Kritik yo'l usuli - bu loyihalarni bosqichma-bosqich boshqarish va ulardagi jarayonlarni rejalashtirishning bir usulidir
Kritik yo'l usuli loyiha menejerlariga ishni to’g’ri tashkillashtirishga yordam berishni anglatadi. Bu ularga ishlarni aniqroq bo'lishga yordam beradi, chunki u qaysi vazifalarni kechiktirmaslik kerakligini aniqlash imkonini beradi.
1950-larning oxirida amerikaliklar Jeyms E. Kelly va Morgan R. Walker tomonidan kritik yo'l usuli birinchi marta loyiha boshqaruvida qo'llanilgan. Ular qishloq xo'jaligi va qurilish ishlari uchun bu usuldan foydalanishni taklif qilishgan.
Nima uchun kritik yo’l usulini bilishimiz kerak
Loyihani rejalashtirish, shuningdek, vazifa va resurslarni taqsimlash bo'yicha qimmatli ma'lumotlarni taqdim etadi.
Bu yondashuvga e'tibor qaratishingiz kerak bo'lgan ba'zi muhim sabablar mavjuddir
Loyiha qanchalik murakkab bo'lsa, tanqidiy yo'lni qanday topish mumkinligini aniqlash qiyinroq bo'ladi. Shuning uchun biz umumiy tushunish uchun oddiy misolni ko'rib chiqamiz. Tanqidiy yo'lni boshqarish qisqa muddatli loyihalar uchun ideal hisoblanadi.
Loyiha qanchalik murakkab bo'lsa, tanqidiy yo'lni qanday topish mumkinligini aniqlash qiyinroq bo'ladi. Shuning uchun biz umumiy tushunish uchun oddiy misolni ko'rib chiqamiz. Tanqidiy yo'lni boshqarish qisqa muddatli loyihalar uchun ideal hisoblanadi.
Bizning maqsadimiz hovlida daraxtlarni ekishdir. Birinchi daraxtni qanday ekish kerakligini aniq tushunish uchun barcha harakatlar va qadamlarni ko'rsatish muhimdir. Ushbu loyihani muvaffaqiyatli yakunlash uchun biz bajariladigan barcha vazifalarni ro'yxatga olishimiz kerak:
Hovlidagi joyni tanlang.
Belkurak sotib oling.
Kerakli urug'larni tanlang.
Chuqur qazish.
Chuqurni suv bilan to'ldiring.
Daraxt ekish.
Misol ko'rinib turibdiki, bosqichlar bir-biriga bog'liqdir, chunki biri tugamasdan turib boshqasini boshlash mumkin emas. "Chuqur qazish", "chuqurni suv bilan to'ldirish", "daraxt ekish" bosqichlari izchil harakatlardir, chunki ular muayyan tartibda bajarilishi kerak. Dastlabki uchta qadam va birinchi ("hovlida joy tanlash") hal qilish uchun eng muhim harakatlardir. Va ular loyihada kritik yo'lga qo'yilishi kerak. Asosiy g'oya shundaki, boshqalar tugamaguncha biz faqat bitta harakatni yoki qadamlarni boshlay olmaymiz. Endi loyihaning davomiyligini hisoblash oson. Biz tanqidiy yo'lda har bir qadam uchun taxminiy boshlanish vaqtini aniqlashimiz mumkin.
Misol ko'rinib turibdiki, bosqichlar bir-biriga bog'liqdir, chunki biri tugamasdan turib boshqasini boshlash mumkin emas. "Chuqur qazish", "chuqurni suv bilan to'ldirish", "daraxt ekish" bosqichlari izchil harakatlardir, chunki ular muayyan tartibda bajarilishi kerak. Dastlabki uchta qadam va birinchi ("hovlida joy tanlash") hal qilish uchun eng muhim harakatlardir. Va ular loyihada kritik yo'lga qo'yilishi kerak. Asosiy g'oya shundaki, boshqalar tugamaguncha biz faqat bitta harakatni yoki qadamlarni boshlay olmaymiz. Endi loyihaning davomiyligini hisoblash oson. Biz tanqidiy yo'lda har bir qadam uchun taxminiy boshlanish vaqtini aniqlashimiz mumkin.
A) Ishni boshlash – 15 daqiqa
A)Hovlidagi joyni tanlang - 15 daqiqa.
B)Belkurak sotib oling - 15 daqiqa.
C)Urug'larni tanlang - 15 daqiqa.
D)Chuqur qazish - 10 daqiqa.
E)Chuqurni suv bilan to'ldiring - 5 daqiqa.
F)Daraxt ekish - 15 daqiqa.
Agar barcha muhim vazifalarning davomiyligini umumlashtirsak, loyihani yakunlash uchun zarur bo'lgan vaqtni olamiz. Bizning misolimizda 2 soat kerak bo'ladi. Ushbu usul bilan ishlash odatda oltita ketma-ket qadamni o'z ichiga oladi. Kritik yo'l usuli bilan loyiha boshqaruvini amalda qanday qo'llash mumkinligini ko'rib chiqamiz
A
15
E
10
F
5
G
15
B
15
C
15
D
15
Kritik yo’l usulidan loyihalarni boshqarishda foydalanish raxbariyatga faqatgina miqdoriy axborotnigina emas, balki loyiha ishlarni mantiqiy taxlil qilish, ularni mufassal rejalashtirish va xujjatlashtirish uchun standart shakllar tuzish imkonini beradi. Bunda quyidagi qarorlar qabul qilinadi:
—loyihani amalga oshirish uchun qanday operatsiyalar talab qilinishi to’g’risidagi qarorlar;
