Koreya tarixi

(Xartguk  Saxvedan),
  S o tsia l  xalq   p artiy asi 
(Saxi>e
 
minjudan)
  va  b.  K o rey an i  b irla sh tirish ,  K X D R   b ila n   alo q a  o 'rn a tish  
va  A m e rik a   q o 'sh in in i  Ja n u b iy   K o re y a d a n   olib  ch iq ib   k etish   uc- 
h u n   k u ra sh u v ch i  ta sh k ilo tla r  p ay d o   b o 'la   b o sh lad i.  A m m o   1961 
y il  m artd a  h u k u m at  S h im o l  b ila n   a lo q alarn i  ta q iq la sh   va  erk in lik - 
n i  ch e k la sh g a   q a ra tilg a n   ik k ita  q o n u n   -   "V a q tin ch a lik   fav q u lo d - 
d a  a n tik o m m u n istik   q o n u n "  va  "N a m o y ish la r  u stid a n   n a z o ra t 
to ‘g 'risid a g i  Q o n u n "n i  qabu l  qilish i  y an g i  n a m o y ish la rn i  keltirib 
ch iq ard i.
1961  y il  16  m ay d a  m a m la k a td a   h arb iy   to 'n ta rish   b o 'lib   o 'td i, 
n atijad a  h o k im iy a t  tep asig a  g en eral  Pak  C h jo n   Xi  k eld i.  H u k u m at 
eg allab   o lin g an d an   so 'n g   h a rb iy   g u ru h   p a rla m e n tn in g   h ar  ikka- 
Ia  p a la ta sin i  va  siy o siy   p artiy a la rn i  tarq atib   y u b o rd i,  n a m o y ish - 
lar  va  m itin g la r  o 'tk a z ish n i  taq iq lad i,  k o 'p la b   g azeta  va  ju rn a lla r 
y o p ild i.  S iy o sa t  b ilan   sh u g 'u lla n ish i  ta q iq la n g a n   4  m in g ta  siy o siy  
arb o b n in g   n o m i  e 'lo n   q ilin d i.  1962  yil  d ek ab rd a  y ang i  k o n stitu t- 
siya  qabu l  q ilin d i.  1963  y il  o k ty a b rd a g i  sa y lo v la rd a   P ak  C hjo n   Xi 
p re z id e n t etib  say lan d i,  u n in g   shu   y ild a  tu z ilg a n   D e m o k ra tik   res- 
p u b lik a  p artiy asi 
(M inchju  konxvadan)
  y an g id an   jo riy   e tilg an   b ir 
p alatali  p a rla m en t  sa y lo v la rid a   g 'o lib   ch iqd i.  Pak  C h jo n  Xi  m am la- 
k atn i  1979  y ilg a  q ad ar  b o sh q a rd i  (u  1967  va  1971  y illa rd a   Ja n u b iy  
K o re y a n in g  p re z id e n ti  etib   qay ta  say lan g an ).
Pak  C h jo n   Xi  h u k m ro n lig i  d av ri  q a ra m a -q a rs h i  x ara k terg a  
eg a  b o 'lg a n .  B ir  to m o n d an ,  a y n an   u  to m o n id a n   "k o r e y s   iq tiso d iy  
m o "jiz a s ig a "  olib  k elg an   m o d ern iz a tsiy a la sh   o 'tk a z iid i.  5  y illik   ri- 
v o jlan ish   d a stu rin i  ishlab   ch iq q an   iq tiso d iy   re ja la sh tirish   B y u ro si 
tu zild i,  b o sh q a ru v   tizim i  m a rk a z la sh tirild i,  y irik   x o rijiy   in v e stitsi- 
y alar ja lb  etild i,  tezk o r  m ag istral  ta rm o g 'i q u rild i,  S am su n g ,  X y o n - 
de,  D E U ,  L aki  G o ld sta r  (LG )  va  shu  k abi  iq tiso d iy   o 'sish d a   loko-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

112
v n i   Bob  BO   LIN C A N   K O R EYA
m o tiv   roln i  o 'y n a g a n   m o liy a v iy -sa n o a t  k o rp o ra tsiy a la ri  (
cheboley
) 
u ch u n  sh a ro ity a r a tild i. Iq tiso d iy  riv o jla n ish   strate g iy asi m a m la k a t 
san o atin i  riv o jlan tirish   va  k o rey s  m a h su lo tla rin i  ch e t  el  b o z o rla ri- 
ga  ch iq arish   m aq sad id a  xorijiy  k a p ita lla rn i  ja lb   etish g a   q a ratilg an  
edi.  A g ar  1960  y ild a   Ja n u b iy   K o rey a  ek sp o rti  x ajm i  33  m ln .A Q S h  
d o llarin i  tashk il  etg an   b o 'lsa ,  1979  y ilg a  k elib   bu   k o 'rsa tk ic h   15 
m lrd .  d o llarg a  y etd i.  1972 y ild a n  "y a n g i  q ish lo q la r  u ch u n   h a ra k a t" 
k en g ay d i  (d av lat  h o k im iy a tin in g   b arch a  d a ra ja la rid a ,  ch e b o lla rd a  
va h atto k i  x u su siy  k o rx o n a la rd a   h am   u sh bu   x ara k a tg a  y o rd am  b e- 
ru v ch i  k o m ite tla r  tu zila  b o sh la d i),  b u   h arak at  u m u m d a v la t  h a ra - 
k atig a  ay lan d i  va  q ish lo q   san o ati  va  h ay o t  d arajasi  k o 'tirilish ig a  
olib  keld i.
6 0 -y illa rd a   aso siy   e'tib o r  y u q o ri  m a la k a li  ish ch ilar,  m u rak k ab  
tex n o lo g iy ai  va  k o 'p   s a r f-x a r a ja t  ta la b   etm a y d ig a n   y en g il  san o at- 
ga  q aratild i  1970  y ild an   so 'n g   m etallu rg iy a,  n e ft-g a z ,  k im y o,  ke- 
m aso zlik ,  q u rilish   kabi  so h alar,  k ey in ro q   esa  a v to m o b ilso z lik   va 
e lek tro n ik a   so h a la ri  riv o jlan d i.  1960  y ild a  Ja n u b iy   K o rey a  Y aM M  
d arajasi k ish i b o sh ig a  80 d o lla rn i  tash k il e tu v c h i n o ch o r m am lak at- 
lar  q ato rid an ,  1980 y ild a  Y aM M   k o 'rsa tk ic h i  kishi  jo n  b o sh ig a   1503 
d o lla rg a   k o 'ta rilg a n   d in a m ik   riv o jlan u v ch i  in d u strial  m a m la k a tg a  
ay lan d i.  Y aM M n in g   o 'rta ch a   y illik   o 'sish i  9,2  foiz,  b a 'z a n   H fo iz - 
g ach a k o 'ta rilg a n .  Iq tiso d iy o tn i q ay ta y o 'n a ltirish  va  m u v affaq iy at- 
ga  erish ish d a  ta'Iim   tizim id ag i  islo h o tla r  m u h im   rol  o ‘y n ad i.  1965 
y ild a  Y ap on iya  b ila n   m u n o sa b a tla r  q ay ta  tik lan d i,  bu  esa  Ja n u b iy  
K o reya  iq tiso d ig a   k o 'p !a b   y ap o n   in v e stitsiy a la rin i  va  te x n o lo g iy a - 
sin i ja lb  etd i.
B o sh q a  to m o n d an ,  P ak  C h jo n   Xi  b o sh q a ru v i  a v to rita r  x arak ter 
k asb  etg an .  1972  y il  17  o k ty ab rd a  u  yana  p arlam en tn i  tarq atib   y u - 
b o rd i  (u n in g   o 'rn ig a   m u sta q il  d ep u ta tla rn i  b irla sh tiru v ch i  M illiy  
k o n fere n siy a  tu zilad i,  u n in g   t/3  q ism i  p re z id e n t  to m o n id a n   tay in - 
lan g an ),  b arch a  siy o siy   p artiy alar  va  h ar  q a n d a y   siy o siy   faoliy at 
taq iq lan d i.  K o n stitu tsiy ag a  tu zitish lar  k iritild i,  b u   esa   p re z id e n t- 
ga  m u tla q   h o k im iy a tn i  va  u m rin in g   o x irig a ch a   q ay ta  say lan ish  
h u q u q in i  b erd i.  M a m la k a td a   av to rita riz m g a   va  b y u d je tn in g   teng  
b o 'lin m a s!ig ig a   q arsh i  k u rash   k u ch ay d i,  u  sh a fq a tsiz la rc h a   b o sti- 
rild i.  1979  y ilg i  o m m a v iy   n a m o y ish la r  m u x o lifa t  y eta k ch ila ri  Yun 
B o  So n  va  K im  Te Ju n  (Ja n u b iy  K o re y a n in g  k ela ja k d a g i  p rezid en ti)
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

VIII  Bob.  BO  LIN G A N   KO REYA
113
larn in g   ig 'v o  y o 'li  b ilan   q a m a lish ig a  va  K im  Yen S a m n in g  (Ja n u b iy  
K o re y a n in g   k ela ja k d a g i  yana  b ir  p rezid en ti)  d e p u ta tlik   m an d ati 
o lib   q o 'y ilish ig a   o lib   k eld i.
Pak  C h jo n   Xi  h a rb iy   h o lat  e 'lo n   q ilish g a  m a jb u r  b o 'ld i,  am m o  
1979 yil 26 o k ty a b rd a  u Ja n u b iy  K oreya M R B si b o s h lig 'i to m o n id a n  
o 'ld irild i.  P re z id e n t  v azifasin i  B o sh   v azir  C h x v e  G y u   X a  b ajard i, 
u  m am lak atd a  fa v q u lo d d a   h o la tn i  e 'lo n   q ild i  va  d ek ab rd a  M illiy  
k o n feren siy a  b irla sh g a n   h o ld a  m a m la k a t  p re z id e n tin i  say lad i.  B i- 
roq, a m a ld a g i h o k im iy a t x a v fsiz lik  x izm ati b o sh lig 'i, g en era l  C ho n  
D u   X v a n n in g  q o 'lid a   ed i. 
•  1
E ski  h u k u m a t  is te 'fo sin i  talab  etish   d a 'v o si  b ilan   h u k u m atg a 
q arsh i  ch iq ish lar,  d em o k ra tiy a   va  k o n stitu tsiy a d a   q ilin g an   o ld in g i 
tu z a tish la m i  rad   etish   b o 'y ic h a   h a rak atlar  to 'x ta m a d i.  1980