Konstruksiyalar

199. Qanday maqsadlarda yuklar doimiy, uzoq muddatli va qisqa 
muddatlilarga bo‘linadi?
Yukning ta’sir qilish davomiyligi har 
qanday material 
ning mustahkamligi va 
deformatsiyalanuvchanligiga ta’sir qiladi, 
ayniqsa betonning mustahkamligiga jid-
diy ta’sir qiladi (1-bobga qaralsin). Shu-
ning uchun yuklarni ikki turga doimiy va 
vaqtinchalik yuklarga, vaqtinchalik yuk-
larni esa o‘z navbatida qisqa muddatli va 
uzoq muddatli yuklarga bo‘linadi. Odat-
da doimiy va uzoq muddatli yuklarni o‘zaro birlashtiriladi va 
uzoq muddat ta’sir qiladigan yuk deb hisoblanadi. Doimiy yuk-
larga binoning yuk ko‘taruvchi va to‘suvchi qismlari, gruntning 
og‘irligi yoki uning yon tomonlama bosimi va shunga o‘xshash 
yuklar kiradi. Vaqtinchalik yuklarni uzoq muddatli va qisqa 
muddatliga bo‘lish shartli bo‘lib, ularning davomiyligi to‘g‘ri-
sida aniq chegara mavjud emas. Shuning uchun har bir konkret 
holda loyihalash me’yorlariga murojaat qilish lozim.