Kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

 Yaxlit siltash
– bu tur eng murakkab harakat turlaridan biri. Ularni 
bajarganda tananing barcha a’zolari ishtirok etadi. Qoidadagidek, yaxlit siltash – 
tizza, tos-son va umurtqalararo a’zolarni yozishga asoslangan harakatdir. 
Gavda bilan siltash o‘zida yaxlit to‘lqinning bir “qismi”ni aks ettiradi. 
Qo‘llar bilan siltash – badiiy gimanstikada keng qo‘llaniladigan ifodali 
plastikaning muhim elementidir. Ular to‘lqinlar va qo‘llarning turli “mayin” 
harakatlari bilan birga panjalar bilan ifodali harakatlarni to‘ldiruvchi qo‘llar 
harakati “tili”ni tashkil qiladi. 
Oyoqlar bilan siltashlar – oddiy qo‘llar bilan siltash harakati, lekin ifodali 
imkoniyatlari va oyoq bilan siltash turlari qo‘l bilan siltashga nisbatan 
chegaralangan. 
Oyoq bilan siltashni bajarganda gimnastikachining harakat sifatlari: kuchli, 
tezkor harakatlarni amalga oshirish, tos-son bo‘g‘imi harakatchanligi, bo‘shashish 
va erkin harakat qila olish qobiliyatlari namoyon bo‘ladi.Oyoqlar bilan siltashning 
asosiy turlari siltanuvchi oyoqning harakat yo‘nalishi va harakteriga bog‘liqligiga 

---

82
qarab ajratiladi. Bu siltashlar oldinga, yonga, orqaga, shu bilan birga aylanma 
siltashlardir. 
Murakkab siltashlar
– yuqorida aytib o‘tilgan siltashlarning barchasini 
yoki ko‘pchiligini o‘z ichiga oladi. Harakterli misol –oldinga (yonga) yaxlit siltash 
bilan bir nomli oyoq bilan siltashni birga olib borish. 
 
4.4 Sakrashlar 
Sakrashlar
– badiiy gimnastikadagi eng yorqin elementlardan biri 
bo‘libgina qolmay, balki gimnastikachidan yaxshi jismoniy va texnik 
tayyorgarlikni talab qiluvchi murakkab harakat turlaridan biridir. Gimnastikachi 
sakrashni bajarganda minimal vaqt ichida esda qoladigan obrazni yarata olishi 
kerak. 
4.4.1 Sakrashlarning tasnifi
Badiiy gimnastikada turli sakrashlarning ehtimolga yaqin soni asosan 
chegaralanmagan. Bu sakrash shaklini aniqlovchi omillar ancha ko‘pligini 
izohlaydi, bir sakrashda birlashadigan bu omillarning turli kombinasiyalari 
imkoniyatlari esa turli harakatlarni paydo bo‘lishiga olib keladi. Shu sababli 
sakrashning mohiyatiga ko‘ra qat’i va to‘liq tasniflab bo‘lmaydi. Lekin, uslubiy va 
amaliy maqsad uchun sakrash to‘g‘risida ma’lum darajada tasavvurga ega bo‘lishi 
mumkin bo‘lgan qisqa va qoniqarli tasnifi paydo bo‘ldi.