Kreativ 2020. indd

KREATIV YON DASHUVNING DOMENLARI
19. 
Ijodiy qobiliyatning muayyan domenga bog‘liqligi quydagicha dir: 
ijodiy yondashuvning 
qaysi 
va 
qancha 
sohalari mavjud boʻlishi mumkin? 
Koʻpgina nazariyotchilar turli ijodkorlik sohalarini aniqlashga harakat 
qilib kelmoqdalar, shularning ichida diqqatga eng sazovori Kaufman 
(va boshqalar) (2004 [29]; 2005 [28]; 2006 [30]; 2009 [31]; 2012 [32]) 
tadqiqotlaridir. Soʻnggi ishlarida Kaufman kreativ yondashuvning besh 
domenini sanaydi: kundalik, taʼlimga oid, harakatga oid, ilm-fanga oid va 
sanʼatga oid sohalar (Kaufman, 2012 [32]).
20. 
Boshqa tadqiqotchilar ham shunga oʻxshash kreativlik sohalari 
haqida ma’lumot berishgan. Runco va Bahleda (1986 [33]) ijodiy faoliyatni 
«sanʼatkorlik» va «ilmiy» sohalariga ajratgan. Amabile fikricha (1983 [34]; 
1996 [35]), ijodiy faoliyat uch umumiy sohaga boʻlinishi mumkin: verbal, 
sanʼatkorlik va muammoni hal qilish. Chen va boshqalar (2006 [36]) ham 
verbal, sanʼatkorlik va matematika sohalari haqida ma’lumot berishgan. 
Kreativ faoliyatni sanaʼtkorlik va verbal sohalarga boʻlish Conti va boshqalar 
(1996 [37]) tadqiqotlarida ham uchraydi.
21. 
Kreativlik sohalarini oʻrgangan amaliy tadqiqotlarning batafsil 
meta-tahliliga ko‘ra, matematika ilmiy sohasi doimo boshqa ijodkorlik 

---

13
sohalardan yaqqol ajralib turadi (Julmi va Scherm, 2016 [38]). Ushbu meta-
tahlil barcha tadqiqotlarda kreativlik sohalari Kaufman va Baer (2004 
[29]) tomonidan aniqlangan amaliy ijodkorlik, empatiya/munosabat va 
matematika/ilm-fan sohasidagi ijodkorlikka boʻlinishi kabi umumiy bir 
qonuniyat kuzatilayotganini koʻrsatmoqda.