Konstruksiyalar

118. Nima uchun ikki nishabli balkalarda ikkita xavfli  
kesim mavjud?
Chunki materiallar epyurasi M
u
 = N
s
z to‘g‘ri burchakli 
emas trapetsiyasimon shaklga ega, ushbu shakl konstruksiya-
ning o‘zining chizgisini takrorlaydi: ichki juft kuchlar yelka-
si z , N
s
 va N
b
 kesim balandligi o‘zgarishiga parallel ravish-
da o‘zgaradi (56-a rasm). Teng taqsimlangan yuklardan hosil 
bo‘lgan momentlar epyurasi M ikkita joyda M
u
 epyuraga yaqin 
keladi hamda bu yerda M
u
/M minimal qiymatga ega bo‘lib, 
shu yerda xavfli kesimlar joylashgan. Xavfli normal kesimlar-
ning holati oraliqqa, yuqori qirraning nishabligiga, tayanch 
balandligiga va yuklanish sxemasiga bog‘liq bo‘lib, quyidagi 
ifo dadan aniqlanadi: d(M
u
 / M) /dx = 0, bu yerda: x – bo‘yla-
ma koordinata. Masalani grafik usulda ham yechish mumkin, 
M va M
u
 epyuralarni qurib, ular orasidagi minimal masofa-
li kesim aniqlanadi (u holda natijaning aniqlik darajasi massh-
tabga va chizilgan shaklning aniqligiga bog‘liq bo‘ladi). 
Ta’kidlash kerakki, ikki nishabli balkalar bitta to‘plangan 
yuk bilan yuklangan bo‘lsa, unda bitta xavfli kesim bo‘lishi 
ham mumkin.