Konstruksiyalar

                     92-rasm.                                        93-rasm.
191. Yig‘ma elementlarning bikr birikmalari qanday  
hosil qilinadi?
Yig‘ma elementlarni bikr biriktirish monolit elementlarni 
biriktirishga qaraganda murakkabroqdir, chunki bir element-
dan boshqa elementga ichki zo‘riqishlarni (ichki momentlarni) 
uzatish qiyin. Ichki moment bu ichki juft kuchlar momenti 
bo‘lib, S armaturadagi N
s
 cho‘zuvchi zo‘riqishlarni, betondagi 
N
b
 siquvchi zo‘riqishlarni (S′ armaturadagi N
sc
 zo‘riqishlar bi-
lan birgalikda) ular orasidagi yelkani saqlagan holda uzatishdir. 
Zamonaviy yechimlarda, masalan ramali karkas tugunlarida 
(93-rasm) cho‘zuvchi kuchlarni uzatish uchun odatda S arma-
turaning chiqiqlaridan foydalaniladi, S′ armaturadagi siquvchi 
zo‘riqishlar tayanchdagi qistirma detallar orqali uzatiladi (ular 
o‘zaro payvandlangan bo‘ladi). Betondagi siquvchi zo‘riqishlar 
esa choklarni monolitlashtirilgan beton, qisman qistirma de-
tallar orqali uzatiladi (93-rasmdagi 4-holat). Ko‘rinib turibdiki 

---

143
bunday choklarda bir vaqtning o‘zida biriktirishning ikki usu-
li: qistirma detallarda va armatura chiqiqlari yordamida birik-
tirish qo‘llanilmoqda.