir necha mln. marta faol bo’ladi.

Mikroelemetlar molekulada joylashgan o’rniga va oqsil strukturalarini komponentlari bilan bog’lanishiga qarab, fermentativ ta’sirini xarakteri o’zgarib turadi. Mikroelemetlar fermentativ komplekslardan tashqari oqsillar va oqsil bo’lmagan, lekin, katalitik hususiyatlarga ega bo’lgan fermentativ birikmalar tarkibiga ham kiradi. Hozirgi vaqtda Mikroelemetlar nuklein kislotalar tarkibida borligi va ularni strukturasini mo’tadillashtiruvda ishtirok etishi, ular hujayrada substralik va regulyatorlik xususiyati borligi ham aniqladi.

Temir - juda ko’p muhim fermentlar shuning bilan birga sitoxrom, katalaza va peroksidazalar tarkibiga ham kiradi. Bu barcha fetmentlarda temir gem ko’rinishda prostetik gruppda holatida 4 ta pirrol halqasini markazida temir atomi orqali bog’langan. Bundan tashqari qator fermentlar gem ko’rinish shakilda bo’lmagan temir tutadi, bunday fermentlarga flavinli fermentlar va temir tutuvchi oqsil ferredoksin kiradi.

Ko’pchilik holatlarda temirni oksidlangan shaklidan (Fe+3) qaytarilgan shakilga (Fe+2) o’tishi katta rol o’ynaydi. Fe xlorofil sintezi uchun zarur bo’lgan aminolevulin kisoltasi va protoporfirinlar sintezida ishtirok etishi bilan xlorofill sintezida muhim ahamiyatga ega. Temir yetishmasligidan xloroplastlarni muhim komponentlar sitoxrom, ferredoksin va boshqalar hosil bo’lmaydi. . Sitoxrom tizimi, nafas olish va fotosintezning muhim komponetlaridan bo’lib, temirni yetishmasligi ikkala jarayonni ham tormozlab qo’yadi.

Temir xlorofill sintezida, nafas olish va fotosintezda ishtirok etadi, u yetishmasa o’simlikda xloroz kasal ligi kelib chiqadi. Sitoxromni oksidlaydigan sitoxromoksidaza fermenti tarkibiga kiradi. Ferrodoksin, va temir tutuvchi zaxira modda ferritin tarkibiga ham kiradi.

Nitratlarni ammiakkacha qaytaruvchi nitrogenaza fermenti tarkibida ham Fe bo’ladi.