Konstruksiyalar

205. Yuk maydoni nima?
Ushbu maydon A bilan konstruksi-
yaga teng taqsimlangan yuk q uzatila-
di Birgalikda ta’sir koeffitsienti Ψ
A
 ni 
aniqlashda ham yuk maydonidan foy-
dalaniladi (203-savolga qaralsin), undan 
tashqari ustunga N to‘plangan bo‘ylama 
kuchning yukini hisoblash uchun ham 
zarurdir. Masalan, o‘rta qatordagi K-1 
ustunga (98-rasm, yuqoridan ko‘rinishi) zo‘riqish: N = qA
1
 (bu 
yerda, q – orayopma qabul qiladigan yuk).
A
1
 = l
1
× l
2
 – ustunning yuk maydoni, l
1
 va l
2
 – ustun-
ning bo‘ylama va ko‘ndalang qadamlari), chetki qatordagi K-2 
ustunga esa N = qA
2
, bu yerda A
2
 = (0,5l
1
 + a)l
2
. Agar ustun-
ning qadamlari bir xil bo‘lmasa yuk maydonining chegarasi 
o‘rtadagi ustunlar orasidagi masofa yordamida aniqlanadi. 
Bunday usul loyihalash amaliyotida keng qo‘llanilishiga qa-
ramasdan doim aniq natija bera olmaydi. Masalan, agar ustun-
larga ko‘p oraliqli uzluksiz rigellar orqali yuk uzatilsa, ularning 
tayanch reaksiyalari yuqorida keltirilgan N kuchdan farq qila-
di, ayniqsa chetki qator ustunlarida sezi-
larli bo‘ladi.