Kreativ 2020. indd

TESTNI SHAKLLANTIRISH VA KOGNITIV 

TESTNI VALIDLASH

MADANI YATLARARO VALIDLIKNI TAʼMINLASH

151.  Test materiallarini katta xalqaro sinovga tayyorlayotganda test 

tuzuvchilar  testni  qoʻllashni  va  format  standartlarini  hisobga  olishlari 

hamda tuzilma ekvivalentligi kabi madaniy va til masalalarini inobatga 

olishlari zarur. 

---

62

63

152.  PISA  dasturida  kreativ  fikrlashni  baholashda  kamchilik 

quyidagilarni oldindan rasman belgilab olish ehtimoliy masalasidan kelib 

chiqishi  mumkin:  a)  konseptuallashtirish,  amalga  oshirish,  oʻlchamlar 

raqami  va  konstruktning  maqsadli  xatti-harakati  nuqtayi  nazaridan 

oʻlchanayotgan  kreativ  fikrlash  koʻnikmalarining  madaniyatlararo  bir 

xilligi;  b)  topshiriq  formati  bilan  o‘quvchining  tanishligini  (masalan, 

interaktiv simulatsiyali test vazifalarida); d) zaruriy avvalgi bilim vazifa 

ko‘rsatmalarini sharhlash hamda berilgan stimullar tushunarliligi (masalan, 

soʻzlashuv  tiliga  oid  soʻzlardan  yoki  tasvirlardan  foydalanish)  nuqtayi 

nazaridan muammoli topshiriq mazmunida (kontentida). 

153.  Ushbu boʻlim koʻp jihatli ekvivalentlikning oʻta muhimligiga urgʻu 

beradi, tavsiya etilgan test tuzish hamda psixometrik tahliliy bosqichlar 

turkumini belgilab beradi, bu esa ham milliy, ham xalqaro guruhlarga qatʼiy 

moslashtirilgan sinov vazifalari va shkalalariga olib keladi (International 

Test Commission, 2017 [123]). Boʻlimda, shuningdek, PISA kreativ fikrlash 

sinovini tashkil etish mobaynida IHTT Kotibiyati hamda pudratchi tashkilot 

olib borgan validlash mashqlari keltirilgan.