Kostyum tarixi

Ayollar libosi.
Asr davomida ayollar libosi asosida bir necha bor shakli 
o’zgargan metall plastinkali suyakli korsetlar yotadi. Korset shakli o’zgarib turgan va 
modani aks ettirgan. Ko’ylaklarning etaklari kraxmallangan va bir necha ustki 
yubkalar hisobiga keng, shaklan katta bo’lib qolavergan.
Ichki ko’ylak,
ya’ni 
kott lif
yoki 
korsaj
va yubkadan iborat. Old lifi uchburchak 
shakldagi o’yiq ustiga yechib qo’yish mumkin bo’lgan kiritma, to’r bilan 
bezaklangan keng va past yoqadan iborat. Ustki ko’ylak sifatida keng, kalta yengli va 
bel qismi yuqori bo’lgan oldi ochiq 
rob
xizmat qilgan. Ichki va ustki kiyimlarning 
ranglari kontrast yechimda: biri yorqin, biri to’qroq rangda hal etilgan. Asrning 

---

77
ikkinchi yarmida ayollar libosining shakli keskin o’zgardi. Yenglar kengligini 
yo’qotib, kaltalashdi (tirsakkacha). Past qismi esa keng to’rli pirpiraklar bilan bezaldi. 
Bu davr ayollar libosining asosiy ifodali chizig’i – uning ikki qavatli yubkadan 
iboratligida ko’zga tashlanadi. Kott lifiga odatda ikkita yubka tikilgan: 
fripon
(ichki) 
va 
modest
(ustki). Modest uchun og’ir naqshlarsiz barxat, parcha, atlas kabi matolar 
tanlangan. Fripon uchun esa yengil va yupqa matolar: tafta, muar, kamlot
tanlangan. Modest old qismi kesmali bo’lgan. Kesma chetlari to’rlar, ryushlar va 
mo’yna bilan bezalgan. Etak qismi esa burmalanib, shnurlar va munchoqlar 
yordamida lifga qotirilgan. Friponning ochilib qolgan qismi, ya’ni oldi va past 
qismiga volanlar, bir necha qatorli pirpiraklar, to’rlar, baxrama, shokilalar bilan 
bezak berilgan (42-rasm).
42-rasm. Ayollar kostyumi 
Faqatgina dvoryan ayollari kiyishi mumkin bo’lgan 
rob
shleyf bilan tikilgan. 
Rob yubkasi ham beldan burmalanib, pastga tomon oldi ochiq bo’lib, kott yubkasini 
berkitmay turgan. Yubkalardagi ko’pgina taxlamalar va burmalar bo’ksa chizig’ini 
birmuncha kattalashtirib, ayollar gavdasining past qismini kengaytirib ko’rsatgan (43-
rasm).

---

78
43-rasm.Fransuz ayollar liboslari 
Bu davr moda yaratuvchilari, asosan, fransuz qirollari va uning a’yonlari edi. 
Shunday qilib, bir asr davomida aslzodalar libosi 6 marta o’zgardi.