Kostum va moda tarixi

Erkaklar libosi. XV asrda modaning asosiy yaratuvchisi 
Florensiya, XVI asrda esa Venetsiya edi. XV asrda qomatga 
yopishib turadigan shakl saqlanib qolgan. Bu davr liboslari 
o‘zining qulayligi bilan ajralib turadi. Poyabzallar  tumshuq 
qismining dumaloq formasi bilan farqlanadi. Erkaklar libosi: 
ko‘ylak, kolet, paypoqli ishton, simara, tabor, plashdan iborat. 
Erkaklar ko‘ylagi – asosan, yupqa oq matodan tayyorlanib, 
ishtonga qistirib kiyilgan. Erkaklar ko‘ylagi, shuningdek, ishton 
va kalta ust kiyimi o‘rtasidan ham chiqarib qo‘yilardi. Yoqasi 

---

68
keng oval yoki kvadrat shaklida bo‘lib, uning chetlari tasmalar, 
ipakli to‘rlar, matolardan qilingan tishchalar bilan bezaklanardi.
32-rasm.
  Kolet – tik yoqali, tor va kalta, 
belgacha yoki bo‘ksagacha tushib 
turuvchi, old qismida tugma yoki tasma 
bilan qadaladigan ustki kiyim (32-rasm). 
Kolet ko‘krak, bel, bo‘ksaga yopishib 
turadigan kiyim turi bo‘lib, u beldan 
ajratilgan. Bo‘yin o‘mizi turlicha 
bezaklangan. Yoqasi baland va tik, 
chuqur, oval yoriqlardan ichki ko‘ylak 
ko‘rinib turgan. Uning yengi o‘mizga 
tikilmagan, balki alohida o‘rinlarda 
(o‘mizning tagi, yelka qismi, yonidan) 
chatib qo‘yilgan. Bu holat harakatlar 
erkinligini ta’minlashda yordam bergan. 
Yeng 
ning yelka qismi va tirsaklarda 
yoriqlar qol dirilib, ulardan erkaklar icki ko‘y la gining ko‘rinib 
turishi maqsad qilingan. 
Paypoqli ishton elastik matodan bo‘lib, oyoqqa yopishib 
turgan. U koletga maxsus teshiklar orqali shnurlar yorda-
mida mahkamlan gan. Paypoqli ishton va kolet orasidan ichki 
ko‘ylak ko‘rinib turgan. Miparti modasidi (32-rasm) ishtonning 
bir oyog‘i sidirg‘a, ikkinchisi yo‘l-yo‘l bo‘lgan. 
XV asr oxiriga kelib paypoqli ishton ustidan kalta, bo‘ksaga 
yopi shib turadigan kalta ishtonlar kiyila boshlagan. XV asr 
Florensiya modasida bu ishtonlar bo‘ksaga qattiq yopishib 
turgan. XVI asr o‘rtalariga kelib ular pastga tomon kengaya 
boshlagan. 
XVI asrning ikkinchi yarmiga kelib, kiyimlarda butun mato 
ustini qoplagan uzun dekorativ yiriqlar paydo bo‘ldi. Erkaklar 
poyabzali juda qulay bo‘lib, u charmdan tayyorlanib, keng 
tumshuqli, yumshoq bo‘lgan. Bosh kiyimlar: past shlyapalar, 
beretlar, feskalar keng urf bo‘lgan.

---

69
33-rasm.