Korporativ boshqaruv: prinsiplar, siyosat va amaliyot

 
7.4.  Ijro  etuvchi  organlarning  shakllanishi  va  ish  faoliyatining tugatilishi. 
Ijro  etuvchi  organlar  majburiyatlari.  Ijro  etuvchi  organlar  va  direktorlar 
yig‘ilishining o‘zaro bog‘liqligi. 
Kuzatuv kengashining vakolatlari quyidagicha tartibda amalga oshiriladi: 
 1.  Umumiy  yig‘ilish  yoki  Ijro  etuvchi  organga  hal  qilish  uchun  berilishi 
mumkin  bo‘lmagan  va  faqat  Kuzatuv  kengashi  vakolatiga  kiradigan  masalalar, 

---

 
 
144 
jamiyat  Ustavida  faqat  Kuzatuv  kengashi  vakolatiga  kiruvchi  masalalar  deb 
belgilanishi kerak; 
 2.  Kuzatuv  kengashi  vakolatiga  kiritilgan  masala  Umumiy  yig‘ilish  mutlaq 
vakolatiga tegishli bo‘lsa, Ustavda ushbu masalani faqat Kuzatuv kengashi vakolatiga 
taaluqli qilib belgilash mumkin; 
 3.  Umumiy  yig‘ilishning  umumiy  vakolatiga  qarashli  masalalar,  Jamiyat 
Ustavida Umumiy yig‘ilish yoki Kuzatuv kengashi yoki Ijro etuvchi organ vakolatiga 
doir qilib belgilanishi mumkin; 
 4.  Taftish  komissiyasi  tomonidan  jamiyatning  moliyaviy  -  xo‘jalik  faoliyatini 
taftish qilish haqidagi qaror qabul qilish to‘g‘risidagi masala, Ustavda ham Umumiy 
yig‘ilish, ham Kuzatuv kengashi va Taftish komissiyasi vakolatiga kiritilishi kerak; 
 5.  Umumiy  yig‘ilish  kun  tartibini  shakllantirish  bo‘yicha  tashabbuslar  bilan 
bog‘liq masalalar. 
  Kuzatuv  kengashi  vakolatlaridan  samarali  foydalanish  uchun  quyidagilarga 
amal qilish lozim: 
 1.  Umumiy  yig‘ilish  va  Kuzatuv  kengashi  qarorlarining  bajarilishini  kuzatib 
borish; 
 2. Kuzatuv kengashiga Aksiyadorlarning murojaatlari bo‘yicha muvofiq teskari 
aloqani ta’minlash; 
 3.  Biznes  -  rejani  tuzish  va  amalga  oshirishda  Kuzatuv  kengashi  va  Ijroiya 
organining solidar (birgalikda) javobgarligi; 
 4.  Aksiyadorlarning  dividendlar  bo‘yicha  “umidlarini”  va  ishlab  chiqarishning 
qayta  investitsiya  qilinishiga  ehtiyojlarini  hisobga  oladigan  mo‘‘tadil  dividend 
siyosati; 
 5.  AJ  asosiy  faoliyatiga  mansub  bo‘lmagan,  mulklarni  sotib  olish  va 
begonalashtirish,  bitimlar  hamda  zahira  va  boshqa  fondlarni  ishlatilish  ustidan 
Kuzatuv kengashining nazorati; 
 6.  Ijroiya  organi  bilan  yollash  bo‘yicha  mehnat  shartnomasi  doirasida  qat’iy 
o‘zaro munosabatlarni yuritish. 

---

 
 
145 
Kuzatuv kengashining roli va vazifalarini qo‘yidagilarda kurish mumkin: 
Kengashning  vazifasiga  Aksiyadorlar  nomidan  Jamiyat  faoliyatiga  rahbarlik 
qilish va uning oliy menejerlari (Boshqaruv, Bosh direktor) faoliyatini nazorat qilish 
kiradi. 
 Kengash faoliyatining asosiy jabhalari: 
- Aksiyadorlik jamiyatlari strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish; 
- risklarnii boshqarish tizimining yaratilishini ta’minlash; 
- jamiyatning joriy moliyaviy - xo‘jalik faoliyati; 
-  Aksiyadorlik  jamiyatlari  ijroiya  organi  (oliy  menejerlar)ning  ishlashini 
kuzatish; 
- Kengash va uning alohida a’zolarining ishini yo‘lga qo‘yish; 
- kompaniya faoliyati haqida axborotni tayyorlash va oshkor qilish; 
- inqirozning oldini olishga qaratilgan boshqaruv; 
 - nomzodlarni ko‘rsatish; 
- nomzod ko‘rsatishda cheklanishlar; 
- nomzod ko‘rsatish muddatlari; 
- son tarkibi; 
- nomzodlar bo‘yicha talabnomalarni berish tartibi va shakli; 
- talabnomalarni ko‘rib chiqish tartibi. 
Kuzatuv kengash a’zoligiga nomzodlarga qo‘yiladigan talablar: 
- qonuninchilikda o‘rnatilgan cheklanishlar; 
-  alohida  Aksiyadorlik  jamiyatlarida  Kuzatuv  kengashiga  saylanadigan 
shaxslarga maxsus talablar.