Коррупция лот. Corrumpere — бузмоқ

Коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат дастурлари ва бошқа дастурлар.

Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 3 январдаги “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонунининг 6-моддасига биноан “Коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсати давлат дастурлари ва бошқа дастурлар асосида амалга оширилиши мумкин.

Давлат дастурлари ва бошқа дастурлар ушбу Қонуннинг қоидалари самарали ижро этилишини таъминлаш, коррупциянинг ҳолати ҳамда тенденцияларидан келиб чиққан ҳолда коррупцияга қарши курашиш бўйича комплекс ва тизимли чора-тадбирлар кўриш мақсадида ишлаб чиқилади ҳамда амалга оширилади”.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 2 февралдаги ПҚ-2752-сонли қарори билан 2017-2018 йилларга мўлжалланган коррупцияга қарши курашиш бўйича Давлат дастури қабул қилинган.
Дастур 5 йўналишда 51 амалий амалий чораларни ҳал қилишни назарда тутган.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 27 майдаги ПФ-5729-сонли Фармони билан 2019-2020 йилларда коррупцияга қарши курашиш Давлат дастури қабул қилинган. Дастур 4 йўналишда 35 амалий амалий чораларни ҳал қилишни назарда тутган.
Ўзбекистон Республикасида коррупцияга қарши курашиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида
Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 3 январдаги “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонунининг 3-моддасида асосий тушунчалар таърифи берилган:
Коррупция — шахснинг ўз мансаб ёки хизмат мавқеидан шахсий манфаатларини ёхуд ўзга шахсларнинг манфаатларини кўзлаб моддий ёки номоддий наф олиш мақсадида қонунга хилоф равишда фойдаланиши, худди шунингдек бундай нафни қонунга хилоф равишда тақдим этиш;
Коррупцияга оид ҳуқуқбузарлик — коррупция аломатларига эга бўлган, содир этилганлиги учун қонун ҳужжатларида жавобгарлик назарда тутилган қилмиш;
Манфаатлар тўқнашуви — шахсий (бевосита ёки билвосита) манфаатдорлик шахснинг мансаб ёки хизмат мажбуриятларини лозим даражада бажаришига таъсир кўрсатаётган ёхуд таъсир кўрсатиши мумкин бўлган ҳамда шахсий манфаатдорлик билан фуқароларнинг, ташкилотларнинг, жамиятнинг ёки давлатнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари ўртасида қарама-қаршилик юзага келаётган ёки юзага келиши мумкин бўлган вазият.
Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси, Олий суди, Давлат хавфсизлик хизмати, Ички ишлар вазирлиги, Давлат божхона қўмитаси, Миллий гвардиясининг 2019 йил 30 декабрдаги ҚК-72, 08/УМ-804-19, 42, 101, 01-02/22-70, 34-сон қарори билан тасдиқланган “Электрон жиноий-ҳуқуқий статистика” ягона ахборот тизимини юритиш тартиби тўғрисидаги низомга асосан:
“Коррупцияга оид жиноятлар тоифасига қуйидагилар кириши:

• 
  Ў збекистон Республикаси Жиноят кодексининг 192⁹, 192¹⁰, 210, 211, 212, 213, 214-моддаларида назарда тутилган жиноятлар;
  
• 
  ғаразгўйлик ёки бошқа шахсларнинг манфаатларини кўзлаб содир этилган Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 192¹¹, 205, 206, 209, 301-моддаларида назарда тутилган жиноятлар;
  
• 
  мансабдор шахс томонидан мансаб мавқеини суиистеъмол қилиш йўли билан ғаразгўйлик ёки бошқа шахсларнинг манфаатларини кўзлаб содир этилган Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 167, 168-моддаларида назарда тутилган жиноятлар;
  
• 
  ушбу банднинг иккинчи-тўртинчи хатбошиларида назарда тутилган жиноятлар орқасида олинган даромадларни легаллаштирганлик учун Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 243-моддасида назарда тутилган жиноятлар белгиланган.
  

Қонуннинг 4-моддасида коррупцияга қарши курашишнинг асосий принциплари сифатида:

• 
  қонунийлик;
  
• 
  фуқаролар ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларининг устуворлиги;
  
• 
  очиқлик ва шаффофлик;
  
• 
  тизимлилик;
  
• 
  давлат ва фуқаролик жамиятининг ҳамкорлиги;
  
• 
  коррупциянинг олдини олишга доир чора-тадбирлар устуворлиги;
  
• 
  жавобгарликнинг муқаррарлиги белгиланган.
  

Коррупциявий жиноятларнинг ўзига ҳослиги уларни масус субъект содир этишидир.