Kurs ishi mavzu: Mis qarshilikli metran-243 turidagi termometrlarning tuzilishi va tekshirish usullari qarshi – 2021 kirish

20 va 22 – darajali, platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlarining darajalash jadvali

	R, Om	300,58	303,90	307,21	310,50	313,79	317,06	320,32	323,57	326,80	330,03	333,25	-	-	-	-
	t, ^0C	550	560	570	580	590	600	610	620	630	640	650	-	-	-	-
	R, Om	249,38	252,88	256,36	259,83	263,29	266,74	270,18	273,60	277,01	280,41	283,80	287,18	290,55	293,91	297,25
	t, ^0C	400	410	420	430	440	450	460	470	480	490	500	510	520	530	540
	R, Om	195,56	199,23	202,89	206,53	210,17	213,79	217,40	221,00	224,59	228,17	231,73	235,29	238,83	242,36	245,88
	t, ^0C	250	260	270	280	290	300	310	320	330	340	350	360	370	380	390
	R, Om	139,10	142,95	146,78	150,60	154,41	159,21	162,00	165,78	169,54	173,29	177,03	180,76	184,48	188,18	191,88
	t, ^0C	100	110	120	130	140	150	160	170	180	190	200	210	220	230	240
	R, Om	80,0	84,03	88,04	92,04	96,03	100,00	103,96	107,91	111,85	115,78	119,70	123,60	127,49	131,37	135,24
	t, ^0C	-50	-40	-30	-20	-10	0	10	20	30	40	50	60	70	80	90
	R,	17,28	21,65	25,98	30,29	34,56	38,80	43,02	47,21	51,38	55,52	59,65	63,75	67,84	71,91	75,96
	t, ^0C	-200	-190	-180	-170	-160	-150	-140	-130	-120	-110	-100	-90	-80	-70	-60

21 – darajali, platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlarining darajalash jadvali

	R, Om	137,27	139,79	141,32	142,83	144,34	145,85	147,35	148,84	150,33	151,81	153,30	-	-	-	-
	t, ^0C	550	560	570	580	590	600	610	620	630	640	650	-	-	-	-
	R, Om	114,72	116,32	117,93	119,52	121,11	122,70	124,28	125,86	127,43	128,99	130,55	132,10	133,65	135,20	136,73
	t, ^0C	400	410	420	430	440	450	460	470	480	490	500	510	520	530	540
	R, Om	89,96	91,64	93,33	95,00	95,86	98,34	100,01	101,66	103,31	104,96	106,60	108,23	109,86	111,48	130,10
	t, ^0C	250	260	270	280	290	300	310	320	330	340	350	360	370	380	390
	R, Om	63,99	65,76	67,52	69,28	71,03	72,78	74,52	76,26	77,99	79,71	81,43	83,15	84,86	86,56	88,26
	t, ^0C	100	110	120	130	140	150	160	170	180	190	200	210	220	230	240
	R, Om	36,80	38,65	40,50	42,34	44,17	46,00	47,82	49,64	51,45	53,26	55,06	56,86	58,65	60,43	62,21
	t, ^0C	-50	-40	-30	-20	-10	0	10	20	30	40	50	60	70	80	90
	R, Om	7,95	9,96	11,95	13,93	15,90	17,85	19,79	21,72	23,63	25,54	27,44	29,33	31,21	33,08	34,94
	t, ^0C	-200	-190	-180	-170	-160	-150	-140	-130	-120	-110	-100	-90	-80	-70	-60

23 – darajali, platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlarining darajalash jadvali

	R, Om	86,87			89,13		91,38		93,64
	t, ^0C	150			160		170		180
	R, Om	75,58			77,84		80,09		82,35		-
	t, ^0C	100			110		120		130		-
	R, Om	64,29			66,55		68,81		71,06		84,61
	t, ^0C	50			60		70		80		140
	R, Om	53,00			55,26		57,52		59,77		73,32
	t, ^0C	0			10		20		30		90
	R, Om	41,71			43,97		46,23		48,48		62,03
	t, ^0C	-50			-40		-30		-20		40
	R, Om	163,90			168,16		172,42		176,68		50,74
	t, ^0C	150			160		170		180		-10
			R, Om	142,60		146,86		151,12		155,38		-
			t, ^0C	100		110		120		130		-
			R, Om	121,30		125,56		129,82		134,08		159,64
			t, ^0C	50		60		70		80		140
			R, Om	100,00		104,26		108,52		112,78		138,34
			t, ^0C	0		10		20		30		90
			R, Om	78,70		82,96		87,22		91,48		117,04
			t, ^0C	-50		-40		-30		-20		40

Platina va misdan tayyorlangan qarshilik termometrlarini darajalash 4, 5, 6, 7- jadvallarda keltirilgan.
R₀ = 100 Om - 21 darajali termometrlar uchun;
R₀ = 10 Om - 20 darajali termometrlar uchun.
(0⁰ C dagi qarshiligi 10 Om bo'lgan termometrlar uchun barcha qiymatlarni 10 ga bo'lish tavsiya etiladi).
Termometrlarning darajalash jadvallarida keltirilgan turli temperaturalardagi elektr qarshiliklar quyidagi formulalar bo'yicha aniqlanadi:

1. 
   platinadan tayyorlangan qarshilik termometrlari uchun:
   _
   agar – 200 °C ≤ t ≤ 0 ⁰C bo'lsa; (2.24)
   _, agar 0⁰C ≤ t ≤ + 650 °C bo'lsa; (3.15)

   b) misdan tayyorlangan qarshilik termometrlari uchun:

   
   _, agar -50°C ≤ t ≤ + 180°C bo'lsa; (3.16)
   bu yerda: R₀ - termometrning 0°C temperaturadagi qarshiligi,
   R_t - termometrning t ⁰S temperaturadagi qarshiligi;
   A, B, C - qiymatlari darajalash yo'li bilan, mos ravishda,
   kislorodning (-182,97°C), suvning (100°C) va
   kumushning (444,6°C) qaynash temperaturalarida
   aniqlanadigan doimiy koeffitsiyentlar;
   Α- misning elektr qarshiligi termik koeffitsiyenti.
   A= 3,96847·10^-3 1/grad;
   
   V = -5,847 · 10^-7 1/grad;

   S = -4,22 · 10^-12 1/grad;

   
   
   α = 4,26 · 10^-3 1/grad.

   Platinali qarshilik termometr diametri 0,03...0,1 mm li simlardan tayyorlanadi. Platinaning qimmatbaho metalligi termometrning asosiy kamchiligi hisoblanadi. Misning afzallik tomonini esa narxining arzonligi va yuqori tozalik darajasiga ega bo'lgan juda ingichka sim olish imkoniyati borligi ko'rsatadi.

   
   Sanoatda gazsimon suyuq moddalarning temperaturasini o'lchash uchun moslashgan (bir xillashtirilgan) konstruksiyali qarshilik termo­metrlari ishlab chiqariladi (32- rasmda qarshilik termometrining konstruktiv sxemasi keltirilgan). Termometr himoyalangan po'lat g'ilof 5 ichiga joylashtirilgan sezgir element 6, termometrni qotirish uchur xizmat qiladigan himoyalangan po'lat g'ilof 5 ga kavsharlangan rezbali shtutser 4 dan iborat. Armirlangan (armaturalangan) chinni trubkachalar 3 ichidan o'tgan simlar yordamida sezgir element bosh qism 1 da joylashtirilgan ulanmalar quduqchasi bilan birlashtiriladi (ulanadi).
   Qarshilik termometri.
   Termometrlarning asosiy texnik tavsiflari 8 – jadvalda keltirilgan.