Korelatsion analiz yordamida pedagogik tadqiqot natijalarini tadqiqot qilish”

e)  o’ng tomonlama kritik sohani toppish 

        Kritik sohani qanday topish kerak? Bu masalaga asosli javob berish ancha murakkab 

nazariyani jalb qilishni talab etiladi. Biz uning elementlari bilan cheklanamiz. Aniqlik 

uchun, 

 

bu yerda 

 tengsizlik bilan aniqlanadigan o‘ng tomonlama kritik sohani topishdan 

boshlaymiz. 

Ko‘rib turibmizki, o‘ng tomonlama kritik sohani topish uchun kritik nuqtani topish 

kifoya. Demak, yangi savol yuzaga keladi: bu nuqtani qanday topish mumkin? 

Shu maqsadda ancha kichik ehtimol — qiymatdorlik darajasi   tanlanadi. So‘ngra 

 

kritik nuqtani bunday talabga asoslanib izlanadi: nolinchi gipoteza o‘rinli bo‘lishi 

shartida   kriteriyning 

 dan katta qiymat qabul qilish ehtimoli qabul qilingan 

qiymatdorlik darajasiga teng bo‘lsin: 

 

Har bir kriteriy uchun tegishli jadvallar tuzilgan bo‘lib, ular bo‘yicha yuqoridagi 

talablarni qanoatlantiradigan kritik nuqta topiladi.  

 

 

                                                                    30 

 

1- eslatma. Kritik nuqta topilgandan so‘ng, tanlanmalardagi ma‘lumotlar bo‘yicha 

kriteriyning kuzatilgan qiymati topiladi, va agar 

 bo‘lsa, u holda nolinchi 

gipoteza rad qilinadi: agar 

 bo‘ladigan bo‘lsa, u holda nolinchi gipotezani rad 

qilishga asos yo‘q. 

 

Tushuntirish. O‘ng tomonlama kritik soha nima uchun nolinchi gipoteza o‘rinli 

bo‘lganda 

 

munosabat bajarilsin degan talabga asoslanib topiladi?  

 hodisaning ehtimoli 

kichik bo‘lgani uchun (  — kichik ehtimol edi) bunday hodisa nolinchi gipoteza o‘rinli 

bo‘lganda kichik ehtimolli hodisalarning amalda mumkinmasligi prinsipiga asosan 

yagona sinashda ro‘y bermasligi kerak. Shunga qaramasdan, u ro‘y bersa, ya‘ni 

kriteriyning kuzatilayotgan qiymati 

 dan katta bo‘lsa, u holda buni shu bilan 

tushuntirish mumkin: nolinchi gipoteza yolg‘on (noto‘g‘ri), binobarin, u rad qilinishi 

lozim, Shunday qilib, (*) talab kriteriyning shunday qiymatlarini aniqlaydiki, bu 

qiymatlarda nolinchi gipoteza rad qilinadi, ana shu qiymatlar o‘ng tomonlama kritik 

sohani tashkil qiladi.