Kredit-iqtisod


Ta‟sir ko„rsatish ko„pincha quyidagi asosga ko„ra tasniflanadi, ular 5 ta



Download 8,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/585
Sana03.01.2022
Hajmi8,74 Mb.
#315939
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   585
Bog'liq
Tarbiyaviy ishlar metodikasi

Ta‟sir ko„rsatish ko„pincha quyidagi asosga ko„ra tasniflanadi, ular 5 ta 

turda olib boriladi: 

 

1. Harakat manbaiga asoslanib ta‘sir ko‗rsatish: 

a) boshqa kishi orqali ta‘sir ko‗rsatish; 

b) o‗ziga-o‗zi ta‘sir qilish - ta‘sir etish obyеkti bilan subyеkti mos tushadi. 

2. Subyektning holatiga asoslanib, ta‘sir ko‗rsatish: 

a) uyg‗oq holda ta‘sir ko‗rsatish; 

b) uxlagan holda ta‘sir ko‗rsatish; 

c) gipoteza holida ta‘sir ko‗rsatish (faraziy, taxminiy). 

3.Ta‘sir ko‗rsatuvchining bor yoki yo‗qligi, ta‘sir ko‗rsatish maqsadiga qarab, 

ongli ravishda, zo‗r berish orqali amalga oshiriladi: 

a) oldindan mo‗ljallab, ta‘sir ko‗rsatish; 

b) mo‗ljallamasdan, ta‘sir ko‗rsatish.  

 

Mo‗ljallangan  ta‘sir  ko‗rsatishda  o‗qituvchi  oldiga  qo‗yilgan  maqsad  asosida 



ruhiy  ta‘sir  ko‗rsatishni  ongli  tashkil  etib,  o‗z  oldiga  qo‗ygan  natijaga  erishadi. 

Masalan,  o‗qituvchi  yaxshi  o‗qigan  o‗quvchining  o‗qishdagi  ijobiy  tomonlarini 




55 

o‗quvchilar  oldida  maqtaydi  va  unga  kuchli  ta‘sir  etаdi.  Mo‗ljallanmaganda  ta‘sir 

ko‗rsatuvchi o‗z oldiga maqsad qo‗ymaydi. Ba‘zan o‗qituvchi o‗zi tushunib yеtmay, 

odatdagidan murakkab bog‗lanishda bir o‗quvchiga murojaat qilib, unga kuchli ta‘sir 

ko‗rsatadi.  Masalan,  sen  hamma  vaqt  shundaysan.  Senga  biror  ishni  topshirsam, 

baribir sen uni uddalay olmaysan, kabi; 

c) o‗ziga-o‗zi ta‘sir etish ham mo‗ljallangan va mo‗ljallanmagan bo‗ladi. Inson 

ongli ravishda o‗zidagi salbiy sifatlarni yo‗qotishga intiladi. Mo‗ljallanmaganda esа 

buni ongsiz, erkin, o‗z xohishicha amalga oshiradi. 

4. Ta‘sir etish natijasiga qarab ikkiga bo‗linadi: 

a)  ijobiy;  b)  salbiy.  Ijobiy  ta‘sirda  ijobiy  ruhiy  sifatlar  shakllanadi  (odat, 

qiziqishlar,  munosabatlar).  Salbiy  ta‘sir  ko‗rsatishda  salbiy  sifatlar  shakllanadi. 

Masalan, tahqirlash, ma‘naviyasizlik va h.k. 

5. Ta‘sir etish mazmuniga qarab farqlanadi: 

a)  ochiqchasiga  ta‘sir  ko‗rsatish.  Ta‘sir  ko‗rsatishni  to‗g‗ridan-to‗g‗ri,  ochiq-

chasiga ta‘sirlanuvchi biror aniq harakatga da‘vat etаdi. Masalsn, bundan keyin hеch 

qachon chekmaysan; 

b)  yashirin  holda  ta‘sir  ko‗rsatish.  Ta‘sir  ko‗rsatishda  maqsad  yashirinadi, 

to‗g‗ri aytilmaydi, u yoki bu mo‗ljal qilingan ta‘sir harakat orqali amalga oshiriladi. 

Pedagogik ta‘sir ko‗rsatishning shakllari (32-rasm) 

Ta‘lim muassasasida pedagogik ta‘sir etishning quyidagi shakllari qo‗llaniladi. 

I.  Bevosita,  oldindan  mo‗jallab,  ta‘sir  etish  (bu  to‗g‗ridan-to‗g‗ri  ta‘sir  etish 

deyiladi) bunda jamoaviy, buyruq va murabbiy ta‘sir etish qo‗llaniladi. 

II.  Bilvosita  ta‘sir  ko‗rsatisn  o‗quvchiga  ta‘sir  ko‗rsatishning  asosiy  vositasi 

hisoblanadi. Bilvosita ta‘sir ko‗rsatishning quyidagi shakllari mavjud sha‘ma shaklida 

(o‗qituvchiga  jamoat  isnlaridagi  faolligi  uchun  uni  qo‗llab-quvvatlaydi‖.  ―Mabodo, 

sen charchamadingmi?‖ ta‘sir ko‗rsatishning bilvosita ma‘qullashi). 

32-rasm 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


Download 8,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   585




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish