4. Ишлаб чикариш жамоасининг тузуми
Х,ар бир и шлаб чикариш жа моас и узининг маълум
хусусиятлари (хулк, феъл-атвори) билан б о ш к а жа моа -
л а р д а н ф а р к килади.
Ж а м о а н и н г бу хусусиятларини и ф о д а л а ш учун унинг
корхона (цех)микёсида ка нд ай уринни э г а л л а ш и ни , шу-
нингдек ишлаб чикариш курсаткичлари д а р а ж а с и н и ,
ме хна т шароитини ва унинг кай т а рз д а
т а ш к и л килинган-
лигини, моддий ва ма ъна вий р а г б а т л а н т и р и ш усуллари
к а нч ал ик такомиллашг анини ва шу ж а м о а д а г и рухий
мухитни билиш зарур. Ж а м о а а ъ з о л а р ин ин г бир-бири
б ил ан муносабати икки хил тузулиш д ои р а с и д а урнати-
л ади:
1. Расмий
2.
Норасмий
Расмий
тузум — маъмурий
усулда
бириктирилган
од амл арн и нг ишлаб ч икариш ва ижтимоий фаол иятининг
расмий богланишини
хара ктерлайди
ва
уни
ра х б ар
б о ш к а ради.
Расмий тузум одамларнинг мансаб в а з и ф ас и доираси-
д а г и бир-бири билан булган муносабатини билдиради.
Б и р о к бирга
фа о л ия т
курсатиш
ж а р а ё н и д а
расмий
т у з у м л а р д а уларнинг а ъ з о ла р и уртасида ф а к а т психоло
гик муносабатларга ас осл анг ан янги н орасмий тузум
п а й д о булиши мумкин. Норасмий г урухл ар бир-бирини
ша хс а н ёктириш ёки ёктирмаслик, ма нфа ат д ор ли к ни нг
бирлигига кизикиш, хулк-атворининг у хша шл иг и, бир-
бирини тугри тушуниши асосида тузилган була ди.
Р ас м ий тузумнинг нормал шароитда и ш л а ш и ва унинг
бошка рувчанлиг ини т а ъ м и нл а ш
учун м а в ж у д норасмий
г ур у хл ар бир бири билан яхши м у но с а ба т да булиши
мухим аха ми ятг а эгадир.
Р а с м ий ва норасмий гурухлар доимий р а в и ш д а у з а р о
а л о к а д а булади. Шунинг учун норасмий т у з и л иш муноса-
батлари ф а к ат расмий туЗилиш оркали тартибга солинади.
И ш л а б чикариш г урухларида расмий ва норасмий
т у зилишла рнинг максади бир-бирига тугри келса, ун-
дан ж а м о а д а соглом
рухий иклим п ай до булиб, и шл а б
ч и к а р и ш курсаткичлари юкори булади. Акс х ол да гурухда
айрим низолар келиб чикиши мумкин.
И ш л а б чикариш гурухи а ъ з а т а р и н и п г у з а р о муноса-
батл ар и н и, улар олдига куйилган в а з и ф а л а р н и н г б а ж а р и -
л ишипи етакчи аниклайди.
Етакчи — йулбошчи деган маънони ан г ла т а д и ,
биз но-
расмий ту зи л ишда ги гурухнинг етакчиси туррисида тухта-
ламиз. Етакчи хеч ким томонидан тайинла нма йди, унинг
обруси расмий ж и ха т д ан кул л а б -к ув в ат л ан ма йд и. Би ро к
у гурухнинг б ошка а ъ з о л а р и д а н касб махорати,
шахсий
ф а з и л а т и , ёки б ошка бирор хислати билан а ж р а л и б тури-
шн керак. Р а х б а р л а р н и н г мавкеи эса расмий ж и х а т д а н
му с т а х к а м л а н г а н булиб, ул ар етакчилардан уз в аз и фа с и-
ни хар к а н д а й вазиятда б а ж а р и ш и билан ф а р к килади.
Do'stlaringiz bilan baham: