Kreditning turlari tayyorladi: Amonqulova Ziyoda

4) to’lov aylanmasidagi uzluksizlikni qoplash uchun beriladiga kreditlar. Masalan, korxonalarning joriy hisobraqamlariga mablag’lar kelib tushish vaqti bilan to’lovni amalga oshirish vaqti o’rtasiadagi nomuvofiqlik yuzaga kelsa to’lov aylanmasida uzilish sodir bo’ladi. Yana shuni ham ta’kidlab o’tishimiz joizki davlat budjeti ijrosi paytida ham uzilishlar yuzaga keilishi mumkin.

VII) davlat budjeti defitsitini qoplash maqsadida beriladigan kreditlar.

Uzoq davrlardan buyon kreditning quyidagi turlari qo’llanilib kelinmoqda.

• Qisqa muddatli kreditlash;
• Uzoq muddatli kreditlash.

Qisqa muddatli kreditlashda kreditlar bir necha oylardan bir yilgacha bo’lgan muddatga beriladi. Bu turdagi kreditlar ishlab chiqarish aylanma fondlari va muomala fondlarining doiraviy aylanishining uzluksizligini ta’minlaydi. Bizga malumki, aylanma fondlarning doiraviy aylanishi deyarli barcha ishlab chiqarish sohalarida bir yil va undan kamroq vaqt davom qiladi. Bir yil fondlar aylanishining tabiiy o’lchovi sifatida xizmat qiladi. Shuning uchun ham, bir yil qisqa va uzoq muddatli kreditlashning chegarasi bo’lib xizmat qiladi.

Qisqa muddatli kreditlar o’z tabiatiga qarab quyidagi turlarga bo’linadi:

1. Kreditlash obyektlarining iqtisodiy mohiyatiga qarab:

• tovar moddiy boyliklari uchun beriladigan kreditlar;
• ishlab chiqarish xarajatlari (mahsulotning yangi turini o’zlashtirish, mavsumiy xarajatlarni amalga oshirish bilan bog’liq xarajatlarni) uchun beriladigan kreditlar;
• hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun beriladigan kreditlar (akkreditiv ochilganda, tayyor mahsulotni jo’natganda va boshqa hollarda).

2. To’lash muddatiga qarab:

muddatli, muddati kechiktirilgan va muddati o’tib ketgan kreditlar.

• Kreditni to’lash manbalariga qarab:
• qarz oluvchining o’z mablag’lari hisobidan;
• grant mablag’lar hisobidan;
• yangi kreditlar jalb qilish hisobidan.
• Ta’minlanganlik tamoyilining amal qilishiga qarab:
• to’g’ridan-to’g’ri ta’minlanganlikka ega bo’lgan kreditlar;
• egri (biror korxona va tashkilot vositasida) ta’minlanganlikka ega bo’lgan kreditlar;
• ta’minlanmagan kreditlar.
• To’lanadigan foiz darajasiga qarab:
• o’rtacha (normal) foiz stavkali;
• yuqori foizli;
• past foiz stavkali;
• foizsiz kredit.