Koxonalar faoliyatida bankrotlik amaliyoti va uning tashkiliy xususiyatlari

Z=1,2x1+1,4x2+3,3x3+0,6x4+1,0x5,
(1)
bu erda:
Z – bankrotlik xavfi darajasining integral ko’rsatkichi;
x1 – ishchi kapitali (IK)ning korxona jami aktivlari (A) summasiga nisbati (u
aktivlarning likvidlik darajasini ko’rsatadi);
x2 – sof foyda (SF)ning ishlatilayotgan aktivlar o’rtacha miqdori yoki jami
kapitalga nisbatini namoyon etuvchi aktivlar yoki jami ishlatilayotgan kapitalning
rentabellik darajasi (u korxona foydasini yaratish darajasini ko’rsatadi);
x3 – aktivlar (yoki jami ishlatilayotgan kapital)ning daromadliligi darajasi. Bu
ko’rsatkich sof daromad (SD) (yalpi daromaddan mahsulot narxi tarkibiga kiruvchi
soliq to’lovlarining ayirmasi)ning ishlatilayotgan aktivlarning o’rtacha miqdori yoki
jami kapitalga nisbatini namoyon etadi (u korxona daromadlari joriy xarajatlarni
qoplash va foydani shakllantirish uchun qay darajada etarli ekanligini ifodalaydi);

x4 – xususiy kapital summasi (XK)ning qarz kapitali (QK)ga nisbati
koeffitsienti. Xorijiy amaliyotda xususiy kapital odatda balans qiymati bilan emas,
balki bozor qiymati (korxona aktsiyalarining bozor qiymati) bilan baholanadi;
x5 – mahsulot sotish hajmi (SH)ning aktivlar o’rtacha qiymati yoki jami
ishlatilayotgan kapitalga nisbatini namoyon etuvchi aktiv yoki kapitalning aylanishi.
U x2 ko’rsatkichi bilan birgalikda korxona kapitalidan foydalanish jarayonida
foydaning shakllanish multiplikatorini ifodalaydi.
Altman modeli alohida omillarining ko’rsatib o’tilgan qiymatini hisobga olgan
holda bevosita hisob-kitoblar uchun quyidagi ko’rinishda tatbiq etilishi mumkin: