Kontinental intellekt

1- Мемориал - ордер 5010–«Касса»
2010 йил октябр ойига

N	Сана	Операция мазмуни	Дебет	Кредит	Сумма
1	02.10.10	Ҳисобдор шахсдан ишлатилмай қолган хизмат қилган сафари суммалари қабул қилинди	5010	4220	10000
2	04.10.10	Ходимнинг корхонага етказган зарар суммалари қабул қилинди	5010	4730	12000
3	17.10.10	Меҳнат ҳақи бериш учун ҳисоб-китоб счетидан пул олинди	5010	5110	780000
4	18.10.10	Товарларни нақд пулга сотишдан тушумлар қабул қилинди	5010	9020	540000
5	20.10.10	Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан пул маблағи кирим қилинди	5010	9390	1000
дебет оборот жами						1343000
6	05.10.10	Кассадаги лимитдан ортиқча пул маблағи банкка топширилди	5110	5010	12000
7	17.10.10	Ходимларга меҳнат ҳақи берилди	6710	5010	730000
8	18.10.10	Товарларни сотишдан олинган нақд пуллар инкассаторга топширилди	5710	5010	540000
9	20.10.10	Олинмаган иш ҳақи банкка қайтарилди	5110	5010	50000
кредит оборот жами						1332000

Бухгалтерия ҳисобининг Бош дафтар шакли.
Бухгалтерия ҳисоби шакллари вужудга келиши, қўлланиши, ҳисоб ишларини хажмидан, ҳисоб ходимларини малакасидан келиб чиқади. Бухгалтерия ҳисобининг Бош дафтар шаклини вужудга келиши ХIХ аср бошларига тўғри келди ва ҳозирги даврда ҳам кичик фирма ва корхоналарда қўлланилмоқда. Бухгалтерия ҳисобининг ушбу шакли синтетик счетлар ҳам қўлланиладиган бухгалтерияларга хосдир. Табиийки, кичик фирма ва корхоналар фаолияти доираси катта бўлмаганлиги сабабли, қўлланиладиган синтетик счетлар миқдори ҳам кам бўлади.
Кичик фирмалар, улар мулкчилик шаклидан қатъий назар, ўртача йиллик ишчилар сони ишлаб чиқариш тармоғида 10 кишигача савдо, хизмат ва бошқа ноишлаб чиқариш соҳаларида эса 5 кишигача бўлган корхоналар ҳисобланади.
Кичик корхоналар эса мулкчилик шаклидан қатъий назар, ўртача йиллик ходимлар сони саноат тарихида 40 кишигача, қурилиш, қишлоқ хўжалик ва бошқа ишлаб чиқариш соҳаларида 20 кишигача, фан, илмий хизмат қилиш, чакана савдо ва бошқа ноишлаб чиқариш соҳаларида 10 кишигача корхоналар ҳисобланади.
Кичик корхоналар мустақил равишда ишлаб чиқариш ва бошқарув, ҳамда ходимлар сони ва фаолиятидан келиб чиқиб, тегишли органлар тасдиқлаган бухгалтерия ҳисоби шаклларидан бирини танлайдилар.
Бухгалтерия ҳисобининг Бош дафтар шаклини бир ойда хўжалик жараёнлари 100 тадан ошмаган холларда қўллаш мақсадга мувофикдир.
Бухгалтерия ҳисобининг ушбу шаклида дастлабки хужжат маълумотлари Бош дафтар деб аталадиган синтетик регистрда юритилади. Бош дафтарда хронологик ва тизимли ёзувлар биргаликда олиб борилади, шунинг учун ҳам комбинациялашган регистр ҳисобланади.
Бухгалтерия ҳисобининг Бош дафтар шаклида ҳисоб ишларида қулайлик яратиш мақсадида ой давомидаги хўжалик жараёнлари реестрини ҳам юритиш мумкин. Хўжалик жараёнлари реестри асосида эса Бош дафтар тўлдирилади